Etyka i kierowanie. O warunkach aplikacji wiedzy o tym, jak być powinno

• Authors: Przemysław Rotengruber

Title variants

EN

Ethics and Management. On Terms of Application of Ought-Statements

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Rozważania przedstawione w artykule opierają się na hipotezie, iż etyka biznesu wymaga wsparcia z różnych źródeł. Z jednej strony etyczna prawomocność może być kwestionowana ze względu na brak uzasadnienia epistemologicznego. Z drugiej, etyka biznesu może być postrzegana przez swoich reprezentantów jako nauka stosowana, czyli refleksja użyteczna w sferze organizacji i działania. Dlatego niektórzy z nich kierują swoją uwagę na wzorce kulturowe i przyjmują, że kultura zawiera normy, które są ostatecznie uznawane przez uczestników rynku. Normy te są traktowane jako potencjalne rozwiązanie głównych etycznych problemów występujących w sferze ludzkiej aktywności. Jednocześnie wzorce kulturowe mogą oddziaływać negatywnie na rozwój życia gospodarczego i politycznego. Oznacza to, że kultura jest determinowana przez logikę wartości, która – inaczej niż logika rzeczy stosowana w opisie faktów społecznych – łączy heterogeniczne zestawy norm i dyrektyw w historyczne całości, zaś zakorzenienie wartości w kulturze przesądza o ich trwałości. Prowadzi to do wniosku, że znajomość kulturowych wzorców jest warunkiem wstępnym do badania w obszarze teorii społecznych i ekonomicznych.

EN

The research issues are based on the hypothesis that business ethics needs to be supported by evidence of different kinds. On the one hand, ethical claim to validity is in doubt as long as it is does not find (epistemological) justification. On the other hand, business ethics is seen by its representatives as applied knowledge, that is to say, reflection useful in terms of organization and behavior. Therefore, some of them focus their attention on patterns of culture. These researches believe that culture embraces norms to be respected ultimately by market participants. These norms are taken as (potential) solution of the main ethical problems of the sphere of human activity. At the same time cultural patterns may negatively influence the development of political and economic life. That concept intends that culture is determined by the logic of values (different from the logic of reality used in describing social facts) which combines heterogenic sets of norm and directives into historical integrity. In the presented concept the stability of values is determined by its taking hold in culture. It leads to the conclusion that knowledge of cultural patterns is the precondition for effective research on the field of social (and economic) theory.

Keywords

PL

etyka biznesu; wymóg słuszności; wiedza stosowana; wzorce kulturowe

EN

business ethics; validity claim; applied knowledge; patterns of culture

• Publisher: Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk / Akademia Leona Koźmińskiego
• Journal: Prakseologia
• Year: 2015
• Volume: 157/1
• Pages: 61-77

Contributors

author

Przemysław Rotengruber

• Instytut Kulturoznawstwa, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul. Szamarzewskiego 89A, Poznań

References

• Bourdieu P., L. D. Wacquant. 2001. Zaproszenie do socjologii refleksyjnej. Przeł. A. Sawisz, Oficyna Wydawnicza: Warszawa.
• Giddens A. 2001. Nowe zasady metody socjologicznej. Pozytywna krytyka socjologii interpretatywnych. Przeł. G. Woroniecka, Nomos: Kraków.
• Giddens A. 2003. Stanowienie społeczeństwa. Zarys teorii strukturacji. Przeł. S. Amsterdam-ski, Zysk i S-ka: Poznań.
• Habermas J. 2007. Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej. Przeł. W. Lipnik, M. Łukasiewicz, WN PWN: Warszawa.
• Heizmann R. 1998. Filozofia średniowiecza. Antyk, Kęty.
• Hofstede G., G. J. Hofstede. 2007. Kultury i organizacje. Przeł. M. Durska, PWE: Warszawa.
• Jacyno M. 1997. Iluzje codzienności. O teorii socjologicznej P. Bourdieu. Wydawnictwo IFiS PAN: Warszawa.
• Kmita J. 1995. Jak słowa łączą się ze światem. Studium krytyczne neopragmatyzmu, Wydawnictwo Naukowe IF UAM: Poznań.
• Kmita J., M. Banaszak. 1991. Społeczno-regulacyjna koncepcja kultury, Instytut Kultury: Warszawa.
• Mannheim K. 1992. Ideologia i utopia. Przeł. J. Miziński, Test: Lublin.
• Monteskiusz. 2005. O duchu praw. Przeł. T. Boy-Żeleński, Zielona Sowa: Kraków.
• Pratley P. 1998. Etyka w biznesie. Przeł. M. Albigowski, Gebethner i S-ka: Warszawa.
• Swierzawski S. 2002. Między średniowieczem a nowymi czasami, Biblioteka „Więzi”: Warszawa.
• Swieżawski S. 2011. Dzieje europejskiej filozofii klasycznej, WN PWN: Warszawa.
• Tönnies F. 1888. Wspólnota i stowarzyszenie. Przeł. M. Łukasiewicz, PWN: Warszawa.
• Ziółkowski M. 1989. Wiedza, jednostka, społeczeństwo, PWN: Warszawa.
• Ziółkowski M. 2000. Przemiany interesów i wartości społeczeństwa polskiego, Humaniora: Poznań.
• Znaniecki F. 1991. Pisma filozoficzne, t. I. Oprac. J. Wocial, WN PWN: Warszawa.
• http://oide.sejm.gov.pl/oide/index.php?option=com_content&view=article&id=14834 [dostęp: 12.01.2015].
• https://www.unglobalcompact.org/abouttheGC/thetenprinciples/index.html [dostęp: 12.01.2015].
• http://biznesodpowiedzialny.pl/pliki/normy/discovering_iso_26000PL.pdf [dostęp: 12.01.2015].