Kształcenie świadomego odbiorcy kultury w gimnazjum

• Authors: Sławomir J. Żurek

Title variants

EN

Education of conscious consumers of the Arts in lower-secondary schools

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono cząstkowe wyniki badania „Dydaktyka literatury i języka polskiego w gimnazjum w świetle nowej podstawy programowej” przeprowadzonego wśród uczniów klas 1–3 gimnazjum, ich nauczycieli polonistów, bibliotekarzy, szkolnych pedagogów oraz rodziców w roku szkolnym 2012/2013 na terenie województwa mazowieckiego, lubelskiego, świętokrzyskiego, małopolskiego i podkarpackiego. Jego celem było sprawdzenie stopnia wdrażania podstawy programowej na III etapie nauczania. Dane zbierano metodami ilościowymi (ankiety, testy) i jakościowymi (wywiady, obserwacje lekcji). Tekst pokazuje, w jaki sposób kształtowane jest świadome odbieranie kultury (promocja kultury w szkole, analiza i interpretacja różnych tekstów kultury, pozaszkolna aktywność kulturowa uczniów) w środowisku szkolnym i pozaszkolnym. Z badań wynika, że współczesna szkoła w niewielkim stopniu kształtuje ucznia jako świadomego odbiorcę kultury, co jest jednym z głównych celów edukacji polonistycznej, a gimnazjaliści w zdecydowanej większości opierają się na rodzinnym kapitale kulturowym.

EN

The paper presents partial results from research conducted in the school year 2012/2013 in lower-secondary schools in five voivodeships of south-east and central Poland. The aim of the study was to examine progress in the introduction of the new core curriculum. Students, teachers of Polish language, librarians and head-teachers were asked to reply to a questionnaire about reception of the Arts. The methods used were both quantitative (tests, questionnaires) and qualitative (interviews, scrutiny of classes). The article describes approaches to modeling the conscious reception of the Arts, in- and out-of-school, in the community. Results indicated that schooling in Poland failed to develop young people in this way, otherwise considered one of the most important aims of education in the humanities. The majority of students at lower-secondary schools reflected only their familial cultural capital.

Keywords

PL

dydaktyka literatury i języka polskiego; gimnazjum; odbiorca kultury; kulturosfera; tekst kultury; kompetencje analityczno-interpretacyjne

EN

didactics of Polish language and literature; lower-secondary school; consumer of culture; sphere of culture; text of culture; analytical-interpretative skills

• Publisher: Instytut Badań Edukacyjnych
• Journal: Edukacja
• Year: 2015
• Issue: 3(134)
• Pages: 98–113

Dates

published

2015-09-30

Contributors

author

Sławomir J. Żurek

• Instytut Filologii Polskiej, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

References

• Głowiński, M. (1992). Od metod zewnętrznych i wewnętrznych do komunikacji literackiej. W: M. Głowiński, Poetyka i okolice. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Okopień-Sławińska, A. (1980). Teoria literatury w kształceniu polonistów. Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja, 50(2), 115–135.
• Okopień-Sławińska, A. (1985). Semantyka wypowiedzi poetyckiej (preliminaria). Wrocław: Ossolineum.
• Okopień-Sławińska, A. (1998). Teoria wypowiedzi jako podstawa komunikacyjnej teorii dzieła literackiego. W: H. Markiewicz (red.), Problemy teorii literatury (t. 4., s. 56–70). Wrocław: Ossolineum.
• Janus-Sitarz, A. Szwed, R. (red.). (2013). Dydaktyka literatury i języka polskiego w gimnazjum w świetle nowej podstawy programowej. Raport z badań jakościowych dla III regionu. [Nieopublikowany raport]. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa.
• Podstawa programowa z komentarzami (2009). Tom 2: Język polski w szkole podstawowej, gimnazjum i liceum. Warszawa: Ministerstwo Edukacji Narodowej.
• Żurek, S. J. (2009). Koncepcja podstawy programowej z języka polskiego. W: Podstawa programowa z komentarzami (t. 2: Język polski w szkole podstawowej, gimnazjum i liceum, s. 55–59). Warszawa: Ministerstwo Edukacji Narodowej. Pobrano z http://www.bc.ore.edu.pl/Content/232/Tom+2+J%C4%99zyk+polski+w+szkole+podstawowej%2C+gimnazjum+i+liceum.pdf

Notes

http://www.edukacja.ibe.edu.pl/images/numery/2015/3-6-zurek-ksztalcenie-swiadomego-odbiorcy-kultury.pdf

Identifiers

ISSN

0239-6858