O pewnej próbie stworzenia metapsychologii. Adrian van Kaam post mortem

• Authors: Andrzej Jastrzębski

Title variants

EN

On an attempt at constructing a meta-psychology. Adrian van Kaam post mortem

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niedawno zmarły Adrian van Kaam CSSp był jednym z przedstawicieli kierunku fenomenologiczno-egzystencjalnego w psychologii. Jego prace wpisują się w początki nurtu psychologii humanistycznej oraz egzystencjalnej w Stanach Zjednoczonych, a postulowany przez niego dialog z filozofią jest charakterystyczny dla tego okresu dziejów psychologii. Projekt badawczy van Kaama był jednakże o wiele bardziej ambitny, podobny w swych założeniach do propozycji antropologii wielowymiarowej V. Frankla. Chodziło mu o stworzenie metateoretycznej bazy dla możliwie wszystkich z natury nieporównywalnych do siebie ujęć psychologicznych w celu umożliwienia im owocnego dialogu. Propozycje van Kaama nie spotykały się jednak z entuzjastycznym przyjęciem środowisk psychologicznych, a sam ich autor bywa jedynie okazjonalnie wzmiankowany w publikacjach dotyczących tego okresu historii psychologii. Prezentowany artykuł jest próbą przybliżenia polskiemu czytelnikowi zarówno dorobku naukowego van Kaama na polu psychologii teoretycznej, psychoterapii oraz teorii duchowości, jak i odpowiedzi na pytanie, dlaczego jego naukowe dociekania nie odbiły się szerokim echem w historii psychologii.

EN

The recently deceased Adrian van Kaam CSSp is considered to be one of the founders of phenomenologico-existential approach in psychology. His works stand at the beginning of humanist and existential psychology in the United States. Dialogue between psychology and philosophy, one of his postulates, is a common characteristic of this period in the development of psychology. While similar to V. Frankl's multi-dimensional anthropology, Van Kaam's research project appears to have been much more ambitious. His aim was to construct a meta-theoretical foundation for all the essentially different psychological currents in order to enable fruitful dialogue among them. However, Van Kaam's proposal was not welcomed enthusiastically by the psychological community, and the author himself remains unknown to the general public, being only occasionally mentioned in manuals of the history of psychology. This paper is an attempt to provide the Polish audience with a more exhaustive presentation of van Kaam's scientific heritage in the fields of psychological theory, psychotherapy, and scientific spirituality as well as to explain why his research has not become an integral part of the history of psychology.

Keywords

PL

fenomenologia; egzystencjalizm; antropologia psychologiczna; filozofia; byt ludzki

EN

phenomenology; existentialism; psychological anthropology; philosophy; human being

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Psychologiczne
• Year: 2010
• Volume: 13
• Issue: 2
• Pages: 55-72

Dates

published

2010

Contributors

author

Andrzej Jastrzębski

• Pontifical University of Saint Thomas Aquinas in Rome (Angelicum)