Rola zmysłów w opowiadaniu Edgara Allana Poego Serce – oskarżycielem

• Authors: Guner Marta

Title variants

EN

Role of senses in Edgar Allan Poe’s short story The Tell-Tale Heart

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Summary The thesis analyses the role of senses in Edgar Allan Poe’s short story The Tell-Tale Heart. The narrator suffers from chronic squeamishness of senses – his most sensitive one is hearing. Thus, the text is full of descriptions of varied sounds. Sight is another important sense, which becomes protagonist’s main source of anxiety. An obsession about an old man’s eye leads him to commit a murder. The apprehension of the world by the protagonist is modeled by psyche of its character. As such, the analysis of his sensatory experiences has allowed to construct a picture of his internal life.

Keywords

PL

romantyzm; zmysły; słuch; wzrok; gotycyzm; narracja pierwszoosobowa; Edgar Allan Poe

EN

Romanticism; senses; hearing; eyesight; Gothic fiction; first-person narrative; Edgar Allan Poe

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe AP
• Journal: Świat Tekstów. Rocznik Słupski
• Year: 2015
• Issue: 13
• Pages: 55-70
• Physical description: artykuł naukowy

Dates

published

2016-01-22

Contributors

author

Guner Marta

References

• Abrams M.H., Zwierciadło i lampa. Romantyczna teoria poezji a tradycja krytycznoliteracka, przeł. M. Fedewicz. Gdańsk 2003
• Gołaszewska M., Estetyka pięciu zmysłów. Warszawa-Kraków 1997
• Junkiert M., Słuch – romantyzm, sensualnosc.ibl.waw.pl/pl/articles/sluch-romantyzm-827/ (dostęp: 01.07.2015)
• Kopaliński W., Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa 2003
• Kopaliński W., Słownik symboli. Warszawa 2001
• Paryż M., Na styku dyskursów. Literacka konstrukcja szaleństwa w trzech opowiadaniach Poego. W: Edgar Allan Poe. Klasyk grozy i perwersji – i nie tylko..., red. E. Kasperski, Ż. Nalewajk, il. I. Konior. Warszawa 2009, s. 133-152
• Pniewski D., Relacja wzrok – słuch a poznanie nieskończoności (romantyzm). W: „Sensualność w kulturze polskiej”, sensualnosc.ibl.waw.pl/pl/articles/relacja-wzrok-sluch- a-poznanie-nieskonczonosci-romantyzm-616/ (dostęp: 20.06.2014)
• Poe E.A., Filozofia kompozycji, przeł. M. Żurowski. „Przegląd Humanistyczny” 1972, nr 5, s. 35-47
• Poe E.A., Serce – oskarżycielem. W: idem, Opowieści niesamowite, przeł. B. Leśmian. Kraków 2008, s. 82-93
• Poe E.A., Serce oskarżycielem. W: idem, Opowieści niezwykłe, przeł. S. Wyrzykowski, wstęp M. Janion. Wrocław 2000, s. 44-48
• Poe E.A., The Tell-Tale Heart. W: „Project Gutenberg”, www.gutenberg.org/files/2148/2148-h/2148-h.htm#link2H_4_0019 (dostęp: 20.06.2014)
• Poe E.A., Wybór opowiadań, przeł. S. Studniarz. Warszawa 2009
• Poe E.A., Zasada Poetycka, fragmenty dyskursywne, przeł. A. Tenczyńska, utwory poetyckie, przeł. S. Studniarz. W: Edgar Allan Poe. Klasyk grozy i perwersji – i nie tylko..., red. E. Kasperski, Ż. Nalewajk, il. I. Konior. Warszawa 2009, s. 15-36
• Przeźmiński J., Z perspektywy Martina Jaya, czyli o tym jak „przymknąć” oko. W: Odkrywanie modernizmu. Przekłady i komentarze, red. i wstęp R. Nycz. Kraków 1998, s. 331-343
• Studniarz S., Brzmienie i sens w wierszach Edgara Allana Poego. Toruń 2011
• Studniarz S., Tragiczna wizja. Rzecz o nowelistyce Poego. Toruń 2008
• Szczęsna E., Poznanie zmysłowe a intelektualne. Projekt epistemologiczny Poego. W: Edgar Allan Poe. Klasyk grozy i perwersji – i nie tylko..., red. E. Kasperski, Ż. Nalewajk, il. I. Konior. Warszawa 2009, s. 291-301
• Śniedziewski P., Wzrok wewnętrzny jako poznanie w romantyzmie. W: „Sensualność w kulturze polskiej”, sensualnosc.ibl.waw.pl/pl/articles/wzrok-wewnetrzny-jako-poznanie-w-romantyzmie-134/ (dostęp: 20.06.2014)
• Wnuk A., Bez miłosierdzia i przebaczenia. Estetyka i poetyka zbrodni w opowiadaniach Poego. W: Edgar Allan Poe. Klasyk grozy i perwersji – i nie tylko..., red. E. Kasperski, Ż. Nalewajk, il. I. Konior. Warszawa 2009, s. 209-235

Identifiers

ISSN

2083-4721