Spatial Planning as a Tool for Sustainable Development. Polish Realities

• Authors: Waldemar A. Gorzym-Wilkowski

Title variants

PL

Planowanie przestrzenne jako narzędzie rozwoju zrównoważonego. Polskie realia

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

Sustainable development is currently the basic philosophy of shaping socio-economic development. It seeks to ensure that the improvement of living conditions and development of the economy are reconciled and the proper conditions for the functioning of the natural environment are maintained. The achievement of such objectives requires the use of numerous and varied instruments that include spatial planning whose goals are to protect and harmonize various ways of using geographic spatial resources. The role of spatial planning as an instrument for sustainable development is appreciated in international and Polish theoretical literature. Polish legislation also states, to an increasing extent, that the need for sustainable development should be regarded as the basis of spatial development. However, the reality is that the consecutive Polish spatial planning systems have created mechanisms that have aggravated spatial conflicts, including the excessive and extensive use of space. It has resulted from the privileged position given by consecutive legal solutions to a certain category of space users at the expense of other stakeholders and the natural environment. Therefore, the effective use of spatial planning to ensure sustainable development requires the creation of a new system of planning that balances the interests of various users of space.

PL

Rozwój zrównoważony jest obecnie podstawową filozofią kształtowania rozwoju społeczno-ekonomicznego. Zapewnić ma bowiem harmonijne godzenie poprawy warunków życia, rozwoju gospodarki i utrzymania należytych warunków funkcjonowania środowiska przyrodniczego. Realizacja tak założonych celów wymaga stosowania licznych i zróżnicowanych instrumentów. Wśród instrumentów tych znajduje się także planowanie przestrzenne, którego sens polega właśnie na ochronie i harmonizowaniu różnych sposobów wykorzystania zasobów przestrzeni geograficznej. Międzynarodowa i polska literatura teoretyczna doceniają rolę planowania przestrzennego jako narzędzia kształtowania rozwoju zrównoważonego. Również polskie ustawodawstwo w coraz większym stopniu deklaruje uwzględnianie potrzeby równoważenia rozwoju jako podstawy zagospodarowania przestrzeni. Jednakże w rzeczywistości kolejne polskie systemy planowania przestrzennego tworzyły mechanizmy wzmacniające konflikty przestrzenne, w tym nadmierne i ekstensywne wykorzystywanie przestrzeni. Było to spowodowane uprzywilejowaniem, przez kolejne rozwiązania prawne, którejś z kategorii użytkowników przestrzeni, kosztem interesów pozostałych podmiotów i środowiska naturalnego. Zatem, dla efektywnego wykorzystania planowania przestrzennego dla równoważenia rozwoju konieczne jest stworzenie nowego systemu planowania, równoważącego interesy różnych użytkowników przestrzeni.

Keywords

EN

sustainable development; spatial planning; Polish legislation

• Publisher: Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Zamościu
• Journal: Barometr Regionalny. Analizy i prognozy
• Year: 2017
• Issue: 2(48)
• Pages: 75-85

Contributors

author

Waldemar A. Gorzym-Wilkowski

• Maria Curie-Sklodowska University

References

• Andrzejewski, R. 1997. “Ekologia i rozwój.” In Polska przestrzeń a wyzwania XXI wieku, edited by J. Kołodziejski, 247–257. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Brzeski, W.J. 2000. “W kierunku miasta zwartego.” In Zwarta przebudowa polskich miast? Zarządzanie rozwojem miasta poprzez strategiczne gospodarowanie terenami. Raport z seminarium. Kraków: Fundacja Krakowski Instytut Nieruchomości.
• Cullingworth, J.B., and V. Nadin. 2006. Town and Country Planning in the UK. 14th ed. London: Routledge.
• Jałowiecki, B. 2010. Społeczne wytwarzanie przestrzeni. 2nd ed. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Jankiewicz, A., and J. Porębska- Srebrna. 2005. “Tradycje urbanistyczne Warszawy.” In Straty Warszawy 1939–1945. Raport, edited by W. Fałkowski, 35–59. Warszawa: Miasto Stołeczne Warszawa.
• Kołodziejski, J. 2001. “Kształtowanie ładu przestrzennego metropolii w procesie równoważenia rozwoju polskiej przestrzeni. Od ładu przestrzennego do ładu zintegrowanego.” In Kształtowanie ładu przestrzennego polskich metropolii w procesie transformacji ustrojowej III RP, edited by J. Kołodziejski and T. Parteka, 33–76. Warszawa: KPZK PAN.
• Kopeć, A. 2011. “Słabości i skutki prawnych regulacji związanych z procedurą sporządzania projektu decyzji o warunkach zabudowy.” In System planowania przestrzennego i jego rola w strategicznym zarządzaniu rozwojem kraju, edited by T. Markowski and P. Żuber, 123–138. Warszawa: KPZK PAN.
• Kowalewski, A.T. 1991. “Nowy paradygmat planowania przestrzennego w Polsce.” In Zmiany paradygmatu gospodarki przestrzennej, edited by R. Domański, 141–166. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Mierzejewska, L. 2009. Rozwój zrównoważony miasta. Zagadnienia poznawcze i praktyczne, Geografia/Uniwersytet im Adama Mickiewicza w Poznaniu. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
• Myerson, G., and Y. Rydin. 1996. “Sustainable Development: the Implications of the Global Debate for Land Use Planning.” In Environmental Planning and Sustainability, edited by S. Buckingham-Hatfield and B. Evans, 19–34. Chichester — New York: Wiley.
• Naess, P. 2001. “Urban Planning and Sustainable Development.” European Planning Studies 9 (4): 503–524. doi: 10.1080/713666490.
• Oglęcka, E., and J. Słodczyk. 2011. “Ocena funkcjonowania regulacji prawnych związanych z planowaniem przestrzennym (wybrane zagadnienia).” In System planowania przestrzennego i jego rola w strategicznym zarządzaniu rozwojem kraju, edited by T. Markowski and P. Żuber, 100–122. Warszawa: KPZK PAN.
• Pawłowski, A. 2009. “Teoretyczne uwarunkowania rozwoju zrównoważonego.” Rocznik Ochrona Środowiska 11 (2): 985–994.
• Robinson, N.A. 1993. Agenda 21. Earth’s Action Plan Annotated, IUCN Environmental Policy & Law Paper. New York: Oceana Publications.
• Sołtysik, M.J. 2003. Na styku dwóch epok. Architektura gdyńskich kamienic okresu międzywojennego. Gdynia: Wydawnictwo “Alter Ego” Sławomir Kitowski.
• Szczepański, M.S. 1991. “Miasto socjalistyczne” i świat społeczny jego mieszkańców, Rozwój Regionalny, Rozwój Lokalny, Samorząd Terytorialny. Warszawa: Stanisław Kryciński.
• Śleszyński, P., T. Komornicki, A. Deręgowska, and B. Zielińska. 2014. Analiza stanu i uwarunkowań prac planistycznych w gminach w 2012 roku. Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.
• Węcławowicz, G. 2002. Przestrzeń i społeczeństwo współczesnej Polski. Studium z geografii społeczno-gospodarczej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Węcławowicz, G. 2003. Geografia społeczna miast. Zróżnicowania społeczno-przestrzenne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Węcławowicz, G. 2006. Przestrzenne zagospodarowanie Polski na początku XXI wieku, Monografie/Polska Akademia Nauk Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im Stanisława Leszczyckiego. Warszawa: IGiPZ PAN.
• Wojtasiewicz, L. 1990. “Zmiany systemowe gospodarki Polski a planowanie przestrzenne.” In Gospodarka przestrzenna w procesie przejścia do systemu rynkowego, edited by R. Domański, 27–34. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• World Commission on Environment and Development. 1987. Our Common Future [“April 1987”]. Oxford: Oxford University Press.
• Zawadzki, S.M. 2001. “Ład przestrzenny.” In Kształtowanie ładu przestrzennego polskich metropolii w procesie transformacji ustrojowej III RP, edited by J. Kołodziejski and T. Parteka, 9–14. Warszawa: KPZK PAN.