Dla aparatu i dla mas – modele prezentowania święta w Polskiej Kronice Filmowej

• Authors: Cieśliński Marek Kosma

Title variants

EN

For The Political Apparatus and For The Masses – Models of Presenting Celebrations in Polish Film Newsreel

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Kalendarz świąt społecznych, historycznych i religijnych był w Polsce Ludowej bardzo bogaty, a częstotliwość pojawiania się relacji o tych wydarzeniach w środkach masowego przekazu podlegała dużej dynamice w zależności od sytuacji politycznej. W całym dorobku ukazującej się co tydzień Polskiej Kroniki Filmowej są widoczne okresy wzmożonej aktywności kreowania celebry w pejzażu życia publicznego (stalinizm, propaganda sukcesu) oraz typowo filmowe środki warsztatowe i estetyczne (monotematyczność wydań, dobór taśmy, czas trwania) wykorzystywane przez operatorów do kreowania święta – z różnym skutkiem. Ekranowa obfitość rozmaitych świątecznych wydarzeń, nieraz o niewielkim rzeczywistym odzewie społecznym (Dzień Hutnika, Dzień Milicji Obywatelskiej), była narzędziem kształtowania postaw społecznych, a sama obecność kamer PKF była elementem tych ceremonii. Poetyka relacji świątecznych wielokrotnie się jednak zmieniała, występowała z rożną intensywnością, a czasami zanikała zupełnie.

EN

The calendar of social, historical and religious holidays was very rich in Polish People’s Republic and the frequency of appearing of the material about these events in the mass media was subject to dynamic changes depending on the political situation. In the entire output of the weekly Polish Film Chronicle, there are visible periods of increased presence of celebrations in the public landscape (Stalinism, propaganda of success) and typical technical means and aesthetic measures (monothematic editions, film tape selection, duration) used by operators to create and show festivities – with different results. The abundance of various holiday events on film, sometimes with little real social response (the Steelworker’s Day, Civic Militia Day), was a tool for shaping social attitudes, and the very presence of Polish Film Chronicle cameras was part of these ceremonies. The poetics of reports on celebrations, however, changed many times, with varying intensity and sometimes it disappeared altogether.

Keywords

EN

Polish People’s Republic; Polish Film Chronicle; Polish cinematography

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2017
• Issue: 100 O świętowaniu
• Pages: 55-67

Contributors

author

Cieśliński Marek Kosma

• Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

References

• Białoruski, Marek. „Rytuał pochodu 1-majowego w Polsce 1949-1981”. Państwo i Kultura Polityczna 3 (1989): 184-200.
• Cieśliński, Marek Kosma. Polska Kronika Filmowa. Podpatrywanie PRL-u. Warszawa 2016.
• Debord, Guy. Społeczeństwo Spektaklu. Gdańsk 1998.
• Murawska-Muthesius, Katarzyna. „Jak rysować podżegaczy wojennych? Obraz Zachodu w socrealistycznej karykaturze radzieckiej i polskiej 1946-1954. W: Realizm socjalistyczny w Polsce z perspektywy 50 lat, red. St. Zabierowski, M. Krakowiak. Katowice 2001: s. 258-272.
• Sowiński, Paweł. Komunistyczne święto. Obchody 1 maja w latach 1948-1954. Warszawa 2000.
• Toeplitz, Jerzy. „Polska Kronika Filmowa – dorobek XX-lecia”. Zeszyty Prasoznawcze 3 (1964): 92-105.