RELACJE RODZINNE IMMANUELA KANTA

• Authors: Kieliszek Zdzisław
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Losy życiowe Immanuela Kanta zazwyczaj postrzega się jako mało interesujący obszar badawczy. Co więcej, często wskazuje się, że zachodzi ogromna dysproporcja pomiędzy biografią Kanta a jego filozoficznym dorobkiem. O ile biografię Kanta zazwyczaj ocenia się jako pozbawioną jakichś nagłych, zauważalnych zwrotów i zdarzeń, o tyle Kantowską filozofię uważa się za dzieło nieprzeciętnie przenikliwego, krytycznego oraz pełnego życia umysłu. Stąd też losy życiowe Kanta rzadko, zwłaszcza w polskiej literaturze, są omawiane i analizowane. Natomiast nie brakuje opracowań, w których podejmowane są określone kwestie z Kantowskiej filozofii. Tymczasem nie powinno się zapominać, że pomysły filozoficzne Kanta były dziełem konkretnego człowieka, który miał własne i niepowtarzalne koleje życia oraz rys osobowościowy, w znacznej mierze ukształtowany na skutek określonych wcześniejszych życiowych doświadczeń. I ponieważ Kant sam wskazał, że na jego przekonania istotny wpływ wywarły doświadczenia wyniesione z domu rodzinnego, w niniejszym artykule zostały omówione relacje filozofa z rodzicami, rodzeństwem i dalszymi krewnymi. Na podstawie uzyskanych spostrzeżeń warto wskazać kolejne pola badawcze, które można by ująć w następującym pytaniu: dlaczego Kant, wynosząc dobre wzorce z domu rodzinnego, sam jednak nie założył własnej rodziny? Niniejszy artykuł powiększa więc nieliczną polskojęzyczną literaturę, w której ukazywane są życiowe losy Kanta. Autor w tym przypadku starał się ukazać przede wszystkim jego relacje z najbliższymi.

Keywords

PL

Immanuel Kant; rodzina; relacje rodzinne; relacja z matką; relacja z ojcem; relacja z rodzeństwem; relacja z krewnymi

• Publisher: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Journal: Forum Teologiczne
• Year: 2021
• Volume: 22
• Pages: 31-50

Dates

published

2021-11-30

Contributors

author

Kieliszek Zdzisław

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie (Polska)

References

• Apel Max, 1904, Immanuel Kant. Ein Bild seines Lebens und Denkens, Konrad Skopnik, Berlin.Basak Alina Maria, 2013, The role of a father in raising and socializing a child, Pedagogika Rodziny, nr 3 (2), s. 71–79.Bugelnig Bernadette, 2008, Familienbeziehungen. Geschwisterbeziehung in verschiedenen Lebensabschnitten aus systemisch-therapeutischer Sicht, Systemische Notizen, nr 2, s. 12–22.Chamberlain Houston Stewart, 1905, Immanuel Kant, die Persönlichkeit als Einführung in das Werk, Bruckmann, München.Collinson Diane, 1997, Pięćdziesięciu wielkich filozofów, przeł. Małgorzata Wyrzykowska, Wydawnictwo ZYSK i S-KA, Poznań.Copleston Frederick, 2005, Historia filozofii, t. 6, Od Wolffa do Kanta, przeł. Jerzy Łoziński, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa.Cudak Henryk, 2012, Rola matki w zaspokajaniu potrzeb emocjonalnych dzieci, Pedagogika Rodziny, nr 2 (1), s. 21–29. Cudak Sławomir, 2012, Znaczenie więzi emocjonalnych w rodzinie dla prawidłowego funkcjonowania dzieci, Pedagogika Rodziny, nr 2 (4), s. 31–39.Dietzsch Steffen, 2005, Immanuel Kant. Biografia, przeł. Krystyna Krzemieniowa, Wiedza Powszechna, Warszawa.Gulyga Arsenij, 1987, Immanuel Kant. His Life and Thought, przeł. z jęz. ros. Marin Despalatović, Birkhäuser Basel, Boston.Heine Heinrich, 1834, Zur Geschichte der Religion und Philosophie in Deutschland, Hoffmann und Campe, Hamburg.Hinske Norbert, 2020, Kant, Immanuel, [online], dostęp: 26.11.2020, <http://www.deutsche-biographie.de/sfz39751.html>.Höffe Otfried, 2003, Immanuel Kant, przeł. Andrzej Maciej Kaniowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.Kant auf Reisen, 2002–2006, [online], dostęp: 24.02.2020, <https://www.online.uni-marburg.de/kant_old/webseitn/bio_reis.htm#Karte>.Kant Immanuel, 1773, Handschriftliche Notiz 4671, Akademieausgabe von Immanuel Kants Gesammelten Werken: Bände und Verknüpfungen zu den Inhaltsverzeichnissen, Bd. 17, s. 635.Kant Immanuel, 1773a, Von Johann Heinrich Kant (3. Juli 1773), Akademieausgabe von Immanuel Kants Gesammelten Werken: Bände und Verknüpfungen zu den Inhaltsverzeichnissen, Bd. 10, s. 140–141.Kant Immanuel, 1778, An Marcus Herz (Anfang April 1778), Akademieausgabe von Immanuel Kants Gesammelten Werken: Bände und Verknüpfungen zu den Inhaltsverzeichnissen, Bd. 10, s. 230–232.Kant Immanuel, 1787, Kritik der reinen Vernunft, Akademieausgabe von Immanuel Kants Gesammelten Werken: Bände und Verknüpfungen zu den Inhaltsverzeichnissen, Bd. 3.Kant Immanuel, 1789, Von Johann Heinrich Kant (Altrahden den 21 Aug. 1789), Akademieausgabe von Immanuel Kants Gesammelten Werken: Bände und Verknüpfungen zu den Inhaltsverzeichnissen, Bd. 11, s. 71–73.Kant Immanuel, 1792, Von Johann Heinrich Kant (8. Febr. 1792), Akademieausgabe von Immanuel Kants Gesammelten Werken: Bände und Verknüpfungen zu den Inhaltsverzeichnissen, Bd. 11, s. 323–325.Kant Immanuel, 1796, An Johann Heinrich Kant (17. Dec. 1796), Akademieausgabe von Immanuel Kants Gesammelten Werken: Bände und Verknüpfungen zu den Inhaltsverzeichnissen, Bd. 12, s. 140.Kant Immanuel, 1798, Anthropologie in pragmatischer Hinsicht, Akademieausgabe von Immanuel Kants Gesammelten Werken: Bände und Verknüpfungen zu den Inhaltsverzeichnissen, Bd. 7, s. 117–333.Kant Immanuel, 1803, Pädagogik, Akademieausgabe von Immanuel Kants Gesammelten Werken: Bände und Verknüpfungen zu den Inhaltsverzeichnissen, Bd. 9, s. 437–499.Kant Immanuel, 1803a, Testament, Akademieausgabe von Immanuel Kants Gesammelten Werken: Bände und Verknüpfungen zu den Inhaltsverzeichnissen, Bd. 12, s. 382–390.Kasten Hartmut, 1994, Geschwister. Vorbilder, Rivalen, Vertraute, Springer Berlin Heidelberg. Kiejzik Liliana, 2012, Zamiast wstępu, w: Liliana Kiejzik (oprac. i red.), Kobiety w filozofii. Filozofowie o kobietach. Eseje subiektywne, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra, s. 5–8.Kühn Manfred, 2001, Kant. Eine Biographie, Cambridge University Press.Lacoste Jean, 1994, Korespondencja Immanuela Kanta, przeł. Tomasz Wójcik, Ogród, nr 3, s. 247–251.Nowak-Juchacz Ewa, 2002, Autonomia jako zasada etyczności. Kant, Fichte, Hegel, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.Ośkiewicz Wioletta, 2012, Rola ojca w oddziaływaniach wychowawczych dziecka w rodzinie, Pedagogika Rodziny, nr 2 (3), s. 99–106.Petri Horst, 2001, Geschwister. Liebe und Rivalität. Die längste Beziehung unseres Lebens, Kreuz, Stuttgart-Zürich.Reicke Rudolf (red.), 1860, Kantiana. Beiträge zu Immanuel Kants Leben und Schriften, Theile, Königsberg.Rink Friedrich Theodor, 1805, Ansichten aus Immanuel Kants Leben, Göbbels und Unzer, Königsberg.Rolewski Jarosław, 2002, Nowa metafizyka Kanta, Wydawnictwo Rolewski, Lubicz.Schaeffler Stefanie, 2003, Was mit dem Zweiten anders wird: wie Sie Ihr Kind auf das neue Baby vorbereiten – richtig umgehen mit Eifersucht und Konkurrenz – damit sich alle über den Zuwachs freuen, Südwest, München.Schmidt Hermann, 1858, Immanuel Kants Leben. Ein zum Besten der inneren Mission zu Wittenberg gehaltener Vortrag, Buchhandlung des Waisenhauses, Halle.Schwarz Hermann (red.), 1907, Immanuel Kant. Ein Lebensbild nach Darstellungen der Zeitgenossen Borowski, Jachmann, Wasianski, Hugo Peter, Halle.Simmel Georg, 1905, Kant, Duncker and Humblot, Leipzig.Słaboń-Duda Agnieszka, 2011, Wczesna relacja matka–dziecko i jej wpływ na dalszy rozwój emocjonalny dziecka, Psychoterapia, nr 157 (2), s. 11–18.Sloterdijk Peter, 2013, Philosophical temperaments. From Plato to Foucault, Columbia University Press, New York.Świderska Mariola, 2011, Ojciec w opiece i wychowaniu dziecka, Pedagogika Rodziny, nr 1 (3/4), s. 43–57.Tracz Michał, 2020, Znaczenie obecności ojca i jego wpływ na całościowy rozwój syna, [online], dostęp: 26.11.2020, <http://www.psychologia.net.pl/artykul.php?level=630>.Vorländer Karl, 1911, Immanuel Kants Leben, Verlag von Felix Meiner, Leipzig.Wawrzyniak Joanna, 2011, Opiekuńczo-wychowawcza rola dziadków w rodzinie, Pedagogika Rodziny, nr 1 (2), s. 95–103.Żelazny Mirosław, 2001, Idea wolności w filozofii Kanta, Wydawnictwo Rolewski, Toruń.