Historia Słowenii oczami Polaka O przekładach literatury słoweńskiej Joanny Pomorskiej

• Authors: Cieślar Joanna

Title variants

SI

Slovenska zgodovina v očeh Poljaka O slovenski literaturi v prevodih Joanne Pomorske

EN

The History of Slovenia in a Polish perspective Slovenian literature as translated by Joanna Pomorska

• Languages of publication: PL

Abstracts

SI

Prispevek obravnava temo prevajalčevih odločitev na primeru prevoda zbirke Jančarjevih esejev Terra incognita, ki ga je pripravila Joanna Pomorska. Članek izhaja iz teorije tropov Hay‑ dna Whita, ki svoja raziskovanja neposredno navezuje na zgodovinopisje in opozarja na past objektivne zgodovine, ki pravzaprav po njegovem ne sme obstajati. Prav to najdemo v esejih, v katerih vsebino preveva duh zgodovine, denimo Jančarjevi eseji se pogosto dotikajo teme slov‑ enske zgodovine, ki jih avtor postavlja ne samo v slovenski kontekst, ampak tudi v jugoslovanski in celo evropski. Podoba zgodovine v njegovih delih je zgrajena na izjemen način, v katerem prevladuje ironija, ki izhaja iz posmehljive trditve o kolesu zgodovine. Ta svojevrstna perspektiva ni ohranjena v prevajanju, kjer prevajalka mora upoštevati predvsem poljskega bralca, ki slov‑ ensko zgodovino le bežno pozna. Avtorica članka še posebej posveča pozornost ponazoritvi posledic prevajalskih strategij in njihovih razmerij do eseja kot nosilca zgodovine. Raziskuje in analizira prevajalske izbire na leksikalno ‑semantični ravni ter prikazuje njihov vpliv na dojemanje prevedenega besedila.

EN

The article deals with the topic of translator’s choices while investigating the case of the translation of Drago Jančar’s book, Terra incognita, translated in Poland by Joanna Pomorska. This article is based on the theory of tropes by Hayden White, whose research is directly related to the historiography, and points out to the trap of objective or truly scientific history which, in fact, cannot exist. The same also applies to the essays that include some threads of history, such as Jančar’s essays concerning Slovenian history, analyzed not only in the Slovenian, but also in Yugoslavian and even European context. The image of history in his works is built on the remarkable way, where prevails the irony arising from the specific argument on the wheel of history. This unique perspective cannot be retained in the translation, where the translator must take into account a Polish reader’s limited knowledge about the Slovenian history. The author pays particular attention to illustrating the effects of translation strategies and its attitude towards the essay as a relay of history. She analyzes the translation choices on the lexical ‑semantic level, and shows their impact on the perception of the text.

Keywords

SI

esej; prevod; zgodovina; Joanna Pomorska; Drago Jančar

EN

essay; translation; history; Joanna Pomorska; Drago Jančar

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Przekłady Literatur Słowiańskich
• Year: 2016
• Volume: 7
• Issue: 1
• Pages: 236-249

Dates

published

2016

Contributors

author

Cieślar Joanna

• Uniwersytet Śląski, Instytut Filologii Słowiańskiej

References

• Domańska, Ewa. Historia egzystencjalna: krytyczne studium narratywizmu i humanistyki zaangażowanej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012.
• Jančar, Drago. Razbiti vrč. Ljubljana: Založba Mihelač, 1992.
• Jančar, Drago. Terra incognita. Celovec: Wieser, 1989.
• Sendyka, Roma. Nowoczesny esej. Studium historycznej świadomości gatunku. Kraków: Universitas, 2006.
• Steiner, George. Po wieży Babel. Tłum. Olga i Wojciech Kubińscy. Kraków: Universitas, 2000.
• Tokarz, Bożena. „Tłumacz a norma językowa, forma genologiczna i wyznaczniki obyczajowości.” Obyczajowość w przekładzie. Red. Piotr Fast. Katowice: Śląsk, 1996. 7-16.
• Tokarz, Bożena. „W perspektywie poznania i projekcji. O polskim przekładzie zbioru esejów Draga Jančara Terra incognita.” Przekłady Literatur Słowiańskich 2.1 (2011). 269-282.
• White, Hayden. Poetyka pisarstwa historycznego. Tłum. Arkadiusz Marciniak, et al. Kraków: Universitas, 2010.
• White, Hayden. Proza historyczna. Tłum. R. Borysławski, et al. Kraków:Universitas, 2009.
• Ziomek, Jerzy. Retoryka opisowa. Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1990.

Identifiers

ISSN

1899-9417