Basen Oceanu Arktycznego i zmiany klimatu a rywalizacja wielkich mocarstw

• Authors: Kociumbas Kacper

Title variants

EN

Arctic Ocean, climate change and great powers rivalry

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Praca rozważa znaczenie Arktyki w obecnej rywalizacji Stanów Zjednoczonych Ameryki i Chin, a także rolę Rosji w tym konflikcie. Sytuacja geopolityczna Arktyki uwzględnia jej status prawny, istniejące tam zasoby, możliwość wykorzystania szlaków morskich w obliczu redukcji pokrywy lodowej, zwłaszcza Północnej Drogi Morskiej, a także znaczenie strategiczne wynikające z położenia między Ameryką Północną, Azją Wschodnią i Europą. Rola Federacji Rosyjskiej w obecnej rywalizacji między Stanami Zjednoczonymi a Chinami przedstawiona została w kontekście analizy porównawczej faktów i koncepcji geopolitycznych. Autor wskazał ponadto na analogie między obecnym konfliktem a wojnami napoleońskimi, z naciskiem na rolę Rosji na początku XIX stulecia. Mocarstwo to rozstrzygnęło wówczas rywalizację francusko-brytyjską na korzyść mocarstwa morskiego. Obecnie może ono również wpłynąć na losy konfliktu, udostępniając Chinom Północną Drogę Morską w przypadku ewentualnej blokady Morza Południowochińskiego przez marynarkę Stanów Zjednoczonych.

EN

The paper examines the importance of the Arctic in the current US-China rivalry, as well as Russia's role in this conflict. The geopolitical situation of the Arctic takes into account its legal status, existing resources, the possibility of using sea routes in the circumstances of reducing the ice cover, especially the Northern Sea Route, as well as the strategic importance resulting from the location between North America, East Asia and Europe. The role of the Russian Federation in the current rivalry between the United States and China has been presented in the context of a comparative analysis of current events and geopolitical concepts. The author also pointed to the analogies between the present conflict and the Napoleonic wars, with an emphasis on the role of Russia in the early nineteenth century. This power then resolved the Franco-British rivalry in favor of the maritime power. At present, Russia can contribute to the resolution of the conflict by offering China the possibility of using the Northern Sea in the event of a possible blockade of the South China Sea by the US Navy.

Keywords

PL

Arktyka; zmiany klimatu; geopolityka; Rosja; Chiny

EN

Arctic; climate change; geopolitics; Russia; China; Arctic Ocean; climate changes; great powers rivalry

• Publisher: Polskie Towarzystwo Geopolityczne
• Journal: Przegląd Geopolityczny
• Year: 2021
• Volume: 35
• Pages: 69-113

Contributors

author

Kociumbas Kacper

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

References

• Balsamov, S., 2019. Ship Traffic Analysis on the Northern Sea Route, Centre for High Nord Logistics, Murmańsk.
• Budzisz, M., 2020. Widziane z zachodniego Limitrofu. Sprawy wojskowe na Wschodzie. Przegląd za okres 20-26.04.2020, Strategy&Future.
• Brzeziński, Z., 1998. Wielka Szachownica, Bertelsmann Media, Warszawa.
• Changes in the Arctic: Background and Issues for Congress, 2020. Congressional Research Service, Washington.
• China`s Arctic Policy, 2018. The State Council Information Office of the People`s Republic of China, Beijing. http://english.www.gov.cn/archive/white_paper/2018/01/26/content_ 281476026660336.htm.
• Climate Change 2014: Synthesis Report. Contribution of Working Groups I, II and III to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2014. IPCC, Core Writing Team, R.K. Pachauri and L.A. Meyer (eds.)., Geneva, Switzerland.
• Dhaka, A., 2020. Revisiting the Ontology of Russia’s Heartland Geopolitics in its Contemporaneity, European Journal of Geopolitics, 8, pp. 5-37.
• Dobrzycki, W., 2010. Historia stosunków międzynarodowych 1915-1945, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
• Góralczyk, B., 2018. Wielki Renesans. Chińska transformacja i jej konsekwencje, Wydawnictwo Akademickie DIALOG, Warszawa.
• Graczyk, P., 2010. Arktyka i geopolityka. Obszar Arktyki w perspektywie wybranych koncepcji geopolitycznych i geostrategicznych, Przegląd Geopolityczny, 2, s. 121- 142.
• Grzybowski, M., 2015. Północna Droga Morska. Alternatywny morski szlak komunikacyjny między Europą Północną i Dalekim Wschodem, Logistyka, 2, Poznań.
• Ištok, R., Plavčanová, D., 2013. Russian geopolitics and geopolitics of Russia: phenomenon of space, European Journal of Geopolitics, 1, pp. 61-94.
• Kissinger, H.,1996. Dyplomacja, Warszawa.
• Kissinger, H., 2017. O Chinach, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
• Kłaczyński, R., 2016. Rosyjska polityka energetyczna: strategia, potencjał, perspektywy, Przegląd Geopolityczny, 18, s. 99-112.
• Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza i Porozumienie w sprawie implementacji jej części IX (Dz. U. L 179 z 23.6.1998, s. 3-134).
• Mackinder, H.J., 2019. Demokratyczne ideały, a rzeczywistość, Wydawnictwo Zona Zero, Warszawa.
• McKenzie, F., 2010. Rozbiór Arktyki: gra toczy się o najważniejsze surowce, National Geographic, https://www.national-geographic.pl/nationalgeographic/odkrycia/rozbior-arktyki.
• Mickiewicz, P., 2019. Marynarka Wojenna jako środek realizacji interesu narodowego, Przegląd Geopolityczny, 28, s. 122-140.
• Międzynarodowy kodeks dla statków żeglujących na wodach polarnych (Kodeks polarny), 2018. Warszawa.
• Moczulski, L., 2000. Geopolityka. Potęga w czasie i przestrzeni, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa.
• Nielsen, T., 2020. Norway cancels a major Arctic military excercise due to coronavirus outbreak, Arctic Today, https://www.arctictoday.com/norway-cancels-amajor-arctic-military-exercise-due-to-coronavirus-outbreak/.
• Northern Sea Route and Icebreaking Technology, 1994. US Army Corps of Engineers, Cold Regions Reasearch & Engineering Laboratory, Hanover, New Hampshire 03755-1290.
• Pechlaner, H., 2020. China and the New Silk Road. Challenges and Impacts on the Regional and Local Level, Springer, Szwajcaria, Cham.
• Renner, G., 1942. Human Geography in the Air Age, Nowy Jork.
• Skinner, J.A., 2016. Russian capacity to develope it`s offshore hydrocarbon recourses in the Kara Sea: Arctic and global implications, University of Alaska, Fairbanks.
• Skrzyp, J., 2012. Wielki marsz Państwa Środka ku pozycji globalnego ośrodka siły, Przegląd Geopolityczny, 5, s. 41-70.
• Staalesen, A., 2017. Tanker breaks it`s own way throught the ice, sets speed record on Northern Sea Route, The Barents Observer, https://thebarentsobserver.com/en/arctic/2017/08/tanker-breaks-itsown-way-through-ice-sets-speed-record-northern-sea-route.
• Sykulski, L., 2014. Geopolityka. Skrypt dla początkujących, Wydawnictwo Naukowe Grategia.
• Szczerbowicz, W., 2018. Status quo w stosunkach międzynarodowych w Arktyce, Przegląd Geopolityczny, 24, s. 74 – 86.
• Tarle, E., 1991. Napoleon, Małopolska Oficyna Wydawnicza, Kraków.
• Timchenko, L., 1997. The Russian Arctic Sectoral Concept: Past and Present, The Arctic, 50, 1, s. 29-35.
• Walasek, K., 2013. Rosyjska Ameryka, rosyjska Arktyka. Między historią a współczesnością, Przegląd Geopolityczny, 6, s. 61-68.
• Wilczyński, P. L., 2015. Wydobycie bogactw mineralnych w krajach NATO i w obszarze postsowieckim, Przegląd Geopolityczny, 12, s. 109-132.
• Wojas, J., 2015. Koncepcja statusu prawnego Arktyki, Przegląd Prawniczy Uniwersytetu Adama Mickiewicza, 5, Poznań.