Normatywne i ewaluatywne aspekty stosunku Polaków do demokracji w latach 2012–2015

• Authors: Radosław Markowski , Michał Kotnarowski

Title variants

EN

Normative and Evaluative Aspects of Poles’ Attitudes to Democracy in the Years 2012-2015

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Głównym celem niniejszego artykułu jest znalezienie odpowiedzi na pytanie, czy w latach poprzedzających wybory 2015 roku zaszły w świadomości Polaków istotne zmiany dotyczące demokracji jako formy ustrojowej, a także w ocenach jej funkcjonowania. W artykule przedstawiony jest także nowy sposób definiowania demokratycznej legitymizacji. W toku prowadzonych analiz empirycznych sprawdzane jest także, czy i jak dalece właśnie legitymizacja demokracji uległa w Polsce w ostatnich latach erozji, bądź też nie. Wyniki przeprowadzanych analiz wskazują, że nie można mówić o fundamentalnej zmianie Polaków w stosunku do demokracji, czy to jako modelu idealnego formy ustrojowej czy też jej codziennego funkcjonowania. Wyniki analiz wskazują również, że podobnie jak w większości współczesnych europejskich demokracji, także w Polsce można mówić o swoistej „kaskadowej” strukturze demokracji. Jej najważniejszy element stanowi pakiet liberalny. Nieco mniej Polaków oczekuje elementów dystrybucyjno-socjalnych, a jeszcze mniej – bezpośredniego wpływu na politykę. Niemniej, wszystkie trzy elementy demokracji – choć w różnym stopniu – są obecne w świadomości współczesnych Polaków. Analizy empiryczne oparte są na danych pochodzących z szóstej edycji Europejskiego Sondażu Społecznego zrealizowanego w 2012 roku oraz Polskiego Generalnego Studium Wyborczego 2015.

EN

The main aim of this article is to consider the question of whether, in the years preceding the 2015 elections, significant changes had occurred in the consciousness of Poles in regard to democracy as a political order or in their appraisal of democracy’s functioning. The article also presents a new manner of defining democratic legitimation. The question of whether or not the legitimacy of democracy has been eroded in recent years is analysed in regard to the empirical data. The findings show that there has been no fundamental change in Poles’ attitudes to democracy, either as an ideal model of political system or in regards to its everyday functioning. The findings also show that, as in the majority of contemporary European democracies, it is possible to speak of a kind of ‘cascade’ structure to democracy in Poland. Its most important element is the liberal package. Somewhat fewer Poles expect democracy to have distributive-social elements, and even fewer expect to be able to influence policy directly. Nevertheless, all three elements of democracy are present in the consciousness of contemporary Poles, though in varying degrees. The analyses were based on data from the sixth edition of the European Social Survey of 2012 and the Polish General Election Study of 2015.

Keywords

PL

demokracja; normatywne wizje demokracji; ewaluatywne oceny demokracji; legitymizacja; wybory parlamentarne 2015

EN

democracy; normative visions of democracy; evaluation of democratic performance; legitimacy; parliamentary elections of 2015

• Publisher: Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Studia Socjologiczne
• Year: 2016
• Issue: 4(223)
• Pages: 131-163

Contributors

author

Radosław Markowski

• Uniwersytet SWPS, ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa

author

Michał Kotnarowski

• Instytut Studiów Politycznych PAN, ul. Polna 18/20, 00-001 Warszawa

References

• Anderson, Christopher i inni. 2005. Democracy by Losers’ Consent: Elections and Democratic Legitimacy. Oxford: Oxford University Press.
• Anderson, Christopher J., André Blais, Shaun Bowler, Todd Donovan, i Ola Listhaug. 2005. Losers’ Consent: Elections and Democratic Legitimacy. Oxford: Oxford University Press.
• Bartels, Larry. 2008. Unequal Democracy: The Political Economy of the New Gilded Age. Princeton: Princeton University Press.
• Crozier, Michel, Samuel P. Huntington i Joji Watanuki. 1975. The Crisis of Democracy: Report on the Governability of Democracies to the Trilateral Commission. New York: New York University Press.
• Dahl, Robert. 1971. Polyarchy. Participation and Opposition. New Haven – London: Yale University Press.
• Dahlberg, Stefan i Soren Holmberg. 2014. Democracy and Bureaucracy: How their Quality Matters for Popular Satisfaction. „West European Politics” 37 (3): 515–537.
• Dalton, Russell J. 2004. Democratic Challenges Democratic Choices. The Erosion of Political Support in Advanced Industrial Democracies. New York: Oxford University Press.
• Diagnoza Społeczna: raporty. Czapiński J., Panek T. (red.) (2015). Diagnoza społeczna 2015. www.diagnoza.com 12.09.2016.
• Diamond, Larry i Leonardo Morlino (red.). 2005. Assessing the Quality of Democracy. Baltimore: The Johns Hopkins University Press.
• Dryzek, John. 2000. Deliberative Democracy and Beyond. Oxford: Oxford University Press.
• Easton, David. 1965. A System Analysis of Political Life. New York: Wiley.
• Ferejohn, John. 2008. The Citizens’Assembly Model. W: M. Warren i H. Pierce (red.). Designing Deliberative Democracy: The British Columbia Citizens’ Assembly. Cambridge: Cambridge University Press.
• Ferrin, Monica i Hanspeter Kriesi (red.). 2016. How European View and Evaluate Democracy. Oxford: Oxford University Press.
• Goodin, Robert E. 2008. Innovating Democracy: Democratic Theory and Practice After the Deliberative Turn. Oxford: Oxford University Press.
• Hibbing, John i Elizabeth Theiss-Morse. 2003. Stealth Democracy: Americans’ Beliefs About how Government Should Work. Cambridge: Cambridge Universe Press.
• Huntington, Samuel. 1991. The Third Wave. Democratization in the Late Twentieth Century. Oklahoma: University of Oklahoma Press.
• Klingemann, Hans-Dieter. 1999. Mapping Political Support in the 1990s: A Global Analysis. W: Critical Citizens: Global Support for Democratic Governance. Pippa Norris red., s. 31–56, Oxford: Oxford University Press.
• Kriesi, Hanspeter i Leonardo Morlino. 2016. „Conclusion : what have we learnt, and where do we go from here?” W: How europeans view and evaluate democracy. Red. M. Ferrin i H. Kriesi, s. 307–325. Comparative politics. Oxford: Oxford University Press.
• Lizn, Juan i Alfred Stepan. 1996. Problems of Democratic Transition and Consolidation: Southern Europe, South America and Post-Communist Europe. Baltimore: Johns Hopkins University Press.
• Markowski, Radosław. 2014. Demokracja i demokratyczne innowacje: z teorią w praktykę. Warszawa: Wyd. Instytut Obywatelski.
• Markowski, Radosław. 2015. Normative and Empirical Models of Democracy. W: J. Zielonka (red.). Media and Politics in New Democracies. Europe in a Comparative Perspective. Oxford: Oxford University Press.
• Markowski, Radosław. 2016. Determinants of democratic legitimacy: Liberal Democracy and Social Justice. W: M.Ferrin i H. Kriesi (red.). How Europeans View and Evaluate Democracy. Oxford: Oxford University Press.
• Markowski Radosław i Michał Kotnarowski. 2016. Rewolucja mniejszości. „Polityka” 6/2016, s. 26–29.
• Markowski, Radosław i Hubert Tworzecki. 2016. Czar silnej ręki. „Polityka” 10/2016, s. 32–34.
• Morlino, Leonardo. 2011. Changes for Democracy. Actors, Structures and Processes. Oxford: Oxford University Press.
• Norris, Pippa. 1999. Introduction: The Growth of Critical Citizens. W: Critical Citizens. Pippa Norris (red.), s 1–27. Oxford: Oxford University Press.
• Przeworski, Adam. 1991. Democracy and the Market. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
• Ringen, Stein. 2007. What Democracy is For. On Freedom and Moral Government. Princeton: Princeton University Press.
• Wessels, Bernhard. 2016. Democratic Legitimacy: Concepts, Measures, Outcomes. How europeans view and evaluate democracy. Red. M. Ferrin i H. Kriesi, s. 235–56. Comparative politics. Oxford: Oxford University Press.
• Wilkinson, Richard i Kate Pickett. 2009. The Spirit Level: Why More Equal Societies Almost Always Do Better. London: Allen Lane.