Modyfikacje i zmiany kodu językowego na przykładzie mowy młodzieży polskiej z Zaolzia

• Authors: Bogocz Irena , Bortliczek Młgorzata

Title variants

EN

Modifications and changes to language codes exemplified by young people from the Czech part of Cieszyn Silesi

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

In the article the subject of attention is the comm unication strategies of pupils in schools with Polish as the language of instruction in the Czech part of Cieszyn Silesia. The pupils know more than one language code – at a minimum, th e local dialect, Polish and Czech, and they alternating between these codes in linguistic communication daily. The article presents excerpts from interviews with these pupils conducte d by the authors (and researchers), in which the causes, methods and consequences of such specific communication strategies are revealed. The main triggers of code changes were found to be mainly changes of conversation topics and changes in the language of communication partners. The article also touches upon other issues: the conceptualization of the wor ld through traditional dialect, the utility of dialects in the contemporary world of technological, scientific and cultural progress and the emergence of mixed supranational spoken languages, etc.

Keywords

EN

the Czech part of Cieszyn Silesia; dialect; Polish; bilingualism; diaglossia; interference; code-switching; mixed language

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Postscriptum Polonistyczne
• Year: 2016
• Issue: 1(17)
• Pages: 213-241

Contributors

author

Bogocz Irena

• Uniwersytet Ostrawski, Republika Czeska

author

Bortliczek Młgorzata

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

• Awramiuk A., 2011, Niematerialne aspekty krajobrazu kulturowego na przykładzie wybranych tradycji mieszkańców Podlasia, „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego”, nr 15.
• Baar V., 2001, Národy na prahu 21. stol. Emancipace, nebo nacionalismus, Ostrava.
• Bogoczová I., 2001, Typologicky relevantní rozdíly mezi polštinou a češtinou jako zdroj jazykové interference, Ostrava.
• Bogoczová I., Bortliczek M., 2014, Jazyk příhraničního mikrosvěta (běžná mluva Těšíňianů v ČR) // Jęłzyk przygranicznego mikroświata (Mowa potoczna mieszkańców Zaolzia), Ostrava.
• Chlebda W., 2008, Leksykografia w aktach i procesach polskiej autoidentyfikacji narodowej, w: Gajda S., red., Tożsamość a język w perspektywie slawistycznej, Opole.
• Drobik A., Legierski D., Szczepańska J., 2014, Rozmowy o Śląsku Cieszyńskim, Ustroń.
• Dubisz S., 2001, Probabilistyka lingwistyczna, czyli o rozwoju polszczyzny w XXI wieku, w: Krzemień-Ojak S., Nowowiejski B., red., Przyszłość języka, Białystok.
• Dudok M., 2002, O prirodzenom bilingvizme, w: Štefánik J., red., Bilingvizmus: minulosť, prítomnosť, budúcnosť, Bratislava.
• Głuszkowski M., 2009, Znaczenie prestiżu języka a pokoleniowe zróżnicowanie poziomu interferencji w polszczyźnie staroobrzędowców w warunkach rosyjsko-polskiego bilingwizmu z dyglosją, „LingVaria”, nr 2 (8).
• Głuszkowski M., 2013, Idiolektalne zróżnicowanie przełączania kodów w dwujęzyczności starowierców regionu suwalsko-augustowskiego, „Acta Baltico-Slavica”, nr 37.
• Hernová Š., Sokolová G., 2000, Národně, jazykové vědomí obyvatel národnostně smíšených oblastí České republiky, Opava.
• Hroch M., 2009, Národy nejsou dílem náhody. Příčiny a předpoklady utváření moderních evropských národů, Praha.
• Kita M., 2007, Gra funkcjami w języku potocznym, w: Boniecka B., Grabias S., red., Potoczność a zachowania językowe Polaków, Lublin.
• Kurek H., 1993, O szczególnym typie przełączania kodów w gwarach, czyli o świadomym wprowadzaniu elementów literackich do rozmów z dziećmi, „Język Polski”, LXXIII, nr 1–2.
• Kurek H., 2010, Przełczanie kodu językowego, czyli socjolingwistyczne aspekty wzajemnego oddziaływania języka literackiego i dialektów, w: Skudrzyk A., Rudnicka-Fira E., red., Dialektologia. Materiały pomocnicze. Konteksty socjolingwistyczne, Katowice.
• Matyska Z., 1998, Kształcenie sprawności językowej uczniów szkół podstawowych z polskim językiem nauczania w Republice Czeskiej, w: Kojs W., Mrózek R., red., Komunikacja. Dialog. Edukacja, Cieszyn.
• Myers-Scotton C., Bolonyai A., 2001, Calculating speakers: Codeswitching In a rational choice model, „Language in Society”, No. 30.
• Niewiara A., 2003, Zmiany semantyczne w ujęciu panchronicznym, w: Kleszczowa K., Sobczykowa J., red., Śląskie Studia Lingwistyczne, Katowice.
• Pelcowa H., 1999, Przeszłość w językowym obrazie świata współczesnej wsi, w: Pajdzińska A., Krzyżanowski P., red., Przeszłość w językowym obrazie świata, Lublin.
• Skudrzyk A., 2010, Współczesny komunikacyjny status gwar ludowych, w: Skudrzyk A., Rudnicka-Fira E., Dialektologia. Materiały pomocnicze. Konteksty socjolingwistyczne, Katowice.
• Sławkowa E., 2003a, Być stela. Z zagadnień edukacji regionalnej na Śląsku Cieszyńskim, Katowice.
• Sławkowa E., 2003b, O profilu komunikacyjnym polszczyzny. Z zagadnień komunikacji międzykulturowej i etnopragmatyki, w: Kleszczowa K., Sobczykowa J., red., Śląskie Studia Lingwistyczne, Katowice.
• Smułkowa E., 2010, Integracja języków na pograniczu białorusko-polsko-litewskim i jej konsekwencje dla teorii zapożyczeń, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, LXVI.
• Straczuk J., 1999, Język a tożsamość człowieka w warunkach społeczności wielojęzykowej. Pogranicze polsko-białoruskie, Warszawa.
• Tokarski R., 1999, Przeszłość i współczesność w językowym obrazie świata. Metodologiczne pytania i propozycje, w: Pajdzińska A., Krzyżanowski P., red., Przeszłość w językowym obrazie świata, Lublin.
• Warchala J., Skudrzyk A., 2010, Kultura piśmienności młodego pokolenia, Katowice.
• Urbańczyk S., red., 1991, Encyklopedia języka polskiego, Wrocław–Warszawa–Kraków.
• Wierzbicka A., 1990, Podwójne życie człowieka dwujęzycznego, w: Miodunka W., red., Język polski w świecie, Warszawa, Kraków.
• Witosz B., 2007, Potoczność jako wartość w dzisiejszej kulturze, w: Boniecka B., Grabias S., Potoczność a zachowania językowe Polaków, Lublin.
• Wronicz J., 2007, Pozycja dialektu wobec innych odmian polszczyzny, „Język Polski”, LXXXVII, nr 2.
• Wyderka B., 2011, Problemy metodologiczne współczesnej dialektologii, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, LXVII, nr 2.
• Wysoczański W., 1999, Zasadnicze perspektywy badawcze ekologicznych uwarunkowań języków mniejszościowych Europy, w: Grzeszczuk B., red., Język. Teoria – Dydaktyka, Rzeszów.
• Zieniukowa J., 2003, Pojęcie aksjologiczne „prestiż” a społeczna sytuacja języków mniej używanych – casus łużycczyzny i kaszubszczyzny, w: Wrocławska E., Zieniukowa J., red., Języki mniejszości i języki regionalne, Warszawa.
• Żydek-Bednarczuk U., 2007, Bilingwizm w badaniach glottodydaktycznych, społecznych i kulturowych, w: Achtelik A., Tambor J., red., Sztuka czy rzemiosło? Nauczyć Polski i polskiego, Katowice.