Idea pluralizmu samorządów zawodowych – refleksje na tle wniosków skierowanych do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej ustawy Prawo o adwokaturze, ustawy o radcach prawnych oraz ustawy o izbach lekarskich

• Authors: Patyra Sławomir , Smarż Joanna

Title variants

EN

The Idea of Pluralism of Professional Self-Regulatory Bodies – Reflections on the Applications Submitted to the Constitutional Tribunal to Examine the Compliance with the Constitution of the Republic of Poland of the Act on Advocates, the Act on Legal Advisers and the Act on Medical Chambers

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

The article focuses on the role and importance of self-regulatory bodies of public trust professions, in the light of Article 17 of the Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997, in the context of applications submitted to the Constitutional Tribunal to examine the compliance with the Constitution of the Republic of Poland of the provisions guaranteeing the pluralism of the functioning of these self-regulatory bodies. Based on the analysis of the provisions of the Constitution of the Republic of Poland, the views of the doctrine and the positions expressed in the judgements of the Constitutional Tribunal issued between 1997 and 2015, the authors prove that the initiative to question the existing regulations adopted in relation to the professions of a lawyer, legal adviser, doctor and dentist is intended to serve solely by questioning their independence from the political authorities. At the same time, the authors indicate threats related to questioning the status of other professional self-regulatory bodies, including those of architects and construction engineers.

Keywords

EN

Constitutional Tribunal; Constitution of the Republic of Poland; professions of public trust; independence of professional self-regulatory bodies

• Publisher: Kancelaria Sejmu / Chancellery of the Sejm
• Journal: Przegląd Sejmowy
• Year: 2024
• Issue: 5(184)
• Pages: 51–69

Contributors

author

Patyra Sławomir

• Dr hab. Sławomir Patyra, prof. URad. Uniwersytet Radomski im. Kazimierza Pułaskiego, Wydział Prawa i Administracji, Polska Casimir Pulaski Radom University, Faculty of Law and Administration, Poland [e-mail], https://orcid.org/0000-0002-6331-9006

author

Smarż Joanna

• Dr hab. Joanna Smarż, prof. URad. Uniwersytet Radomski im. Kazimierza Pułaskiego, Wydział Prawa i Administracji, Polska Casimir Pulaski Radom University, Faculty of Law and Administration, Poland [e-mail], https://orcid.org/0000-0002-2450-8162

References

• „Biuletyn Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego” 1996, nr 30.
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z dnia 28 czerwca 2018 r. (2018/958).
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. nr 78, poz. 483, ze zm. Projekt ustawy o ograniczeniu biurokracji i barier prawnych z dnia 5 lipca 2023 r., druk nr 3502. Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze, tekst jedn. Dz.U. z 2022 r. poz. 1184, ze zm. Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, tekst jedn. Dz.U. z 2022 r. poz. 1166, ze zm. Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów oraz inżynierów budownictwa, Dz.U. z 2023 r. poz. 551.
• Ustawa z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich, tekst jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 1342, ze zm. Wniosek złożony do Trybunału Konstytucyjnego dnia 22 kwietnia 2022 r. przez grupę posłów na Sejm IX kadencji.
• Wniosek złożony do Trybunału Konstytucyjnego dnia 16 listopada 2023 r. przez Prokuratora Generalnego, znak: 1001-8.TK.84.2023.
• Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 23 czerwca 1981 r. w sprawie Le Compte, Van Leuven i de Meyere vs. Belgia, skargi nr 6878/75 oraz 7238/75.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 października 1999 r., sygn. akt SK 4/99, OTK ZU 1999, nr 6, poz. 119.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 marca 2001 r., sygn. akt K 32/00, OTK ZU 2001, nr 3, poz. 50.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 maja 2001 r., sygn. akt K 37/00, OTK ZU 2001, nr 4, poz. 86.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 kwietnia 2003 r., sygn. akt SK 24/02, OTK ZU 2003, nr 4A, poz. 33.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 listopada 2003 r. sygn. akt SK 22/02, OTK ZU 2003, nr 9A, poz. 97.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 lipca 2004 r., sygn. akt SK 9/03, OTK ZU 2004, nr 7A, poz. 71.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 marca 2008 r., sygn. akt SK 17/05, OTK ZU 2008, nr 2A, poz. 27.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 stycznia 2010 r., sygn. akt SK 35/08, OTK ZU 2010, nr 2A, poz. 16.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 października 2010 r., sygn. akt K 1/09, OTK-A 2010, nr 8, poz. 76.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 listopada 2011 r., sygn. akt K 1/10, OTK ZU 2011, nr 9A, poz. 99.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 2 czerwca 2015 r., sygn. akt K 1/13, OTK-A 2015, nr 6, poz. 80.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 sierpnia 2020 r., sygn. akt SK 33/15, Legalis nr 2438699.
• Ciapała J., Samorządy osób wykonujących zawody prawnicze w kontekście postanowień art. 17 Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku, [w:] Samorządy w Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku, red. Z. Witkowski, A. Bień-Kacała, TNOiK „Dom Organizatora”, Toruń 2013.
• Dąbrowski K., Zawody zaufania publicznego na gruncie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa 2022.
• Garlicki L., Komentarz do art. 65, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 3, red. L. Garlicki, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2003.
• Krzywoń A., Ustrój gospodarczy RP, [w:] XV lat obowiązywania Konstytucji z 1997 r. Księga Jubileuszowa dedykowana Zdzisławowi Jaroszowi, red. M. Zubik, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2012.
• Policastro P., Prawa podstawowe w demokratycznych transformacjach ustrojowych Polski, Wydawnictwo KUL, Lublin 2002.
• Sarnecki P., Pojęcie zawodu zaufania publicznego (Art. 17 ust. 1 Konstytucji) na przykładzie adwokatury, [w:] Konstytucja, wybory, parlament, red. L. Garlicki, Liber, Warszawa 2000. Smarż J., Charakter członkostwa w samorządach zawodowych w świetle art. 17 ust. 1 Konstytucji RP, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2023, nr 4(74).
• Smarż J., Ograniczenia prawa wykonywania zawodu inżyniera. Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 lutego 2018 r., K 39/15, „Przegląd Sądowy” 2019, nr 6.
• Smarż J., Zakres konstytucyjnej pieczy nad wykonywaniem zawodów zaufania publicznego, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2022, nr 5(69).
• Sokolewicz W., Komentarz do art. 58, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 4, red. L. Garlicki, Warszawa 2005.
• Wróbel A., Wolność zrzeszania się i wolność zgromadzeń, [w:] Teksty wykładów, z. 4, red. E. Łętowska, Helsińska Fundacja Praw Człowieka ,,Exit”, Warszawa 1998.

Identifiers

DOI

10.31268/PS.2024.254