Wanda i Martwica. Zgnilizna i pustka. Gotycyzm w „Legendzie” Wyspiańskiego

• Authors: Rudaś-Grodzka Monika

Title variants

EN

Wanda and Necrosis. Decay and Emptiness. Gothicism in Wyspiański’s “Legenda” (“Legend”)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest próbą nowego odczytania „Legendy” Stanisława Wyspiańskiego jako dramatu gotyckiego. Konwencja ta pozwoliła poecie zmierzyć się z polskimi słabościami i fantazmatami. W warstwie fabularnej dochodzi do zderzenia zła historycznego ze złem indywidualnym. Historia rodzinna, przemoc, incest, zbrodnia i zemsta kładą się cieniem na dzieje narodu. Gotyckość tego dramatu, symbolicznie sygnalizowana przez figurę Wandy, stanowi wykładnię polskości, która znajduje się w polu ścierania się dwóch rodzajów wyparcia w naszej kulturze. Te dwie sfery, jedna spod znaku rebelii, a druga – nieodwracalnego losu, nie potrafią się zintegrować i odpowiadają za mroczną stronę naszej polskości rozumianą jako narodowe imaginarium symboliczne.

EN

The paper aims at a new reading of Stanisław Wyspiański’s “Legenda” (“Legend”) as a Gothic drama. This convention allows the poet to face the Polish weaknesses and phantasms. On the fictional layer one observes a clash of historical evil with the individual one. Family history, violence, incest, crime and revenge cast a shadow over the nation’s history. Gothicity of the drama symbolically which is signalled by the figure of Wanda serves as an explanation of Polishness found in the place where two kinds of denial in our culture clash. Two spheres, one under the banner of rebellion, and the other under the banner of irrevocable fate, cannot integrate and are responsible for the dark side of our Polishness understood as national symbolic imaginarium.

Keywords

PL

gotycyzm; gotycki dramat słowiański; podanie o Wandzie; „Legenda” Stanisława Wyspiańskiego; wampiry; zombie; kult grobów

EN

Gothicism; Gothic Slavonic drama; legend of Wanda; Stanislaw Wyspiański’s “Legenda” (“Legend”); vampires; zombie; cult of graves

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2024
• Volume: 115
• Issue: 3
• Pages: 19-43

Dates

printed

2024-09-27

Contributors

author

Rudaś-Grodzka Monika

• Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa

Identifiers

ISSN

0031-0514

EISSN

2719-5376

DOI

10.18318/pl.2024.3.2