Rozwój i finansowanie sektora nieruchomości w Polsce

• Authors: Łaszek Jacek

Title variants

The Development and Financing of the Real Estate Sector in Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

System finansowania nieruchomości w Polsce po 24 latach transformacji (od 1989 r.) obejmuje swoim zasięgiem nieruchomości mieszkaniowe oraz komercyjne, oferując finansowanie w fazie inwestycji (project finance), zakupu gotowego obiektu, jak też jego eksploatacji. Zakup terenów budowlanych, ze względu na ryzyko, finansowany jest głównie poprzez fundusze inwestycyjne, zwłaszcza o charakterze spekulacyjnym. Nieruchomości komercyjne od początku były finansowane na zasadach rynkowych, w większości przypadków poprzez zagraniczne fundusze inwestycyjne. Polski sektor bankowy czy (ściślej) banki operujące na polskim rynku dopiero wchodzą w ten segment, zwłaszcza jeżeli zestawić aktywa banków związane z tym sektorem z aktywami mieszkaniowymi. Bardzo duża dynamika rozwoju nieruchomości handlowo- usługowych, biurowych i logistycznych w ostatnim dziesięcioleciu wskazuje, że w nadchodzących latach trafią one do aktywów bankowych pod postacią wierzytelności hipotecznych. Jak pokazują doświadczenia historyczne, sektor nieruchomości komercyjnych jest bardziej zmienny i ryzykowny od sektora mieszkaniowego. W Polsce, która nadrabia zaległości rozwojowe po czasach socjalizmu, sektor ten jest w fazie wzrostowej, a w ciągu następnych lat sytuacja ta ulegnie zmianie i stanie się on normalną częścią gospodarki, coraz silniej finansowaną przez sektor bankowy. Wówczas będziemy musieli w większym niż obecnie zakresie brać pod uwagę potencjalny negatywny wpływ sektora nieruchomości komercyjnych na sektor bankowy.

This publication presents a literature overview and research results on the functioning and monitoring of the real estate market. A dominant part of the research presented in this publication is performed at the Narodowy Bank Polski. The real estate market was the cause of many economic and banking crises, but until recently has got relatively little attention from the central bank point of view. The analysis focused separately on the problems of the construction sector, on the housing and social policy and on the loan disbursement policy of banks, without looking at the problem in a holistic way. During the transition period Poland lacked a broad, consistent and long-run focused housing policy. The housing market was treated by policymakers in a way, which resulted in a misallocation of resources, the deepening of the natural cyclical nature of the market and even lead to housing market problems. This problem was strengthened by the opacity of the market and it was not easy for policymakers to apply solutions that are used abroad. Housing market cycles tend to be longer and more pronounced than cycles in other sectors of the economy (see Andre 2010), which is the result of a fixed supply in the short run. If housing demand grows due to a rising fundamental demand and also due to speculative demand that is fuelled with bank loans, prices tend to rise fast. In the next step the increased supply enters the market with a time lag, often under new economic circumstances in which economic growth and thus housing demand has declined. The realization of such a boom and bust scenario was stopped in the Polish market in 2009 due to the outbreak of the financial crisis in the world. It changed the sentiment of consumers and investors, made banks issue less loans Problemy i poglądy 51 and resulted in a declining housing demand. Housing developers started to slow down the construction of new housing or stopped it. In consequence, the market started to move to its equilibrium point, without observing the burst of a bubble and having to deal with the negative consequences that are associated with fast price declines. This article presents the development of the housing finance system in Poland, which had a direct and strong impact on the housing market. The rising loan availability lead to rising housing demand and consequently resulted in a strong rise in house prices that was followed by a housing construction boom. The 2004-2010 cycle is analysed and the behavior of consumers, developers, banks and investors is presented in detail. Moreover, this part describes the evolution of the mortgage market and discusses the choice of an optimal housing finance system. The housing finance system that is currently in place and the up- and downside of various possible financing systems such as universal banks, mortgage banks and various covered bond systems are discussed.

Keywords

PL

Nieruchomości; Rynek nieruchomości; Kredyt hipoteczny; Nieruchomości komercyjne; Nieruchomości mieszkaniowe; Nieruchomości niemieszkaniowe; System finansowania; Banki hipoteczne

EN

Real estate; Real estate market; Mortgage credit; Commercial property; Real estate housing; Non-housing real estate; System of financing; Mortgage banks

• Publisher: Bankowy Fundusz Gwarancyjny
• Journal: Bezpieczny Bank
• Year: 2013
• Issue: 4(53)
• Pages: 19-51

Contributors

author

Łaszek Jacek

• Narodowy Bank Polski

References

• 1.Łaszek J. (2003), Sektor nieruchomości mieszkaniowych w Polsce. Stan i perspektywy rozwoju, SGH, Warszawa.
• 2.NBP (2011a), Raport o sytuacji na rynku nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych w Polsce w 2010 r.
• 3.Chiquier L. (1998), Dual Index Mortgages: Lessons from International Practice and Conditions of Development in Poland, Housing Finance International, No 13.