Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2020 | 1 | 136-153

Article title

„Teatr dla dzieci” a „teatr dziecięcy” z perspektywy konfiguracjonizmu Margaret Mead

Content

Title variants

EN
„Theater for children” and „children’s theater” from the perspective of configurationism by Margaret Mead

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
Koncepcja Margaret Mead uwypukla fakt, że relacja dziecko–teatr może być odczytywana w dwóch formułach. Można mówić o „teatrze dla dzieci”, w którym dziecko jest biernym odbiorcą sztuki tworzonej dlań przez profesjonalistów, lub o „teatrze dziecięcym”, w którym jest ono aktywnym/zaangażowanym (współ)twórcą widowiska teatralnego. O ile teatr dla dzieci należy głównie do dziedziny sztuki, o tyle teatr dziecięcy przynależy głównie do pedagogiki. Analiza prac Jana Dormana (twórcy spektakli dla dzieci i pedagoga teatru) i Romany Miller prowadzi do spostrzeżenia o odmiennym zaangażowaniu tych teatrów w edukację, której celem jest wszechstronny rozwój wychowanka w sferze transmisji (wartości kultury i wartości społecznych) oraz w sferze swobodnej ekspresji (będącej podstawą rozpoznania i rozwijania własnej osobowości, wyobraźni oraz twórczego myślenia). Celem niniejszego tekstu jest socjologiczno-pedagogiczna analiza obu tych fenomenów z odwołaniem do twórczości teatralnej Jana Dormana.
EN
Margaret Mead’s concept highlights the fact that the child-theater relationship can be read in two formulas. You can talk about a „theater for children”, in which the child is a passive recipient of art created for him by professionals, or a „children’s theater”, in which he is an active / engaged (co)creator of a theater spectacle. While children’s theater belongs mainly to the field of art, children’s theater mainly belongs to pedagogy. An analysis of the works of Jan Dorman (creator of performances for children and theater educator) and Romana Miller leads to the observation about the different involvement of these theaters in education, which aims at the comprehensive development of the charge in the sphere of transmission (cultural values and social values) and in the sphere of free expression (which is the basis for recognizing and developing one’s personality, imagination and creative thinking). The purpose of this text is the sociological and pedagogical analysis of both these phenomena with reference to the theater output of Jan Dorman

Year

Issue

1

Pages

136-153

Physical description

Contributors

  • Uniwersytet Gdański

References

  • Kultura Szwedzka: Szwedzka Kultura Dziecięca, Biuletyn Instytutu Szwedzkiego, Sztokholm 2002.
  • Bishop C. (2006). Introduction. Viewers as Producers. W: tegoż (red.), Participation. London–Cambridge–Massachusetts: The MIT Press.
  • Cackowski Z. (1999). Przedwczesność, głód i powściągliwość. Wypowiedź w dyskusji panelowej na Zjeździe Pedagogicznym w Poznaniu. Forum Oświatowe. T. 11, 1–2 (20–21), 169–176.
  • Chojnacki M. (2009). Czy możliwy jest dziecięcy teatr alternatywny?. W: M. Karasińska (red.), Sztuka dla dziecka jako forma komunikacji społecznej. T. 1. Poznań: Centrum Sztuki Dziecka, 201-211.
  • Czarnota J. (2012). Jan Dorman – pedagog w teatrze. Kultura enter. Magazyn Internetowy. Zaczerpnięte 4 lutego 2020. Strona internetowa http://kulturaenter.pl/article/jan-dorman-pedagog-w-teatrze/
  • de Mause L. (1980). The Evolution of Childhood. W: tegoż (red.), The History of Childhood (s. 6–13). Londyn: Routledge.
  • Dorman J. (1981). Zabawa dzieci w teatr. Warszawa: Wydawnictwo COK.
  • Dowsilas I. (red.) (2012). Napisz jak pamiętasz listy artysty (wybór materiałów). Będzin: Fundacja im. Jana Dormana.
  • Gopnik A., Meltzoff A.N., Kuhl P.K. (2004). Naukowiec w kołysce. Czego o umyśle uczą nas małe dzieci. Przeł. E. Haman, P. Jackowski. Poznań: Media Rodzina.
  • Griese H. (2001). Nowy obraz dziecka w pedagogice – koncepcja „autosocjalizacji”. W: B. Śliwerski (red.), Nowe konteksty (dla) edukacji alternatywnej XXI wieku. Kraków: Oficyna Wydawnicza IMPULS.
  • Horbowski A. (2003). Kultura wartością edukacji. Nauczyciel i Szkoła, 1–2 (18–19), 67–75.
  • Jull J. (2011), Twoje kompetentne dziecko. Dlaczego powinniśmy traktować dzieci poważniej?. Przeł. B. Hellmann, B. Baczyńska. Warszawa: MiND.
  • Karasińska M. (2009). Wstęp: dziecko – inny czy toż-samy?. W: M. Karasińska (red.), Sztuka dla dziecka jako forma komunikacji społecznej. T. 2. Poznań: Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu.
  • Kehily M.J. (2008). Wprowadzenie do badań nad dzieciństwem. Przeł. M. Kościelniak. Kraków: Wydawnictwo WAM.
  • Klus-Stańska D. (red.) (2004). Światy dziecięcych znaczeń. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
  • Kolankiewicz L. (2002). Kultura czynna: Prahistoria animacji kultury. W: G. Godlewski,
  • Kurz, A. Mancwel, M. Wójtowski (red.), Animacja kultury. Doświadczenie i przyszłość. Warszawa: Instytut Kultury Polskiej.
  • Malaguzzi L. (2003). For an Education Based on Relationships. Young Children. November, 9–12.
  • Mead M. (2000). Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego. Przeł. J. Hołówka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  • Miller R. (2017). Dialog z publicznością w teatrze J. Dormana. W: M. Szczepska-Pustkowska, E. Rodziewicz (red.), Więcej niż teatr. Sztuka zaangażowana i angażująca wychowawczo Romany Miller inspiracje dla współczesnej pedagogiki. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
  • Miłobędzka K. (1989). Teatr Jana Dormana. Poznań: Ogólnopolski Ośrodek Sztuki dla Dzieci i Młodzieży.
  • Miłobędzka K. (2008). W widnokręgu Odmieńca. Wrocław: Biuro Literackie.
  • Morawska-Rubczak A., Teatr dla dzieci jest do niczego, dwutygodnik.com
  • Śliwerski B. (2007). Pedagogika dziecka Studium pajdocentryzmu. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
  • Suchodolski B. (1986). Wprowadzenie. W: tegoż (red.), Edukacja kulturalna a egzystencja człowieka. Wrocław: Ossolineum.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-d7d1b843-5b1b-43be-a704-cf2925b777be
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.