Problematyka wychowania dla pokoju w założeniach i praktyce edukacji obywatelskiej w Niemczech

• Authors: Gieryszewski Dorota

Title variants

EN

Education for peace in theory and practice of civic education in Germany

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Niniejszy tekst wynika z intencji zwrócenia uwagi na znaczenie wychowania do pokoju w procesie demokratyzacji życia społecznego w kontekście niemieckiej edukacji obywatelskiej dorosłych. System edukacji obywatelskiej na terenie Niemiec jest bardzo rozbudowany i skutecznie umacnia fundamenty demokratycznego państwa. Począwszy od zakończenia II wojny światowej, aż do czasów obecnych dostrzec można zmieniające się w czasie funkcje społeczne oraz sensy i znaczenia edukacji obywatelskiej. Niezmienne powtarzają się jednak treści, które akcentują rozumienie wartości życia w pokoju, celowe działania na rzecz utrzymania pokoju i stworzenia gwarancji czyniących go trwałym, kształtowanie przekonań, iż nierówności społeczne są przyczyną konfliktów, a realizacja pokojowego ładu znajduje się w zasięgu każdego człowieka. Wszystkie te działania przenika humanistyczny sposób myślenia stanowiący podstawę wychowania do pokoju, które wciąż jest istotnym i aktualnym zobowiązaniem edukacyjnym, ale i społecznym. Życie w ponowoczesnym świecie pokazuje, że daleki jest on od pokojowego współistnienia. Wychowanie do pokoju wydaje się więc szczególnie pożądane we współczesnym świecie, nie ma bowiem alternatywy dla pokoju.

EN

This thesis is aiming to draw attention to the importance of education for peace in the process of democratisation of social life in the context of civic education of adults in Germany. The civic education in Germany is very developed and effectively strengthens the foundations of this democratic nation. Starting from the end of the Second World War up to the present day, we can see social functions and meanings of civic education changing. Invariably, there exists the repeating content that emphasises understanding of the value of life in peace, intentional actions to maintain peace and provide a guarantee of making it permanent, shaping beliefs that social inequalities are the cause of conflict and that achieving peaceful order is within reach of every human being. All these activities are permeated by the humanistic way of thinking, being the basis of education for peace, which is still an important and current commitment in educational and social space. Life in the postmodern world shows that it is far from peaceful coexistence. Education for peace seems particularly desirable in this modern world, as there is no other current alternative to peace

Keywords

PL

wychowanie do pokoju; edukacja obywatelska dorosłych; demokracja; demokratyzacja życia społecznego; wyzwania dla przyszłości

EN

education for peace; civic education for adults; democracy; democratisation of social life; challenges for the future

• Publisher: Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
• Journal: Edukacja Dorosłych
• Year: 2016
• Volume: 1(74)
• Pages: 111-124

Contributors

author

Gieryszewski Dorota

• Uniwersytet Jagielloński Instytut Pedagogiki

References

• Arbeitskreis Deutscher Bildungsstätten (1996), Gefährdung politischer Bildung in Deutschland, [w:] „Außerschulische Bildung“ H. 4, s. 451-452.
• Borinski F. (1954), Der Weg zum Mitbürger. Die politische Aufgabe der freien Erwachsenenbildung in Deutschland, Düsseldorf/Köln.
• Bungenstab K-E. (1970), Umerziehung zur Demokratie? Re-education-Politik im Bildungswesen der US-Zone 1945-1949. Düsseldorf.
• Darmstädter Appel (1995), Aufruf zur Reform der Politischen Bildung in der Schule, [w:] „Politische Bildung“ Jg. 28, Nr 4, s. 139-143.
• Demokratie braucht politische Bildung. Zum Auftrag der Bundeszentrale und der Landeszentralen für politische Bildung (1997). „Aus Politik und Zeitgeschichte“ B 32, s. 36-39.
• Detjen J. (2013), Politische Bildung. Geschichte und Gegenwart in Deutschland. München, s. 200 i dalsze.
• Die deutsche Demokratie zwischen innerer Lähmung und äußeren Hemmung, Informationsdienst Presse und Rundfunk (1950), Bonn, za: Jarausch K. H. (2013), Po Hitlerze. Powrót Niemców do cywilizowanego świata 1945-1995. Poznań.
• Essinger H., Graf J. (1984). Interkulturelle Erziehung als Friedenserziehung, [w:] Essinger H., Ucar A. (red.), Erziehung in der multikulturellen Gesellschaft. Versuche und Modelle zur Theorie und Praxis einer interkulturellen Erziehung, Baltmannsweiler, s. 29
• G. Himmelmann G. (2001), Demokratie Lernen als Lebens-, Gesellschafts- und Herrschaftsform. Ein Lehr- und Studienbuch. Schwalbach/Ts.
• Gagel W. (2002), Der lange Weg zur demokratischen Schulkultur Politische Bildung in den 50 und 60 Jahren , „Aus Politik und Zeitgeschichte“, B 45, s. 6- 16.
• Gajdamowicz H. (1994), Wychowanie dla pokoju w świetle aksjologii pedagogicznej, [w:] Ponczek E. (red.), Biuletyn Centrum Badań nad Pokojem UŁ. Łódź, s. 35-41.
• Grundlegende Richtlinie für die Demokratisierung des Bildungswesens in Deutschland (Direktive Nr. 54 des Alliierten Kontrollrats vom 25. Juni 1947), [w:] Grunder H. U., Schweitzer F. (red.), Texte zur Theorie der Schule. Historische und aktuelle Ansätze zur Planung und Gestaltung von Schule, Weinheim/München 1999, s. 167 i dalsze
• Habermas J. (1962), Strukturwandel der Öffentlichkeit. Untersuchungen zu einer Kategorie der bürgerlichen Gesellschaft. Neuwied/Berlin.
• Hufer K. P. (1999), Historische Entwicklungslinien: Politische Erwachsenenbildung in Deutschland von 1945 bis zum Ende der 90er Jahre, [w:] Politische Erwachsenenbildung. Bonn, s. 87-110.
• Jarausch K. H., (2013), Po Hitlerze. Powrót Niemców do cywilizowanego świata 1945-1995. Poznań, s. 477, s. 247.
• Kandel J., Hilmar P. (1995), Qualität und Qualitätssicherung in der politischen Jugend- und Erwachsenenbildung, „Außerschulische Bildung“ H. 3, s. 249-254.
• Knierim A., Schneider J. (1978), Anfänge und Entwicklungstendenzen des Volkshochschulwesen nach dem 2. Weltkrieg (1945-1951). Stuttgart.
• Körber K. (1999), Inhaltliche Schwerpunkte, [w:] Politische Erwachsenenbildung. Ein Handbuch zu Grundlagen und Praxisfeldern. Bonn, s. 221-255.
• Kuhn H.-W., Massing P. (red.) (1990), Politische Bildung in Deutschland. Entwicklung - Stand - Perspektiven. Opladen.
• Lange-Quassowski J.-B. (1979), Neuordnung oder Restauration? Das Demokratiekonzept der amerikanischen Besatzungsmacht und die politische Sozialisation der Westdeutschen: Wirtschaftsordnung-Schulstruktur-Politische Bildung, Opladen.
• Massing P. (2005), Normativ-kritische Dimensionen politischer Bildung, [w:] Weißeno G. (red.), Politik besser verstehen. Neue Wege der politischen Bildung. Wiesbaden, s. 19-42.
• Münch U. (2014), Dialog und kritische Aneignung, „Außerschulische Bildung“ Nr 4, s. 345-353.
• Nicklas H., Ostermann Ä. (1993), Friedensfähigkeit. Aspekte der bisherigen friedenspädagogischen Diskussion und Perspektiven für die Zukunft, [w:] Galtung J. (red.), Gewalt im Alltag und in der Weltpolitik, Agenda-Verlag, Münster, s. 59-70.
• Oetinger F. (1951), Wendepunkt der politischen Erziehung. Stuttgart.
• Oetinger F. (1956), Partnerschaft – Die Aufgabe der politischen Erziehung. Stuttgart.
• Półturzycki J. (2003), Pokój jako naczelna wartość w aksjologii edukacyjnej, [w:] Pokój –dialog – edukacja, materiały z sympozjum naukowego w Płocku, Płock, s. 155-168.
• Siebert H. (1999), Erwachsenenbildung in der Bundesrepublik Deutschland - Alte Bundesländer und neue Bundesländer, [w:] R. Tippelt (red.), Handbuch Erwachsenenbildung/Weiterbildung, Opladen, s. 57.
• Solarczyk H. (2008), Andragogika w Niemczech. Warunki rozwoju dyscypliny naukowej. Toruń.
• Suchodolski B. (red.) (1983), Wychowanie dla pokoju, Wrocław.
• Sutor B. (1971), Didaktik des politischen Unterrichts. Eine Theorie der politischen Bildung. Paderborn.
• Wehling H-G. (1977), Konsens a la Beutelsbach? Nachlese zu einem Expertengespräch, [w:] Schiele S., Schneider H. (red.), Das Konsensproblem in der politischen Bildung, Stuttgart, s. 173-184.
• Weinberg J. (1987), Lernen und politische Bildung im außerschulischen Bildungsbereich – Eine Situationsbeschreibung, [w:] Bundeszentrale für politische Bildung, Schule und Erwachsenenbildung (Bd. 244 Schriftenreihe der BpB), Bonn.
• Wer Adolf will (1966), „Der Spiegel“ Nr 49, s. 33-41.
• Wesołowska, E. A. (1989), Wychowanie dla pokoju w pracy szkoły. Warszawa.
• Wesołowska, E. A. (1993), Współpraca między narodami i wychowanie dla pokoju: problemy społeczne i pedagogiczne. Toruń.
• Wesołowska, E. A. (1996), Edukacja obywatelska, międzynarodowa i pacyfistyczna w szkole podstawowej: (programy UNESCO i UE). Toruńskie Studia Dydaktyczne, R. 5, Nr 10, s. 61-67.
• Wesołowska, E. A. (1998), Wychowanie dla pokoju a praktyka pedagogiczna, [w:] Wesołowska E. A. (red.), Śladami Włodkowica - człowieka, prawo, pokój. Płock.
• Wesołowska, E. A. (1999), Polityka Ministerstwa Edukacji Narodowej w dziedzinie wychowania dla pokoju. „Edukacja Dorosłych“ Nr 3, s. 27-34.
• Wesołowska, E. A. (2003), Współczesna pedagogika pokoju, [w:] Wesołowska E. A. (red.), Pokój – dialog - edukacja, materiały z sympozjum naukowego w Płocku, Płock, s. 171-178.
• Wiktorska-Święcka A. (2011), Od obywatela dobrego do dojrzałego. Koncepcje kształcenia obywatelskiego w Niemczech po 1989/90 roku ze szczególnym uwzględnieniem systemu szkolnictwa, Wrocław.