Dziewiętnastowieczne zbiory pieśni i piosenek dla dzieci i młodzieży

• Authors: Kluczniok Mirela

Title variants

EN

19th Century Collections of Songs for Children and Youth

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule podjęto zagadnienia związane z dziewiętnastowiecznymi zbiorami pieśni i piosenek adresowanymi do dzieci i młodzieży. Omówiono formy edytorskie charakterystyczne dla tego gatunku dziecięcej książki użytkowej oraz zawartość ważniejszych śpiewników funkcjonujących w tym czasie w obiegu czytelniczym i muzycznym. Zwrócono uwagę na funkcje, jakie te wydawnictwa pełniły w wychowaniu i edukacji młodego pokolenia, a także cele, jakim służyły. Przedstawiono firmy wydawnicze i ich działalność w zakresie produkcji śpiewników dla dzieci i młodzieży.

EN

This article presents the issues of the 19th – century collection of cantos and songs for children and youth. The types of songbooks were presented and the content of more important songbooks functioning at that time was discussed. The article points out the role of publishing houses which they had on upbringing and education of young generation. The publishing houses were presented and their activity in production of songbooks for children and youth. Editorial forms typical for this genre of children’s practical books were discussed.

Keywords

PL

XIX wiek; Dziecięca książka użytkowa; Firmy wydawnicze; Formy; edytorskie; Śpiewniki dla dzieci; Wychowanie muzyczne

EN

Children’s practical books; Editorial forms; Functions of songbooks; Musical; education; The nineteenth-century; Production of songbooks for children; Publishing; houses; Research; Songbooks for children; Types of songbooks

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Nowa Biblioteka. Usługi, Technologie Informacyjne i Media
• Year: 2016
• Issue: 4(23)
• Pages: 43-64

Contributors

author

Kluczniok Mirela

• Zespół Szkół nr 1 w Czerwionce-Leszczynach

References

• [1] Adamczykowa, Z. (2001). Literatura dla dzieci. Funkcje – kategorie – gatunki. Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna TWP.
• [2] Białek, J. (1994). Przymierze z dzieckiem. Studia i szkice o literaturze dla dzieci. Kraków: BUS.
• [3] Bielawska, H. (wyb. tekst.). (1982). Beniaminek czy podrzutek. Głosy o literaturze dla dzieci i młodzieży. Warszawa: Nasza Księgarnia.
• [4] Bieńkowska, B., Chamerska, H. (1987). Zarys dziejów książki. Warszawa: CUKB.
• [5] Boczar, E. (2010). Bibliografia literatury dla dzieci i młodzieży. Wiek XIX. Literatura polska i przekłady. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• [6] Boczar, E. (2014). Dziewiętnastowieczni wydawcy polskich książek dla dzieci i młodzieży w zaborze rosyjskim. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum, 1(18), 53–70. Pobrane z: http://dspace.uni.lodz.pl:8080/xmlui/bitstream/handle/11089/5736/03-boczar.pdf?sequence=1 (14.02.2016).
• [7] Boczar, E. (2015). Wydawcy polskich książek dla dzieci i młodzieży w zaborze pruskim w XIX wieku. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum, 1(20), 10–32. Pobrane z: Folia_20_009-032_Boczar.pdf (8.03.2016).
• [8] Chmielewski, J. (1867). Zbiór pieśni dla młodzi szkolnej. Kraków: K. Dziubanowski.
• [9] Chociszewski, J. (1913). Sto pieśni i wierszyków do nauczenia się na pamięć i deklamowania. Gniezno: Józef Chociszewski.
• [10] Chyła-Szypułowa, I. (2006) Twórczość literacka dla dzieci : eksplikacje muzyczne. Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej.
• [11] Cieślikowski, J. (1985). Literatura osobna. Warszawa: Nasza Księgarnia.
• [12] Cieślikowski, J. (1974). Literatura i podkultura dziecięca. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• [13] Cieślikowski, J. (1985). Wielka zabawa. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• [14] Cieślikowski, J. (1963). Wiersze Marii Konopnickiej dla dzieci. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• [15] Dunin, J. (1991). Książeczki dla grzecznych i niegrzecznych dzieci. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• [16] Jachowicz, S. (1856). Nowe śpiewy dla dzieci czyli oddział drugi wydanych w roku 1855 z dodaniem śpiewów różnych autorów, śpiewów Betlejemskich i sceny lirycznej pod tytułem Jasełka. Warszawa: Drukarnia Aleksandra Ginsa.
• [17] Jankowski, E. (red.). (1996). Słownik pseudonimów pisarzy polskich XV w. – 1970 r. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• [18] Kaniowska-Lewińska, I. (1980). Literatura dla dzieci i młodzieży do roku 1860. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• [19] Konieczna, J. (2013). Rynek wydawniczy książki dziecięcej w zaborze rosyjskim w XIX i w początkach XX wieku. Studia Tekstologiczne i Edytorskie, (1), 57–65. Pobrane z: http://apcz.pl/czasopisma/index.php/sztukaedycji/article/viewFile/SE.2013.007/2286 (14.01.2016).
• [20] Krzyżanowski, J. (red.). (1970). Dzieje folklorystyki polskiej 1800–1963. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• [21] Krzyżanowski, J. (red.). (1965). Słownik folkloru polskiego. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• [22] Kuliczkowska, K. (1983). Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1864–1918. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• [23] Kuliczkowska, K., Tylicka, B. (red.). (1984). Nowy słownik literatury dla dzieci i młodzieży. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• [24] Madeja, J. (1966). Filip Jakub Robota : zasłużony nauczyciel i działacz na Śląsku. Opole: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
• [25] Noskowski, Z., Konopnicka, M. (1890). Śpiewnik dla dzieci. Warszawa: Wydawnictwo Spółki Nakładowej.
• [26] Prosnak, J. (1976). Polihymnia ucząca. Wychowanie muzyczne w Polsce od średniowiecza do dni dzisiejszych. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• [27] Pruszak, S. (1857). O użyteczności śpiewów dla dzieci. W: S. Jachowicz, Śpiewy dla dzieci (s. 7). Petersburg: Maurycy Wolff.
• [28] Przecławska, A. (red.). (1978). Literatura dla dzieci i młodzieży w procesie wychowania. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• [29] Smoczyńska-Nachtman, U. (1992). Muzyka dla dzieci. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• [30] Socha, I. (2001). Przykładne, użyteczne i zabawne. O polskich książkach dla młodego odbiorcy na Śląsku w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• [31] Sowiński, J. (1996). Polskie drukarstwo. Historia drukowania typograficznego i sztuki typograficznej w Polsce w latach 1473–1939. Wrocław: TART.
• [32] Szubertowska, E. (2012). Wczoraj i dziś edukacji muzycznej w kontekście jej funkcji wychowawczych. Muzyka. Historia. Teoria. Edukacja, (2), 114–132. Pobrane z: http://repozytorium.ukw.edu.pl/bitstream/handle /item/1411/Elzbieta%20Szubertowska%20Wczoraj%20i%20dzis%20edukacji%20muzycznej%20w%20kontekscie%20jej%20funkcji%20wychowawczych.pdf?sequence=1 (1.03.2016).
• [33] Szweykowska, H. (1979). Wybrane zagadnienia z dziejów książki XIX–XX wieku. Warszawa: PWN.
• [34] Szweykowski, Z., Maciejewski, J. (red.). (1970). Nowy Korbut. Literatura Pozytywizmu i Młodej Polski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• [35] Szypułowa, J. (1994). Pieśń szkolna. Kielce: Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP.
• [36] Śledziński, S. (red.). (1960). Mała encyklopedia muzyki. Warszawa: PWN.
• [37] Tylicka, B. (2001). Odkrywanie poezji i dwie Konopnickie. Guliwer, 3, 46.
• [38] Tylicka, B., Leszczyński, G. (red.). (2002). Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• [39] Tyszkowa, M. (red.). (1977). Sztuka dla najmłodszych. Teoria. Recepcja. Oddziaływanie. Warszawa: PWN.
• [40] Tyszkowa, M. (red.). (1981). Sztuka i dorastanie dziecka. Warszawa: PWN.
• [41] Tyszkowa, M., Żurakowski, B. (red.). (1984). Wartości w świecie dziecka i sztuki dla dziecka. Warszawa: PWN.
• [42] Waksmund, R. (2000). Od literatury dzieci do literatury dziecięcej. Tematy – gatunki – konteksty. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• [43] Waksmund, R. (1994). Dzieci – plemię nieznane. Od folklorystyki do etnografii dzieciństwa. Literatura Ludowa, 3, 3–15.
• [44] Waksmund, R. (1995). Stulecie dziecka. Odra, 6, 26–34.
• [45] Wiercińska, J. (1986). Sztuka i książka. Warszawa: PWN.
• [46] Zając, M. (2000). Promocja książki dziecięcej. Warszawa: SBP.
• [47] Zakrzewski, B. (1988). U źródeł folkloru w pieśniach dla dzieci. Z Polskich Studiów Slawistycznych, 7, 519.