AUDIODESKRYPCJA JAKO PUNKT WYJŚCIA DLA WIELOSENSUALNEGO POZNAWANIA HISTORII I SZTUKI – PROJEKT OBRAZY BEZ BARIER

• Authors: Wątrobiński Damian

Title variants

EN

Audio description as a starting point for a multisensory experience of history and art – project “Images without barriers”

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Cel. Celem badania jest ukazanie dydaktycznego charakteru audiodeskrypcji, tj. jej zastosowania jako środka dydaktycznego w nauce niewidomej i niedowidzącej młodzieży. Audiodeskrypcja jest więc w tym kontekście rozumiana jako usługa oraz element wspierający naukę i poznawanie rzeczywistości. Metody badań. Po wprowadzeniu teoretycznym dotyczącym badań nad dydaktyką audiodeskrypcji (Zabrocka, 2014; Paplińska, 2016) oraz jej emocjonalizmem (Künstler, 2014), potencjał dydaktyczny audiodeskrypcji zostaje omówiony na przykładzie projektu Obrazy bez barier, zorganizowanego dla niewidomych i niedowidzących uczniów z wielkopolskiego ośrodka szkolno-wychowawczego. Celem projektu było udostępnienie niewidomym odbiorcom muzealnych eksponatów historii i sztuki. Młodzież wysłuchiwała w tym celu emocjonalnie zabarwionych audiodeskrypcji oraz uczyła się wielosensualnie, tj. poprzez różne kanały zmysłowe (słuch, dotyk, węch). Wyniki. Przeprowadzone w ramach projektu „Obrazy bez barier” zajęcia, warsztaty oraz odbyte wizyty w muzeach pokazały, że przemyślana audiodeskrypcja, ukierunkowująca niewidomych uczniów na wielosensualne poznawanie eksponatów i przedmiotów, jest znakomitym środkiem dydaktycznym. Młodzież ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi była przez cały czas zainteresowana przekazywanymi treściami, a ich prace artystyczne wykonane pod koniec projektu były złożone, bogate w szczegóły i nietuzinkowe, co świadczy o tym, że zebrane przez nich w trakcie projektu doświadczenia były równie wielobarwne. Wnioski. Warto tworzyć audiodeskrypcje zaangażowane, przemyślane i ukierunkowane na wielozmysłowość doświadczania sztuki i historii. Takie audiodeskrypcje powinny stanowić podstawowy środek dydaktyczny w nauce niewidomych uczniów.

EN

Aim of the study. The aim of the study is to show the didactic nature of audio description, i.e. its use as a didactic means in learning the blind and visually impaired youth. Audio description is in this context understood as a service and an element that supports learning and reality experience. Research method. After a theoretical introduction to research on teaching of audio description (Zabrocka, 2014; Paplińska, 2016) and its emotionalism (Künstler, 2014), the didactic potential of audio description is discussed on the example of the project "Images without barriers" organized for blind and visually impaired students. The aim of the project was to make museum and art exhibits accessible to blind recipients. The youth listened to this purpose emotionally colored audio description and learned in a multisensory way – through different sensory channels (hearing, touch, smell). Results. The classes, workshops and visits to the museums conducted as part of the project “Images without barriers” showed that thought-out and targeting blind students to multi-annual learning about exhibits and objects audio description is an excellent didactic tool. Young people with special educational needs were constantly interested in the content they were given, and their artistic work done at the end of the project was complex, rich in details and extraordinary, which means that the experiences they collected during the project were equally colorful. Conclusions. It is worth creating audio descriptions that are involved, thought out and oriented towards the multi-sensuality of experiencing reality. Such audio descriptions should be the basic didactic method in learning blind students.

Keywords

PL

audiodeskrypcja; wielosensualność; niewidomi

EN

audio description; multisensuality; blind

• Publisher: Fundacja Pro Scientia Publica
• Journal: Ogrody Nauk i Sztuk
• Year: 2019
• Issue: 9
• Pages: 170-177

Contributors

author

Wątrobiński Damian

• Zakład Komparatystyki i Teorii Przekładu Literackiego Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Aleje Niepodległości 4, 61-874 Poznań

References

• Chmiel, A. i Mazur, I. (2014). Audiodeskrypcja. Poznań: Zakład Graficzny UAM.
• Hörfilm, E. V. (2018). Pobrano z: https://hoerfilmev.de/?id=373&PHPSESSI D=441e6e 2a28c5fe36c5dd1340991eee92.
• Jerzakowska, B. (2013). Podobieństwa i różnice w polskiej i zagranicznej audiodeskrypcji malarstwa. Na przykładzie porównania opisu obrazów Pabla Picassa Panny z Avignon i Dziewczyna z mandoliną. Socjolingwistyka (27), 169-177.
• Jerzakowska, B. (2016). Posłuchać obrazów. Poznań: Wydawnictwo Rys.
• Jerzakowska, B. (2018). Formularz oferty w konkursie Mikrodotacji Wielkopolska Wiara. Poznań.
• Katarynka, F. (2018). adapter.pl. Pobrano z: adapter.pl.
• Künstler, I. (2014). Cel uświęca środki audiodeskrypcji. Przekładaniec (28), 140-152.
• Mazur, I., Chmiel, A. (2011). Odzwierciedlenie percepcji osób widzących w opisie dla osób niewidomych. Badania okulograficzne nad audiodeskrypcją. Lingwistyka Stosowana (4), 163-180.
• Michalewicz, I. (2014). Audiodeskrypcja po Euro 2012 – zawrotne tempo akcji czy para w gwizdek? Przekładaniec (28), 153-162.
• Paplińska, M. (2016). Niewidomy odbiorca sztuki - społeczne, edukacyjno-rehabilitacyjne znaczenie audiodeskrypcji przedstawień teatralnych dla osób z niepełnosprawnością wzroku. Forum Pedagogiczne, (1) 181-194.
• Szymańska, B., Strzymiński, T. (2010). Fundacja Audiodeskrypcja. Pobrano z: http://www.audiodeskrypcja.org.pl/standardy-tworzenia-audiodeskrypcji/do-produkcji-audiowizualnych.html.
• Tatarkiewicz, W. (1988). Dzieje sześciu pojęć. Warszawa: PWN.
• Wątrobiński, D. (2017). Komunikacja emocji w tłumaczeniu audiowizualnym. Audiodeskrypcja do filmu W ciemności Agnieszki Holland. W: P. Fast, Studia o przekładzie. Przekład i emocje. Katowice: Wydawnictwo Naukowe "Śląsk"; Stowarzyszenie Inicjatyw Wydawniczych.
• Wątrobiński, D. (w druku). Dylemat audiodeskryptora w procesie przekładu audiowizualnego. Investigationes Linguisticae.
• Wielcy malarze, (2018). Wielcy malarze. Reprodukcje obrazów na płótnie. Pobrano z: https://wielcymalarze.pl/produkt/tadeusz-makowski-skapiec/.
• Więckowski, R. (2014). Audiodeskrypcja piękna. Przekładaniec (28), 109-123.
• Zabrocka, M. (2014). Audiodeskrypcja w programach dla dzieci - audiodeskrypcja szczególna? Rocznik Przekładoznawczy (9), 247-259.