Strażniczki wartości i aktorki zmiany – ku określeniu roli kobiet w konstruowaniu tożsamości mniejszości ukraińskiej o korzeniach wysiedleńczych

• Authors: Aleksandra Herman

Title variants

EN

The Guardians of Values and Actresses of Change – Specifying the Role of Women in Creating the Identity of the Ukrainian Minority with a History of Displacement

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono cząstkowe wyniki badań nad ciągłością kulturową mniejszości ukraińskiej o korzeniach wysiedleńczych (akcja „Wisła” z 1947 roku) w Polsce z perspektywy kobiet. Prezentowany wycinek koncentruje się na specyfce przekazu wiedzy kulturowej na przykładzie rodzinnych praktyk opowiadania wspomnień z okresu przesiedlenia oraz tradycyjnych umiejętności kobiecych na przykładzie wyszywania. Wybór taki podyktowany był możliwością dwojakiego oddziaływania kulturowego – przez transfer wiedzy i umiejętności. Ich zmiany w czasie mierzonym wymianą pokoleń wpisują się w szerszy wzorzec ogólnych przemian samej wspólnoty, której kultura ulega homogenizacji w postaci ujednoliconego kanonu narodowego.

EN

The article presents partial fndings of the research on the cultural continuity of the Ukrainian minority with a history of displacement (operation “Wisła” in 1947) in Poland from the perspective of women. The presented sample focuses on the specifcs of cultural knowledge transfer on the example of practices of telling memories of displacement and of traditional women’s skills illustrated by the example of embroidery. These factors were chosen due to the twofold nature of cultural influence – through transfer of knowledge and skill. The changes of these practices over time (measured by generational change) reflect the overall transformations of the community itself, whose culture undergoes homogenisation as a unifed national canon.

Keywords

PL

Akcja „Wisła”; studia kobiece; transfer kulturowy; wiedza kobiet; wyszywanie

EN

Operation “Wisła”; women’s studies; cultural transfer; women’s knowledge; embroidery

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Opuscula Sociologica
• Year: 2017
• Issue: 1(19)
• Pages: 59-70

Contributors

author

Aleksandra Herman

• Uniwersytet Warszawski

References

• Alexander, J. (2010). Znaczenia społeczne. Studia z socjologii kulturowej. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Assmann, J. (2009a). Kultury pamięci. W: M. Saryusz-Wolska (red.), Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka (s. 59–100). Kraków: Universitas.
• Assmann, A. (2009b). Przestrzenie pamięci. Formy i przemiany pamięci kulturowej. W: M. Saryusz-Wolska (red.), Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka (s. 101–142). Kraków: Universitas.
• Assmann, A. (2009c). 1998 – Między historią a pamięcią. W: M. Saryusz-Wolska (red.), Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka (s. 143–173). Kraków: Universitas.69
• Bobusia, B. (2007). Warunki przesiedlenia ludności w ramach akcji „Wisła”. W: Akcja Wisła. Przyczyny, przebieg, konsekwencje. Materiały konferencji naukowej zorganizowanej 23–24 lutego 2007 r. w Przemyślu (s. 203–258). Przemyśl: Archiwum Państwowe w Przemyślu, Polskie Towarzystwo Historyczne, Oddział w Przemyślu, Polski Związek Wschodni, Przemyskie Towarzystwo Archiwistyczne „Archiwariusz”, Stowarzyszenie Archiwistów Polskich Oddział w Przemyślu.
• Dołowy, P., Pietruszka-Dróżdż, A. (2012). Warsztaty dla migrantek – kobiety kobietom. W: K. Grot, W. Klaus (red.), Inspirator międzykulturowy (s. 78–91). Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
• Domagała, B. (2007). Ukraińcy na Warmii i Mazurach. Między zachowaniem tożsamości językowej a asymilacją językową. Lud, 91, 231–252.
• Drozd, R. (2010). Przemiany w świadomości ludności ukraińskiej w Polsce po akcji „Wisła”. Pobrano z: http://uitp.net.pl/index.php/opracowania/40-przemiany-w-swiadomosci-ludnosci-ukrainskiej (15.08.2016).
• Drozd, R. (2013). Ukraińcy w Polsce wobec swojej przeszłości (1947–2005). Słupsk–Warszawa: Tyrsa.
• Drozd, R., Hałagida, I. (oprac.) (1999). Ukraińcy w Polsce: 1944–1989. Walka o tożsamość (dokumenty i materiały). Warszawa: Burchard Edition.
• Górnikowska-Zwolak, E. (2004). Szkic do portretu Ślązaczki. Refleksja feministyczna. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Herman, A. (2015). Perspektywy i interpretacje lokalności w ujęciu pokoleniowym wśród mniejszości ukraińskiej o korzeniach wysiedleńczych w Polsce. Societas/Communitas, 1–2 (19–20), 187–202.
• Kaźmierska, K. (2012). Współczesna pamięć komunikacyjna i kulturowa. Refleksja inspirowana koncepcją Jana Assmanna. W: E. Hałas (red.), Kultura jako pamięć. Posttradycjonalne znaczenie przeszłości (s. 43–62). Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Łukowski, W. (2002). Społeczne tworzenie ojczyzn. Studium tożsamości mieszkańców Mazur. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Melnyk, M. (red.) (2008). W cieniu akcji „Wisła”. Ukraińcy we współczesnej Polsce. Olsztyn: Instytut Nauk Politycznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
• Misiło, E. (2013) Akcja „Wisła”. Dokumenty i materiały. Warszawa: Archiwum Ukraińskie & Management Academy Group.
• Sakson, A. (red.) (2006). Ziemie Odzyskane – Ziemie Zachodnie i Północne 1945–2005. 60 lat w granicach państwa polskiego. Poznań: Wydawnictwo Instytutu Zachodniego; Słupsk: Muzeum Pomorza Środkowego.
• Wojakowski, D. (2002). Polacy i Ukraińcy. Rzecz o pluralizmie i tożsamości na pograniczu. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Young, R.J.C. (2012). Postkolonializm. Wprowadzenie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Identifiers

DOI

10.18276/os.2017.1-05