PL
W artykule autorzy omawiają skonwencjonalizowane zwroty grzecznościowe notowane w najbardziej typowych kontaktach osobowych w środowiskach wiejskich wybranych miejscowości Małopolski południowej. Zwroty te notowane były przy okazji pozdrawiania się przy pracy, podczas mijania się na drodze, przy wejściu do obcego domu. Formuły używane w tego typu kontaktach określić można mianem zdrówkania, czyli pozdrawiania się, wyrażania nielekceważącego stosunku do siebie. Istotnym ich uzupełnieniem są formuły, które można określić mianem rytualnych, np. przepraszania – wybaczania, formuły wypowiadane przed lub po zakończeniu większych prac (np. budowy domu). Reguły funkcjonowania formuł zdrówkania i formuł rytualnych w społecznościach wiejskich są nierozerwalnie związane z uwarunkowaniami kulturowymi i współczesnymi zmianami zasad współżycia społecznego na wsi.
EN
In the article, the authors discuss conventionalized expressions of politeness that appear in the most typical contacts between people in the rural environments of selected localities in the Southern Małopolska region. These expressions were recorded in the context of greetings at work, passing somebody, when entering somebody’s home. The formulas used in the case of such interactions may be described by the term zdrówkanie [greeting, lit. wishing good health], or saying hello, or expressing respect toward one another. An important complement are the formulas that may be described as ritual, e.g. apologizing – forgiving, formulas uttered before or after larger jobs (e.g. building a house). The rules of how greetings [zdrówkanie] and ritual formulas function are inextricably linked to cultural factors and modern changes in the rules of social conduct in rural communities.