Jak łączyć historyczne jednostki języka w klasy funkcjonalne? Problemy z wyodrębnianiem dopowiedzeń w materiale historycznym

• Authors: Pastuch Magdalena

Title variants

EN

How to combine historical language units in functional sets? The problems with isolating the appositions (reactives) in the historical language material

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł przedstawia problemy związane z zastosowaniem współczesnego podziału na części mowy do materiału historycznego. Autorka przyjmuje, że nie można w pełni wykorzystać ustaleń synchronicznych do analiz historycznojęzykowych. Konsekwencją takiego podejścia jest przyjęcie terminu "historyczna jednostka języka", zaproponowanego przez Piotra Sobotkę. Na przykładzie jednostek leksykalnych, które w niektórych opracowaniach synchronicznych zaliczane są do klasy dopowiedzeń, dowodzi się, że w ujęciu diachronicznym nie spełniają one kryteriów stawianych częściom mowy. Prezentowane argumenty odnoszą się zarówno do współczesnych opisów podziału na części mowy (np. kryteriów oddzielenia wykrzykników od dopowiedzeń), jak i do praktycznych problemów wynikających z zastosowania dokonań synchronicznych do konkretnej dokumentacji językowej (np. wielości jednostek nieciągłych w funkcji dopowiedzenia). W konkluzji autorka proponuje, aby w opisie materiału historycznego nie stosować terminu "dopowiedzenie", a wyróżnione jednostki traktować jako funkcję określonych typów partykuł.

EN

The article presents problems connected with applying the synchronous division into parts of speech to the historical language material. The author assumes that it is impossible to conform all the contemporary findings to the historical analysis. As a consequence, she adopts the term “historical unit of language” which was proposed by Piotr Sobotka. The example of lexical units (which in some synchronous studies fall into a category called ‘appositions’) proves that when taking a historical approach into account the aforementioned units do not fulfil the criteria for parts of speech. The presented arguments refer both to the synchronous division concerning parts of speech (e.g. how to separate an apposition from an interjection) and to practical problems (e.g. the multitude of discontinuous lexical units in the function of apposition). In the conclusion the author suggests not using the term ‘apposition’ as well as treating the distinguished units as a function of specific particle types.

Keywords

PL

historyczna jednostka języka; części mowy; dopowiedzenia

EN

historical language unit; parts of speech; apposition (reactives)

• Publisher: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Journal: Język Polski
• Year: 2017
• Volume: 97
• Issue: 4
• Pages: 24-37

Contributors

author

Pastuch Magdalena

• Uniwersytet Śląski, Katowice