Problematyka samotności i poczucie osamotnienia młodzieży, wychowanków młodzieżowych ośrodków wychowawczych

• Authors: Szafrańska Karina

Title variants

EN

The Issue of Loneliness and Isolation of Youths, Youth Detention Center Charges

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Alienacja w początkowej fazie adolescencji jest zjawiskiem powszechnym i zrozumiałym ze względu na etap rozwojowy. Może być traktowana jako zjawisko sprzyjające kształtowaniu się tożsamości młodego człowieka i osiąganiu przez niego autonomii. Erich Fromm zwraca uwagę, że przezwyciężanie jej jest elementem usprawniającym podmiot i daje możliwość uzyskania odpowiedzi na ważne pytania natury egzystencjalnej (Fromm 1996). Pewien poziom samotności sprzyja kształtowaniu osobistej dojrzałości i integracji. Istotne jest to, że młody człowiek szukając odpowiedzi na nurtujące go pytania potrzebuje kontaktów z bliskimi i rówieśnikami ale także czasu na przemyślenia i intelektualną refleksję w odosobnieniu. Wytyczając własną drogę uczy się zaspokojenia dwóch pozornie sprzecznych ze sobą potrzeb: autonomii i bliskości z innymi – z jednej strony bycia razem, a z drugiej oddalenia się z relacji społecznych. Erikson przyjmuje, że okres adolescencji wiąże się z koniecznością przezwyciężania kryzysu określanego jako intymność-izolacja (Erikson 2000). Nastolatek, który odnalazł już własną tożsamość poszukuje możliwości połączenia jej z tożsamością innych. Pojawiające się u młodzieży zachowania wspólnotowe nacechowane serdecznością, bliskością i otwartością łączą się z pozytywnym rozwiązaniem kryzysu związanego z intymnością i izolacją, a tym samym gotowością do zaangażowania się w określone związki i wspólnoty. Poczucie alienacji wsród adolescentów tłumaczyć można prawidłowościami rozwojowymi i kryzysem normatywnym. Naturalne w procesie rozwojowym tendencje alienacyjne u młodzieży, których istotą jest doznawanie poczucia odłączenia czy obcości wobec jakiegoś obszaru rzeczywistościzewnętrznej lub wewnętrznej człowieka powinny jednak mieć charakter przejściowy. Negatywne następstwa braku rozwiązania kryzysu rozwojowego, łączące się z poczuciem głębokiej izolacji i brakiem wystarczającej sieci wsparcia społecznego, mają związek ze sferą poznawczą i emocjonalną adolescenta i prowadzić mogą do konsekwencji psychospołecznych. Przy dużym nasileniu znacząco modyfikują psychospołeczny rozwój i funkcjonowanie nastolatka. W artykule przedstawione zostaną wyniki badań nad poczuciem osamotnienia wychowanków Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych województwa mazowieckiego.

EN

Alienation in the initial phase of adolescence is common and understandable, given a stage of development. It can be regarded as a phenomenon that is to forge a young man’s identity and to make them gain autonomy. Fromm shows that overcoming alienation is an element that makes the subject more efficient and can enable them to get answers to important existential questions (E. Fromm, 1996). A certain level of loneliness fosters personal maturity and integration. It is important for young people to contact with their friends and peers when they look for answers to their questions. However, they also need some time to think everything over and to have intellectual reflection in solitude. While charting their own pathway, they learn to satisfy two seemingly conflicting needs: autonomy and intimacy with others. On the one hand, they need to be together and on the other hand, they need to move away from social relations. Erikson states that the period of adolescence requires overcoming the so-called intimacy versus isolation crisis (E. H. Erikson, 2000). Adolescents who have already found their own identity, start looking for opportunities to join it with the identity of others. Communal behaviour of young people characterised by cordiality, closeness and openness is connected with a positive solution to the intimacy versus isolation crisis, and thus with a willingness to engage in certain relationships and communities. A sense of alienation among adolescents can be explained by development and a normative crisis. However, the natural alienation tendency of adolescents, when they feel detached and have a sense of strangeness to some external or internal reality, should be temporary. The negative consequences of not solving the developmental crisis, together with a deep sense of isolation and lack of adequate social support, are connected with the cognitive and emotional spheres of an adolescent and may lead to psychosocial consequences. If they are intense, they significantly modify the psychosocial development and functioning of an adolescent. The article describes the results of research on the sense of isolation of pupils of the Youth Educational Centres in Mazovia Province.

Keywords

PL

Osamotnienie młodzieży; samotność; adolescencja; kryzys rozwojowy; Młodzieżowe Ośrodki Wychowawcze

EN

Isolation of young people; loneliness; adolescence; developmental crisis; Youth Educational Centres

• Publisher: Fundacja Pedagogium
• Journal: Resocjalizacja Polska
• Year: 2017
• Issue: 13/2017
• Pages: 193-210

Dates

published

2017-07-28

Contributors

author

Szafrańska Karina

• Pedagogium Wyższa Szkoła Nauk Społecznych w Warszawie

References

• Antonovsky A., 1984, Sense of Coherence as a Determinant of Heaith, [w:] Behavior Helth: A Handbook of Health Enhancement and Disease Prevention, (red.) Matterazzo J.D. i in., Wiley, New York.
• Arnkoff D.B., Glass C.R., 1989, Cognitive Assessment in Social Anxiety and Social Phobia, „Clinical Psychology Review”, 9, 1, s. 61–74.
• Asher S.R., Paquette J.A., 2003, Loneliness and Peer Relations in Childhood, „Current Directions in Psychological Science”, 12, s. 75–78.
• Buchholz E.S., Catton R., 1999, Adolescents’ Perception of Aloneness and Loneliness, „Adolescence”, 34, s. 203–213.
• Brown R., Higgins K., Paulsen K., 2003, Adolescent Alienation: What is and What Can Edukators do About it?, „Intervention in Schooll & Clinic” 39, s. 3–7.
• de Jong-Gierveld J., Kamphuis F., 1985, The Develpoment of a Rasch – Type Loneliness Skale, „Applied Psychological and Social Psychology”, 53, s. 119–128.
• Dołęga Z., 1999, Poczucie samotności a zachowania agresywne uczniów, „Psychologia Wychowawcza”, 2, s. 146–153.
• Erikson E.H., 2000, Dzieciństwo i społeczeństwo, Rebis, Poznań.
• Frankl V.E., 1978, Nieuświadomiony Bóg, Instytut Wydawniczy PA, Warszawa.
• Fromm E., 1996, Zdrowe społeczeństwo, PIW, Warszawa.
• Gajda J., 2006, Trzy aspespekty samotności jako determinanty stylu życia i uczestnictwa w kulturze, [w:] Zrozumieć samotność. Studium interdyscyplinarne, (red.) Domaradzki P., Trybulski W., Toruń.
• Jones W.H., 1988, Samotność a zachowania społeczne, „Nowiny Psychologiczne”, 4, s. 38–58
• Kmiecik-Baran K., 1988, Poczucie osamotnienia – charakterystyka zjawiska, „Przegląd Psychologiczny”, nr 4, s. 1081–1095.
• Kmiecik-Baran K., 1993, Poczucie alienacji. Treść i charakterystyka psychometryczna, „Przegląd Psychologiczny”, nr 4, s. 461–480.
• Kmiecik-Baran K., 1995, HIV/AIDS. Alienacja oraz wsparcie i odrzucenie społeczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Kmiecik-Baran K., 1999, Młodzież i przemoc. Mechanizmy socjologiczno-psychologiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Korzeniowski K., 1990, O dwóch podejściach do problematyki alienacji. Próba syntezy, „Przegląd Psychologiczny”, nr 1, s. 121–145.
• Larson R., Csikszentmihalyi M., Graef R., 1982, Time Alone in Daily Experience: Loneliness or Renewal?, [w:] Loneliness: A Sourcebook of Current Theory, research and therapy, (red.) Peplau L.A., Perlman D., Wiley, New York, s. 40–53.
• Lipiński S., 2001, Spostrzeganie postaw wychowawczych rodziców i orientacja życiowa a funkcjonowanie społeczne nieletnich, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• May R., 1995, O istocie człowieka. Szkice z psychologii egzystencjalnej, Rebis, Poznań
• Maslov A., 1964, Teoria hierarchii potrzeb, [w:] Problemy osobowości i motywacji w psychologii amerykańskiej, (red.) Reykowski J., Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• McGraw J. G., 1995, Samotność: głód bliskości/sensu, „Zdrowie Psychiczne”, nr 1–2, s. 58–65.
• Murphy P.M., Kupshik G.A., 1992, Loneliness, Stres and Well-being: A Helper’s Guide, Routledge, London.
• Martin P., Hagberg B., Poon L.W., 1997, Predictors of Loneliness in Centenarians: A Parallel Steady, „Journal of Cross-Cultural Gerontology”, nr 12, s. 203–224.
• Osterman K.F., 2000, Students Need for Belonging in the School Community, „Review of Educational Research”, 70, s. 323–367.
• Peplau L.A., Perlman D., 1982, Perspectives on loneliness, [w:] Loneliness: A Sourcebook of Current Theory, Research and Therapy, (red.) Peplau L.A., Perlman D., Wiley, New York, s. 1–18.

Identifiers

ISSN

2081-3767

DOI

10.22432/pjsr2017.13.13