Z problematyki przesiedleń ludności w Lubelskiem po II wojnie światowej

• Authors: Bednarski Mariusz D.
• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Nowy kształt terytorialny i polityczny państwa polskiego po II w.św. spowodował nową politykę w sferze demograficznej. Działania te objęły także województwo lubelskie. Na jego terytorium najistotniejszym problemem z punktu widzenia komunistów stało się „uregulowanie” stosunków narodowościowych. Stąd od chwili wyzwolenia tego obszaru spod panowania niemieckiego, władze komunistyczne podjęły działania mające na celu deportację mniejszości narodowych z Lubelszczyzny i nasiedlenie na jej obszar ludności polskiej, która znalazła się poza granicami państwa polskiego w jego nowym kształcie. Kolejnym zagadnieniem w polityce demograficznej komunistów stało się osiedlania ludności polskiej i ukraińskiej na Ziemiach Zachodnich. Ruchy demograficzne trwały, z różną intensywnością, cały czas na przełomie l.40 i 50-tych. Deportacje były także sposobem walki z ukraińskim podziemiem nacjonalistycznym. W wielu przypadkach były one powodem rodzinnych i osobistych tragedii.

EN

The new territorial and political shape of the Polish state after World War II triggered the implementation of a new demographic policy. Its principles were, among others enforced in the voivodeship of Lublin. For communists, the most urgent issue on this territory, was the “settlement” of ethnic relations. Therefore, since the liberation of this area from German rule, the communist authorities started to deport national minorities from the Lublin region and in their place relocate the Polish population there, which had turned out beyond the new Polish state territory. Another problem in the communists' demographic policy was the settlement of Poles and Ukrainians in Western Territories. Such demographic movements continued ceaselessly, with varying intensity, at the turn of the 40s and 50s. Deportations were also a way of fighting the Ukrainian nationalist underground. In many cases they led to family and personal tragedies.

Keywords

PL

ewakuacja Lublin przesiedlenia repatriacja wojna wysiedlenia

EN

deportatio, displacement evacuation Lublin repatriation war

• Publisher: Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
• Journal: Radzyński Rocznik Humanistyczny
• Year: 2017
• Volume: 15
• Pages: 125-165

Dates

published

2017-09-08

Contributors

author

Bednarski Mariusz D.

References

• Beck L., Ewakuacja Ukraińców z województwa lubelskiego, Gazeta Lubelska 1945 r., nr 214.
• Drozd R., Geneza i przebieg akcji „Wisła”. Ukraińcy w najnowszych dziejach Polski 1918-1989, T. II: Akcja "Wisła", Warszawa 2005.
• Drozd R., Hałagida I., Ukraińcy w Polsce 1944-1989, Warszawa 1999.
• Gałan A., Ruchy migracyjne po II wojnie światowej w powiecie chełmskim, „Rocznik Chełmski”, t. 5, 1999.
• Gil A., Deportacja Ukraińców z Polski w latach 1944-1946 jako problem we współczesnych rela-cjach polsko-ukraińskich, Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, Lublin 2004.
• Hałagida I., Wysiedlenia ludności ukraińskiej i polskiej z powiatu chełmskiego – nieznana karta historii, [w:] Polska – Ukraina, kultura, wartości, zmagania duchowe, red. R. Drozd, R. Steczkowski, M. Zymomnija, Koszalin 1999.
• Jastrzębski S., Ludobójstwo nacjonalistów ukraińskich na Polakach na Lubelszczyźnie w latach 1939-1947, Wrocław 2007.
• Kersten K., Przymusowe przemieszczenia ludności – próba typologii, [w:] Utracona ojczyzna. Przymusowe wysiedlenia, deportacje i przesiedlenia jako wspólne doświadczenie, praca zbio-rowa pod red. H. Orłowskiego i A. Saksona, Poznań 1996.
• Kobaczij R., Wygnani w stepy. Przesiedlenia ludności ukraińskiej z Polski na południe Ukrainy w latach 1944-1946, Warszawa 2012.
• Misiło E., Repatriacja czy deportacja, przesiedlenia Ukraińców z polski do USRR 1944-1946. T. 2: Dokumenty, Warszawa 1999.
• Misiło E., Akcja Wisła, Warszawa 1993.
• Motyka G., Od rzezi wołyńskiej do akcji „Wisła”. Konflikt polsko-ukraiński 1943-1947, Kraków 2011.
• Motyka G., Stosunki polsko-ukraińskie na terenie powiatów Chełm, Włodawa i Biała Podlaska, „Rocznik Chełmski”, t. 5, 1999.
• Motyka G., Ukraińska partyzantka 1942-1960, Warszawa 2006.
• Olszewski E., PPR na Lubelszczyźnie 1942-1948, Lublin 1979.
• Pająk H., Za Samostijną Ukrainę, Lublin 1992.
• Poliszczuk W., Geneza nacjonalizmu ukraińskiego – odmiana faszyzmu europejskiego, „Na rubieży”, nr 70, 2003.
• Prus E., „Operacja Wisła”, Fakty. Fikcje. Refleksje, Wrocław 1994.
• Przesiedlenia Polaków i Ukraińców 1944-1946. Seria Polska i Ukraina w latach 30/40 XX w., Nieznane dokumenty z archiwów służb specjalnych, T. II, Warszawa – Kijów 2000.
• Rocznik Statystyczny 1947, Warszawa 1947 s. 30, Repatriacja ludności ukraińskiej, litewskiej i białoruskiej z Polski do ZSRR.
• Sula D., Działalność przesiedleńczo-repatriacyjna Państwowego Urzędu Repatriacyjnego w l. 1944-1951, Lublin 2002.
• Tłomacki A., Akcja „Wisła” w powiecie bialskim na tle walki politycznej i zbrojnej w l. 1944-1947, Biała Podlaska – Warszawa 2003.
• Ukraina w najnowszych dziejach Polski 1918-1989, T. II, Akcja „Wisła”, Warszawa 2005.
• Wilczewski B., Migracje ludności w województwie lubelskim, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, t. 2, 1966.
• Wysocki J., Ukraińcy na Lubelszczyźnie w latach 1944-1989, IPN Lublin 2011.