Francis Bacon: eutanazja czy opieka paliatywna?

• Authors: Jacek Malczewski

Title variants

EN

Francis Bacon: euthanasia or palliative care?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Francisa Bacona projekt nowoczesnej medycyny i towarzyszącej jej etyki, wyłożony w De Dignitate et Augmentis Scientiarum (1623), zawiera postulat dotyczący łagodzenia przez lekarzy bólu i cierpienia beznadziejnie chorych, umierających pacjentów. Odwołując się do starożytnej idei „łatwej śmierci”, Bacon nazywa proponowaną przez siebie praktykę „eutanazją zewnętrzną”. W niniejszym artykule dowodzę, że wbrew popularnemu mniemaniu Bacon antycypuje nie eutanazję „w stylu holenderskim”, czyli „zabójstwo z litości”, lecz raczej opiekę paliatywną, w której łagodzenie cierpień śmierci nie wiąże się z rozmyślnym uśmiercaniem pacjentów.

EN

Francis Bacon’s program for modern medicine and its ethics, developed in De Dignitate et Augmentis Scientiarum (1623), includes the requirement that doctors alleviate the pain and suffering of terminally ill patients. Invoking the ancient idea of an “easy death”, Bacon calls this course of action “outward euthanasia”. This article demonstrates that, contrary to widespread opinion, Bacon does not anticipate “Dutch-style” euthanasia or “mercy-killing”, but rather palliative care without the intentional termination of a patient’s life.

• Publisher: Instytut Filozofii - Uniwersytet Jagielloński
• Journal: Diametros
• Year: 2004
• Issue: 2
• Pages: 74-81

Contributors

author

Jacek Malczewski

• Uniwersytet Jagielloński

References

• Aumonier, Beignier i Letellier [2003] – N. Aumonier, B. Beignier, P. Letellier, Eutanazja, tłum. E. Burska, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 2003.
• Bacon [1995] – F. Bacon, Nowa Atlantyda i Z Wielkiej Odnowy, tłum. W. Kornatowski i J. Wikarjak, Wydawnictwo Alfa, Warszawa 1995.
• Bacon [1959] – F. Bacon, O pielęgnowaniu zdrowia, tłum. Cz. Znamierowski, w: F. Bacon, Eseje, PWN, Warszawa 1959.
• Bacon [1860-61] – F. Bacon, Of the Dignity and Advancement of Learning, w: F. Bacon, The Works of Francis Bacon, t. 4-5, red. J. Spedding, R. L. Ellis i D. D. Heath, Longman, London 1860-61.
• Bacon [1859] – F. Bacon, The Advancement of Learning, w: F. Bacon, The Works of Francis Bacon, t. 3, red. J. Spedding, R. L. Ellis i D. D. Heath, Longman, London 1859.
• Bacon [1858] – F. Bacon, De Dignitate et Augmentis Scientiarum Libri IX, w: F. Bacon, The Works of Francis Bacon, t. 1, red. J. Spedding, R. L. Ellis i D. D. Heath, Longman, London 1858.
• Baker [2002] – R. Baker, Bioethics and History, „Journal of Medicine and Philosophy” (4) 2002.
• Diogenes Laertios [1982] – Diogenes Laertios, Żywoty i poglądy słynnych filozofów, tłum. I. Krońska, K. Leśniak i W. Olszewski, PWN, Warszawa 1982.
• Humphry i Wickett [1986] – D. Humphry, A. Wickett, The Right to Die: Understanding Euthanasia, The Bodley Head, London 1986.
• Juliusz Kapitolinus [1966] – Juliusz Kapitolinus, Antoninus Pius, tłum. H. Szelest, w: Historycy cesarstwa rzymskiego, Czytelnik, Warszawa 1966.
• Leśniak [1961] – K. Leśniak, Franciszek Bacon, Wiedza Powszechna, Warszawa 1961.
• Malczewski [2004] – J. Malczewski, Eutanazja: z dziejów pojęcia, „Diametros” (1) 2004.
• More [1954] – T. More, Utopia, tłum. K. Abgarowicz, PAX, Warszawa 1954.
• Rachels [1986] – J. Rachels, The End of Life. Euthanasia and Morality, Oxford University Press, Oxford 1986.
• Swetoniusz [1960] – Gajus Swetoniusz Trankwillus, Żywoty Cezarów, tłum. J. Niemirska- Pliszczyńska, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1960.
• Szeroczyńska [2004] – M. Szeroczyńska, Eutanazja i wspomagane samobójstwo na świecie: studium prawnoporównawcze, TAiWPN UNIVERSITAS, Kraków 2004.
• Światowa Organizacja Zdrowia [1994] – Leczenie bólu w chorobach nowotworowych i opieka paliatywna. Sprawozdanie Komisji Ekspertów Światowej Organizacji Zdrowia (Genewa 1990), tłum. J. Kujawska Tenner, Wydawnictwo Fundacja Pomoc Krakowskiemu Hospicjum, Kraków 1994.
• Williams [1960] – G. Williams, Świętość życia a prawo karne, tłum. S. Adamowicz, J. Babecki i F. Kwiatkowska (B. Kopelówna), Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1960.
• Zuziak [2001] – Ks. W. Zuziak, Śmierć i medycyna – o eutanazji inaczej, w: Podstawy i zastosowania bioetyki, red. T. Biesaga SDB, Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej, Kraków 2001.

Identifiers

DOI

10.13153/diam.2.2004.47