Ateizm – zagrożeniem dla osoby ludzkiej

• Authors: Zofia Zdybicka

Title variants

EN

Atheism as a threat to the human person

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Istotnym rysem kultury europejskiej jest personalistyczna koncepcja człowieka przyjmowana zarówno przez chrześcijaństwo jak i kształtowana przez wieki przez filozofię. Już w średniowieczu wypracowano niezależnie od Objawienia koncepcję człowieka jako osoby, czyli istniejącego podmiotu i sprawcy działań świadomych i wolnych (natury rozumnej) transcendującego świat przyrody i społeczności, strukturalnie związanego z Osobowym Bogiem – Bóg jest ostateczną racją istnienia, natury rozumnej i dynamizmu ludzkiego. W wyniku filozoficznych zawirowań i przemian kulturowych w kulturze europejskiej pojawiły się zwłaszcza w XIX i XX wieku błędne koncepcje człowieka negujące związek człowieka z Bogiem. W drugiej połowie XX wieku w nowym kontekście myślowym i w dyskusji z rozwiązaniami współczesnymi wypracowano nowe filozoficzne wizje człowieka jako osoby (M. A. Krąpiec, K. Wojtyła), ukazując ścisłą więź ludzkiego bytu osobowego z Bogiem. Jasno z nich wynika, że negacja Boga rodzi się z negacji obiektywnej prawdy. Odrzucenie istnienia Boga jako źródła istnienia i struktury bytowej osoby ludzkiej, jej godności i jej dynamizmu – prowadzi do absurdalnych konsekwencji. Ateizm pozbawia osobę ludzką duchowego, transcendentnego wymiaru, ograniczając ludzką wolność i dynamizm. Zamyka człowieka w świecie wartości zmiennych, przemijających, narzędnych i przyporządkowuje go do nich. Prowadzi to do permisywizmu, utylitaryzmu, konsumeryzmu, „duchowej pustki”. Ateizm pozbawia życie ludzkie ostatecznego fundamentu oraz ostatecznego celu (więź z Bogiem przez poznanie i miłowanie). Życie ludzkie staje się bezsensowne, człowiek umierałby nie spełniwszy swych wpisanych w naturę naturalnych inklinacji i dążeń. Odrzucenie Boga (wiary, religii) – to przekreślenie człowieczeństwa człowieka, niszczenie podstaw europejskiej kultury. By „ocalić człowieka” trzeba „ocalić Boga”.

EN

An essential characteristic of European culture is the personalistic conception of man both adopted by Christianity and been developed in philosophy over the centuries. As early as the middle ages, the conception of man as a person was developed, independent of revelation, a conception of an existing subject and agent of conscious and free (rational in nature) acts, transcending the natural and social world, structurally connected with personal God – God is the ultimate reason of existence, of rational nature and of the human dynamism As a result of numerous philosophical and cultural disturbances and changes, particularly in the 19th and 20th century, there appeared in European culture some incorrect conceptions of man negating his connection with God. In the second half of the 20th century new visions of man as a person were developed in a new intelletual context and in discussion with other contemporary solutions (M. A. Krąpiec, K. Wojtyła). These new visions showed the close relation of human personal being to God. It clearly follows from them that the negation of God arises from the negation of objective truth. The rejection of God’s existence as the source of the existence and ontological structure of the human person, of his dignity and dynamism, leads to absurd conclusions. Atheism deprives the human person of his spiritual, transcendental dimension, constraining human freedom and dynamism. Atheism shuts man up in a world of variable, momentary and “tool-like” values, and it makes him the slave of these values. It leads to permissiveness, consumerism, utilitarianism and “spiritual emptiness”. Atheism deprives human life of its ultimate foundation and purpose (the bond with God realized in knowing and love). Thus human life becomes a nonsense; man would die without realizing the inclinations and desires written into his nature. Rejection of God (of faith and religion) means rejection of humanity and the destruction of the foundations of European culture. In order to save the human being, we have to “save” God.

Keywords

PL

Bóg; ateizm; personalizm; godność osoby; cel ludzkiego życia

EN

God; atheism; personalism; human dignity; aim of human life

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia Philosophiae Christianae
• Year: 2011
• Volume: 47
• Issue: 1
• Pages: 15-36

Contributors

author

Zofia Zdybicka

• Katolicki Uniwersytet Lubelski, Wydział Filozofii, al. Racławickie 14, 20-950 Lublin, Poland