PL
Pojęcie systemu nabiera w chwili obecnej coraz większego znaczenia w różnych dziedzinach wiedzy zarówno tych, które ukształtowały się dawniej (np. biologia, psychologia, socjologia itp.), jak i tych, które rozwinęły się w ostatnich dziesięcioleciach (informatyka, teoria zarządzania, zasilania w energię i inne). Są zjawiska nieukładające się w system, pomimo że nawyki idą w tym zakresie. We wszystkich tych dziedzinach wiedzy pojęcie systemu staje się pojęciem raczej kluczowym. Analizując problematykę systemu można zakonkludować, że nie sposób prowadzić działań bezpośrednio wprost systemowi. Wnioskując, to zupełnie tak, jakby zadać pytanie, co to jest nauka? To przecież pojęcie wszystkim powszechnie znane, a jednak poszukując odpowiedzi, warto spojrzeć w świat naukowców, a poprzez to możemy zobaczyć i zrozumieć znacznie więcej. Nie mamy możliwości, aby do końca zbadać system, gdyż jest to tylko rekonstrukcja pewnych treści. A przed pisaniem trzeba się zastanowić przeciwko komu skierowany jest system, a nie, co to jest i jak działa? Spektakularną cechą współczesnych czasów jest rosnące tempo zmian i przemian, jakie następują. Stawiają one wiele zadań przed przejawem aktywności człowieka, jakim jest nauka oraz kształcenie. Nie od dziś wiadomo, że rola nauki w życiu społecznym, gospodarczym, jak również kulturowym jest niezaprzeczalna. Bezspornie wiadomo, iż propagowanie nauki wydaje się obowiązkiem cywilizacji ludzkiej. Wydawać by się mogło zatem, że edukacja jest jednym z wykładników zamożności cywilizacji i rozwoju ludzkiego. Nauka może być szeroko rozumiana, nie można jej zawężać do jakiejś dziedziny, tak więc oczywiste wydaje się, że od narodzin uczymy się i zdobywamy nową wiedzę. Idąc dalej, możemy zauważyć, iż edukacja powinna służyć społeczeństwu, sprzyjać rozwojowi człowieka, a nauka i praca stanowią zasadniczą część egzystencji człowieka. Analizując tematykę, ważne jest, aby zwrócić uwagę na obecny panujący system edukacyjny i pedagogiczny. Można o nim mówić jako o systemie zorganizowanego zwiększania intelektualnej sprawności społeczeństwa. Jego podstawowymi elementami są instytucje, osoby i czynności połączone siatką wzajemnych relacji oraz współdziałające na rzecz tego jednostki, których celem jest przekazanie niezbędnej wiedzy, umiejętności i kompetencji pozostałym członkom populacji.
EN
The article deals with the issues of modern education systems. It also presents the general characteristics of the systems in the educational process. We wonder: How does it work? Can we define it? What is its role in human life and society? We try to get answer to the question: Why some systems work and others don’t? Without a clear and rational purposes of education it becomes unclear. We try to show that the fundamental intention of educators should be to relate school with the makrosocial processes towards social change. Moreover, we would like to convince the reader that this change should be considered as an integral part of education. Teachers should be open-minded and understand the importance of conflict, tension and dysfunction occurring in schools. They should be open to each other and work together. At the same time we indicate that we should be ready to take on the challenges by asking ourselves and others questions about the content of education.