Edukacja osób starszych w Polsce – jej wymiar teoretyczny i praktyczny

• Authors: Jerzy Halicki

Title variants

EN

Education for the elderly in Poland – theoretical and practical dimensions

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Celem artykułu jest analiza literatury dotyczącej edukacji osób starszych, która ukazała się w Polsce w latach 2000–2013. Publikacje zostały podzielone na dwie grupy: badawczo-diagnostyczną i aplikacyjną. Widać wyraźną przewagę liczebną literatury z pierwszej grupy nad literaturą poświęconą praktycznemu zastosowaniu wyników prowadzonych badań. W zakończeniu autor porównuje intensywność współcześnie prowadzonych badań z okresem przed 2000 rokiem oraz formułuje postulaty dotyczące przyszłych badań.

EN

The aim of this article is to analyse the literature on the education for the elderly, published in Poland in 2000–2013. Publications were divided into two groups: first – the research and diagnostic group and second – the application group. The literature of the first group clearly prevails over the literature devoted to the practical application of research results. In conclusions, the author compares the intensity of current research to the period before 2000 and formulates suggestions

Keywords

PL

edukacja osób starszych; uniwersytet trzeciego wieku; geragogika

EN

education for the elderly; U3A; geragogy

• Publisher: Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
• Journal: Edukacja Dorosłych
• Year: 2013
• Issue: 2(69)

Contributors

author

Jerzy Halicki

• Uniwersytet w Białymstoku

References

• Aleksander T. (2001), Uniwersytety Trzeciego Wieku w Polsce, „Rocznik Pedagogiczny”, s. 101–123.
• Błachnio A. (2012), Starość non profit, Wyd. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.
• Bubolz-Lutz E. (1984), Bildung im Alter, Lambertus-Verlag, Freiburg.
• Bugajska B. (2006), Integracja międzypokoleniowa: projekty realizowane w Uniwersytecie Trzeciego Wieku w Szczecinie, [w:] Steuden S., Marczuk M. (red.) Starzenie się a satysfakcja z życia, Wyd. KUL, Lublin, s. 251–256.
• Czerniawska O. (2009), Uniwersytet Trzeciego Wieku, 30 lat działania. Przemiany, dylematy i oczekiwania w epoce ponowoczesnej, „Chowanna”, t. 2, s. 97–113.
• Czerniawska O. (2000), Drogi i bezdroża andragogiki i gerontologii : szkice i rozprawy, Wyd. Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej, Łódź.
• Czerniawska O. (2007), Szkice z andragogiki i gerontologii, Wyd. Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej, Łódź.
• Dubas E. (2005), Geragogika – dyscyplina pedagogiczna o edukacji w starości i do starości, [w:] Fabiś A. (red.), Seniorzy w rodzinie, instytucji i społeczeństwie, Wyższa Szkoła Zarządzania i Marketingu w Sosnowcu, Sosnowiec.
• Dzięgielewska M. (2007), Czy można zapobiegać marginalizacji i dyskryminacji ludzi starszych, [w:] FabiśA. (red.), Edukacja dorosłych wobec zjawiska marginalizacji: wyzwania współczesnej edukacji dorosłych, Wydawnictwo Górnośląskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Kardynała A. Hlonda, Mysłowice, s. 100–109.
• Glendenning F., Battersby D. (1990): Why we need educational gerontology and education for older adults. A statement of first principles, [w:] GlendenningF. , Percy K. (red.) Ageing, education, society. Readings in educational gerontology. The University of Keele.
• Golonka J. (2012), Kurs obsługi komputera dla seniorów – doświadczenia płynące z projektu @ktywny Senior, [w:] Jurczyk-Romanowska E. (red.), Trzecia zmiana. Andragogiczne rozważania na temat projektu @ktywny Senior, Dolnośląski Ośrodek Polityki Społecznej we Wrocławiu, Wrocław, s. 97–110.
• Grotek M. (2003), Rozwój strategii pamięciowych na lektoratach Uniwersytetu Trzeciego Wieku, „Edukacja Ustawiczna Dorosłych” nr 2, s. 42–50.
• Gulanowski J. (2012), Zaawansowany etap kursów komputerowych dla seniorów – wprowadzenie uczestników w świat Internetu (wskazówki dla prowadzących), [w:] Jurczyk-Romanowska E. (red.), Trzecia zmiana. Andragogiczne rozważania na temat projektu @ktywny Senior, Dolnośląski Ośrodek Polityki Społecznej we Wrocławiu, Wrocław, s. 111–122.
• Gulanowski M. (2012), Edukacja językowa seniorów, [w:] Jurczyk-Romanowska E. (red.), Trzecia zmiana. Andragogiczne rozważania na temat projektu @ktywny Senior, Dolnośląski Ośrodek Polityki Społecznej we Wrocławiu, Wrocław, s. 65–76.
• Halicki J., (2000), Edukacja seniorów w aspekcie teorii kompetencyjnej. Studium historyczno-porównawcze, Trans Humana, Białystok.
• Halicki J. (2010), Obrazy starości rysowane przeżyciami seniorów, Wydaw. Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
• Horyśniak M. (2004), Wykorzystanie programów multimedialnych w nauczaniu dorosłych, na przykładzie uniwersytetu trzeciego wieku, „Neofilolog” nr 25, s. 50–58.
• Janik J. (2002), Instytucjonalne formy wspierania aktywności osób starszych w Opolu, [w:] Sapia-Drewniak E. (red.), Problemy edukacji i kultury dorosłych na Opolszczyźnie, Opole, s. 63–73.
• Jaroszewska A. (2010), Kompetencje kluczowe nauczyciela-geragoga w kontekście nauczania języków obcych w wymiarze międzykulturowym, [w:] Horyń W.,Maciejewski J. (red.), Nauczyciel andragog we współczesnym społeczeństwie, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Jurczyk-Romanowska E. (2012), Motywacje, oczekiwania i postulaty towarzyszące seniorom w podjęciu edukacji informatycznej, [w:] Jurczyk-Romanowska E. (red.), Trzecia zmiana. Andragogiczne rozważania na temat projektu @ktywny Senior, Dolnośląski Ośrodek Polityki Społecznej we Wrocławiu, Wrocław, s. 79–96.
• Kiełbasiewicz M. (2009), Aktywność społeczna seniorów: raport z badań pilotażowych słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku przy Wydziale Zamiejscowym WSIIE TWP w Kętrzynie, „Rocznik Naukowy Wyższej Szkoły Informatyki i Ekonomii Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Olsztynie. Socjologia, Pedagogika” R. 3, s. 361–390.
• Komorska M. (2006), Formy aktywizacji społecznej osób starszych na przykładzie funkcjonowania Domu Pomocy Społecznej i Uniwersytetu Trzeciego Wieku, „Roczniki Naukowe Caritas” R. 10, s. 67–74.
• Konieczna-Woźniak R. (2005), Uniwersytet Trzeciego Wieku przykładem samorządnych inicjatyw środowiska ludzi starszych, [w:] Kromolicka B. (red.), Praca socjalna w organizacjach pozarządowych : z problemów działania i kształcenia, Wyd. Edukacyjne „AKAPIT”, Toruń, s. 225–235.
• Lemieux A., Sanchez Martinez M. (2000), Gerontagogy beyond words. A reality. “Educational Gerontology” Vol. 26 (5), s. 475–498.
• Leszczyńska-Rajchert A. (2005), Człowiek starszy i jego wspomaganie – w stronę pedagogiki starości. Wyd. UWM, Olsztyn.
• Malec M. (2007), Uniwersytet trzeciego wieku jako miejsce praktyki całożyciowego uczenia się – perspektywa międzynarodowa, „Edukacja Dorosłych” nr 1/4, s. 39–47.
• Niezgoda A. (2002), Dziadek dziadzieje, babcia mądrzeje: do uniwersytetów trzeciego wieku trafiają głównie panie, „Polityka” nr 27, s. 85–88.
• Niggemann W. (1975), Praxis der Erwachsenenbildung, Herderbuecherei, Freiburg.
• Orzechowska G. (2009), „Nowy” czy „tradycyjny” uniwersytet trzeciego wieku? „Edukacja Dorosłych”, nr 1, s. 61–70.
• Seredyńska D. (2013), Dyskursy edukacyjne o starości w naukach humanistycznych i społecznych, Wyd. UKW, Bydgoszcz.
• Szarota Z. (2004), Gerontologia społeczna i oświatowa: zarys problematyki, Wyd. Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków.
• Szarota Z. (2010), Starzenie się i starość w wymiarze instytucjonalnego wsparcia na przykładzie Krakowa, Wyd. Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków.
• Szarota Z. (2011), Cele i kierunki polityki społecznej wobec ryzyka marginalizacji i wykluczenia społecznego seniorów, [w:] Matyjas B., Gościniewicz M. (red.), Człowiek stary w rodzinie: o trudnym problemie przemocy wobec starszych, Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego, Kielce, s. 9–26
• Timoszyk-Tomczak C., Bugajska B. (2012), Przyszłościowa perspektywa czasowa w starości, Wyd. Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
• Tokaj A. (2000), U progu starości, Wyd. Eruditus, Poznań.
• Trafiałek E. (2006), Uniwersytety Trzeciego Wieku w zapobieganiu marginalizacji społecznej ludzi starych, „Gerontologia Społeczna” nr 1, s. 19–25.
• Uzar K. (2011), Wychowanie w perspektywie starości. Personalistyczne podstawy geragogiki, Wyd. KUL, Lublin.
• Wieczorek I. (2008), Rola Uniwersytetów Trzeciego Wieku w edukacji ustawicznej osób starszych, [w:] Kowaleski J.T. i Szukalski P. (red.), Pomyślne starzenie się w perspektywie nauk o pracy i polityce społecznej, Wydawnictwo BIBLIOTEKA, Mateusz Poradecki, Łódź, s. 97–105.
• Wnuk-Oleniewicz M. (2012), Warsztaty „Uczenie się z własnej biografii”, [w:] (red.) Jurczyk-Romanowska E., Trzecia zmiana. Andragogiczne rozważania na temat projektu @ktywny Senior, Dolnośląski Ośrodek Polityki Społecznej we Wrocławiu, Wrocław.
• Wojciechowska L. (2008), Style starzenia się a subiektywny dobrostan kobiet w późnej dorosłości, studiujących na Uniwersytecie Trzeciego Wieku, „Polskie Forum Psychologiczne” T. 13, nr 2, s. 106–123.
• Wrońska M. (2008), „Młodzi duchem, dojrzali doświadczeniem i wiekiem” – czyli studenci Uniwersytetu Trzeciego Wieku w obliczu nowych technologii informacyjnych, [w:] Tokárová A., Matulayová T. (red.), Sociálna pedagogika, sociálna práca a sociálna andragogika: aktuálne otázky teórie a praxe, Grafotlač Prešov, Prešov, s. 480–484.
• Zdebska E., Kucharska J. (2011), Przygotowanie kadr pomocy społecznej w obszarze wsparcia dla seniorów, [w:] Szarota Z. (red.), Aktywizacja, rozwój, integracja: ku niezależnej starości, Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne, Kraków, s. 55–72.