Parkowanie i troska. Teoria praktyki w badaniach nad osiedlami wielkomiejskimi

• Authors: Bukowski Andrzej , Nóżka Marcjanna , Smagacz-Poziemska Marta , Kurnicki Karol

Title variants

EN

Car parking and care. Researching urban neighbourhoods with the theory of social practices

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł podejmuje kwestię narzędzi teoretycznych w studiach nad współczesnymi wielkomiejskimi osiedlami. Wychodzimy od własnych doświadczeń stosowania w badaniach kategorii więzi sąsiedzkich i kapitału społecznego, wskazując na ich ograniczone możliwości opisywania i wyjaśniania procesów strukturyzacji na poziomie lokalnym. Następnie omawiamy potencjał teorii praktyk społecznych w badaniach nad osiedlami oraz prezentujemy sposób zaaplikowania tego ujęcia w badaniach terenowych prowadzonych przez nas w trzech miastach: Krakowie, Tychach i Lublinie w latach 2015–2017. Rezultaty przyjętej perspektywy pokazujemy na przykładzie dwóch praktyk społecznych, które określamy jako parkingowanie i praktyki troski. Pierwsza wynika przede wszystkim z trudnych lub niemożliwych do pogodzenia interesów wykorzystywania przestrzeni osiedlowej. Praktyki troski zakorzenione są w strukturach emocji i przekonań praktykujących. Wykorzystanie w badaniach teorii praktyk doprowadziło nas między innymi do odkrycia, że poprzez parkowanie wytwarzają się trwałe wzory relacji o charakterze organizacyjnym, normatywnym i klasowo-warstwowym, które prowadzą do powstawania wspólnot parkowania w ramach osiedli. Z kolei praktyki troski, choć mniej widoczne, skutecznie wiążą praktykujących ze sobą i z otoczeniem, umożliwiając wymianę zasobów o nieekonomicznej wartości.

EN

The article is based on two different research experiences and describes the theoretical tools that were used in the analysis of large urban neighbourhoods. By reflecting on those experiences, we want to show the limitations of the notions of neighbourhood bonds and social capital in the investigation of structuration processes on the local level. Against this background, we describe the theory of social practices and explain its fitness for the investigation of urban neighbourhoods. This is based on a research project conducted in three Polish cities, Cracow, Tychy and Lublin, between 2015 and 2017. The article concentrates on car parking and care as two examples of social practices. The prominence of the former results from contradictory interests in the uses of urban space. The latter, in turn, is rooted in the emotional structures and attitudes of practicing actors. The use of the theory of social practices helped us to discover that car parking creates stable patterns of relationships that have an organizational, normative and class-structuring character. These relationships play an important role in the emergence of parkinghoods (i.e. neighbourhoods based on car parking). Practices of care, although less evident, efficiently bind people with each other and with their surroundings, and enable an exchange of non-economic resources.

Keywords

PL

miasto; osiedle mieszkaniowe; sąsiedztwo; parkowanie; parkingowanie; praktyki troski

EN

city; housing estate; neighbourhood; car parking; practices of car parking; practices nof care

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Przegląd Socjologiczny
• Year: 2018
• Volume: LXVII (67)
• Issue: 1
• Pages: 139-164

Dates

published

2018

Contributors

author

Bukowski Andrzej

• Uniwersytet Jagielloński, Zakład Socjologii Sfery Publicznej, Instytut Socjologii

author

Nóżka Marcjanna

• Uniwersytet Jagielloński, Zakład Socjologii Stosowanej i Pracy Socjalnej, Instytut Socjologii

author

Smagacz-Poziemska Marta

• Uniwersytet Jagielloński, Zakład Socjologii Stosowanej i Pracy Socjalnej, Instytut Socjologii

author

Kurnicki Karol

• Uniwersytet Jagielloński, Zakład Socjologii Stosowanej i Pracy Socjalnej, Instytut Socjologii

References

• Blokland Talja. 2017. Community as urban practice. Cambridge, Malden, MA: Polity Press.
• Bourdieu Pierre. 2005. Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia. tłum. P. Biłos. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Brenner Neil. 2004. New state spaces. Urban governance and the rescaling of statehood. Oxford: Oxford University Press.
• Bukowski Andrzej, Barbara Jabłońska, Marta Smagacz-Poziemska. 2007a. Wykluczone sąsiedztwa. Społeczne aspekty rewitalizacji w przestrzeni wielkiego miasta. Kraków: Rabid.
• Bukowski Andrzej, Barbara Jabłońska, Marta Smagacz-Poziemska. 2007b. Neighbourhoods in the space of a post-industrial district of a large city. A study of exclusion and marginalisation. W: Urban rehabilitation in segregated districts of central and eastern European cities, A. Bukowski, K. Fuzer, B. Jabłońska, M. Smagacz-Poziemska (eds.), 168–199. Kraków: Rabid.
• Cass Noel, Faulconbridge James. 2016. “Commuting practices: New insights into modal shift from theories of social practice”. Transport Policy 45: 1–14.
• Certeau Michel de. 2008. Wynaleźć codzienność: sztuki działania. Przeł. K. Thiel-Jańczuk. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Conradson David. 2003. “Geographies of care: spaces, practices, experiences”. Social & Cultural Geography 4(4): 451–454.
• Diagnoza kapitału społecznego, jakości życia i funkcjonalności osiedli Ugorek i Olsza II. 2014. http://rewitalizacja.krakow.pl/aktualnosci/167862,216,komunikat,projekty_naukowe_-_ugorek_i_olsza_ii.html [dostęp: 15.11.2017].
• Doling John, Marja Elsinga. (eds.). 2014. Demographic change and housing wealth. Dordrecht, Heidelberg, New York, London: Springer.
• Doling John, Richard Ronald. 2010. “Home ownership and asset-based welfare”. Journal of Housing and the Build Environment 25(2): 165–173.
• Edensor Tim. 2004. Tożsamość narodowa, kultura popularna i życie codzienne. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Feldman Martha S., Wanda J. Orlikowski. 2011. “Theorizing practice and practicing theory”. Organization Science 22(5): 1240–1253.
• Fisher Berenice, Joan C. Tronto. 1991. Toward a Feminist Theory of Care, W: Circles of Care: Work and Identity of Women’s Lives, Emily K. Abel i Margaret K. Nelson (eds.), 35–62. State University of New York Press: Albany, NY.
• Gilligan Carol. 1982. In a difference voice: Psychological theory and women’s development. Cambridge: Harvard University Press.
• Hannam Kevin, Mimi Sheller, John Urry. 2006. “Mobilities, immobilities and moorings”. Mobilities 1(1): 1–22.
• Jacobs Jane. 2015. Śmierć i życie wielkich miast Ameryki. Warszawa: Centrum Architektury.
• Jessop Bob, Neil Brenner, Martin Jones. 2008. “Theorizing sociospatial relations”. Environment and planning D: Society and space 26: 389–401.
• Jewdokimow Marcin. 2011. Zmiany społecznych praktyk zamieszkiwania. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
• Jonas Michael, Beate Littig, and Angela Wroblewski. (red.). 2017. Methodological reflections on practice oriented theories. Springer.
• Kasarda John D., Morris Janowitz. 1974. “Community attachment in mass society”. American Sociological Review (Jun., 1974), 39(3): 328–339.
• Klückmann Matthias. 2016. “Practicing community: Outline of a praxeological approach to the feeling of we-ness”. Cultural Analysis 15(1): 28–56.
• Koggel Christine, Joan Orme. 2010. “Care ethics: New theories and applications”. Ethics and Social Welfare 4(2): 109–114.
• Kryczka Piotr. 1981. Społeczność osiedla mieszkaniowego w wielkim mieście: ideologie i rzeczywistość. Warszawa: PWN.
• Lawson Victoria. 2007. “Geographies of care and responsibility”. Annals of the Association of American Geographers 97(1): 1–11.
• Lefebvre Henri. 2010. The production of space. Trans. D. Nicholson-Smith. Malden-Oxford Carlton: Blackwell Publishing.
• Luckman Thomas. 1989. On meaning in everyday life and in sociology. W: The sociology of everyday life, M. Maffesoli (ed.), 37(1): 17–30. Current Sociology, London: Sage.
• Łapniewska Zofia. 2017. „Etyka troski a gospodarka przyszłości”. Praktyka Teoretyczna 24(2): 101–122.
• Maffesoli Michel (ed.). „The sociology of everyday life” 37(1). Current Sociology. London: Sage.
• Marody Mirosława. 2014. Jednostka po nowoczesności. Perspektywa socjologiczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Marusek Sarah. 2012. Politics of parking: Rights, identity, and property. Routledge.
• Morgan Kevin. 2010. “Local and green, global and fair: the ethical foodscape and the politics of care”. Environment & Planning A 42: 1852–1867.
• O’Dell Tom. 2009. My soul for a seat. Commuting and the routines of mobility. W: Time, consumption and everyday life: Practice, materiality and culture. E. Shove, F. Trentmann and R. Wilkin (eds.), 85–98. Berg: Oxford, New York.
• Portes Alejandro. 1998. “Social capital: Its origins and applications in modern sociology”. Annual Review of Sociology 24: 1–24.
• Schatzki R. Theodore. 1996. Social practices: A witthensteinian approach to human activity and the social. Cambridge: Cambridge University Press.
• Schatzki R. Theodore. 2002. The site of the social. A philosophical account of the constitution of social life and change. The Pennsylvania State University Press.
• Schatzki R. Theodore. 2005. Introduction. Practice theory. W: The practice turn in contemporary theory, T.R. Schatzki, K. Knorr Cetina, E. von Savigny (eds.), 10–23. Taylor & Francis e-Library.
• Schatzki R. Theodore. 2017. Sayings, texts and discursive formations. W: The nexus of practices: connections, constellations, practitioners, A. Hui, T. Schatzki, E. Shove (eds.), 126–140. New York: Routledge.
• Sepczyńska Dorota. 2012. „Etyka troski jako filozofia polityki”. Etyka 45: 37–61.
• Skowrońska Marta. 2014. Jak u siebie. Zamieszkiwanie i komfort. Kraków: Nomos.
• Starosta Paweł. 1995. Poza metropolią. Wiejskie i małomiasteczkowe społeczności lokalne a wzory porządku makrospołecznego. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Sztompka Piotr. 2008. Nowe formy życia społecznego a nowy kształt teorii socjologicznej. W: Co nas łączy, co nas dzieli?, J. Mucha, E. Narkiewicz-Niedbalec, M. Zielińska (red.), 213–223. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
• Tronto C. Joan. 1993. Moral boundaries: A political argument for an ethic of care. New York: Routledge.
• Tronto C. Joan. 2010. “Creating caring institutions: Politics, plurality, and purpose”. Ethics and Social Welfare 4(2): 158–171.
• Turner Jonathan. 2002. Face to face: Toward a sociological theory of interpersonal behavior. Stanford: Stanford University Press.
• Turowski Jan. 1979. Środowisko mieszkalne w świadomości ludności miejskiej. Wrocław: Ossolineum.
• Waleszczyński Andrzej. 2012. „Pojęcie troski we współczesnej etyce”. Studia Philosophiae Christianae 48(2): 143–157.
• Walks Alan. 2016. “Homeownership, asset-based welfare and the neighbourhood segregation of wealth”. Housing Studies 31(7): 755–784.
• Wang Rui, Yuan Quan. 2013. “Parking practices and policies under rapid motorization: The case of China”. Transport Policy 30: 109–116.
• Wang Donggen, He Shenjing (eds). 2016. Mobility, sociability and well-being of urban living. Springer.
• Ward Lizzie, Beatrice Gahagan. 2010. “Crossing the divide between theory and practice: Research and ethic of care”. Ethics and Social Welfare 4(2): 210–216.
• Welch Daniel, Alan Warde. 2017. How should we understand ‘general understandings. W: The nexus of practices: Connections, constellations, practitioners, A. Hui, T. Schatzki, E. Shove (eds.), 183–196. New York: Routledge.
• White Julie A., Joan C. Tronto. 2004. “Political practices of care: Needs & rights”. Ratio Juris 17(4): 425–453.
• Zalewska Joanna. 2015. Człowiek stary wobec zmiany kulturowej. Perspektywa teorii praktyk społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Zukin Sharon. 2009. Naked city: The death and life of authentic urban places. Oxford University Press.

Identifiers

DOI

10.26485/PS/2018/67.1/7