Mechanizmy przechwytywania wartości w modelu biznesu organizacji pożytku publicznego

• Authors: Oliński Marian , Szamrowski Piotr

Title variants

EN

Value-Capturing Mechanisms in Business Model of Public Benefit Organisations

RU

Механизмы перехвата ценностей в бизнес-модели общественно полезных организаций (НКО)

• Languages of publication: PL EN RU

Abstracts

PL

Organizacje pożytku publicznego (OPP), podobnie jak przedsiębiorstwa, działają według określonych modeli biznesu. Jednym z ich podstawowych elementów składowych (obok tworzenia wartości dla interesariuszy), jest przechwytywanie wartości na rzecz organizacji. Celem niniejszego artykułu badawczego była identyfikacja mechanizmów przechwytywania wartości wśród największych (pod względem przychodów), polskich OPP. Materiał badawczy stanowiły obowiązkowe sprawozdania finansowe i merytoryczne OPP oraz witryny internetowe tych organizacji. OPP stosują rozmaite mechanizmy przechwytywania wartości w trakcie swej działalności (wśród 100 największych pod względem przychodów organizacji, zidentyfikowano łącznie 26 różnych mechanizmów). Jak wykazały badania, ich dywersyfikacja sprzyja osiąganiu lepszych wyników, biorąc pod uwagę łączną wysokość uzyskiwanych przychodów.

EN

Public benefit organisations (PBO) like enterprises operate according to certain types of business models. One of the basic elements of these models (besides creating value for stakeholders) is capturing value to the organisation. The aim of the research paper was to identify the mechanisms of capturing values among the largest (in terms of revenues) Polish public benefit organisations. The research material is based on the mandatory financial and material reports of the PBO and on their websites. PBO use a variety of value-capturing mechanisms during their operations (a total of 26 different mechanisms were identified in the 100 largest organisations). According to the research, the diversification of value-capturing mechanisms promotes better performance (in terms of amount of total revenue earned) by individual public benefit organisations.

RU

Общественно полезные организации (ОПО), так же как предприятия, действуют в соответствии с определенными бизнес-моделями. Один из их основных составных элементов (наряду с созданием ценностей для стейкхолдеров) – перехват ценностей в пользу организации. Цель настоящей исследовательской статьи – выявить механизмы перехвата ценностей среди самых крупных (по доходу) польских ОПО. Исследовательский материал составляли обязательные финансовые отчеты и отчеты по существу ОПО, а также интернетвитрины этих организаций. ОПО применяют разные механизмы перехвата ценностей по ходу своей деятельности (в числе 100 крупнейших по доходу организаций выявили в целом 26 разных механизмов). Как показали обследования, их диферсификация способствует достижению лучших результатов, учитывая общую сумму получаемых доходов.

Keywords

PL

organizacja pożytku publicznego; model biznesu; przechwytywanie wartości

EN

public benefit organisations; business model; capturing value

RU

общественная благотворительная организация; бизнес-модель; перехват ценностей

• Publisher: Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur
• Journal: Handel Wewnętrzny
• Year: 2017
• Issue: 5 (370)
• Pages: 309-318

Contributors

author

Oliński Marian

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

author

Szamrowski Piotr

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

References

• Chesbrough H. (2007), Business model innovation: it’s not just about technology anymore, “Strategy&Leadership”, Vol. 6.
• Clark T., Osterwalder A., Pigneur Y. (2013), Model biznesowy. TY, Helion, Gliwice.
• Falencikowski T. (2012), Model biznesu dla Polski współczesnym wyzwaniem gospodarczym, „Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów, Zeszyt Naukowy”, nr 115, SGH w Warszawie, Warszawa.
• Falencikowski T. (2013), Spójność modelu biznesu. Koncepcja i pomiar, CeDeWu, Warszawa.
• Fudaliński J. (2013), Perspektywy rozwoju zarządzania społecznego w sektorze organizacji non-profit w Polsce, Difin, Warszawa.
• Frąckiewicz-Wronka A. (2015), Usługi społeczne we współczesnym państwie demokratycznym, (w:) Frąckiewicz-Wronka A., Marzec I. (red.), Kultura organizacji publicznych świadczących usługi społeczne: orientacja, uwarunkowania i efekty, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice.
• Gajda D. (2014), Rola innowacji w modelach biznesu, „Studia Ekonomiczne-Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, nr 183/1.
• Kaplan S., Modele biznesowe nie są zarezerwowane dla biznesu, „Harvard Business Review Polska”, http://www.hbrp.pl/b/modele-biznesowe-nie-sa-zarezerwowane-dla-biznesu/L5xpO WQC [dostęp: 25.01.2017].
• Magretta J. (2002), Why Business Models Matter?, “Harvard Business Review”, Vol. 80.
• Osterwalder A. (2004), The business model ontology: A proposition in a design science approach, Universite de Lausanne, Ecole des Hautes Etudes Commerciales, Lausanne.
• Osterwalder A., Pigneur Y. (2010), Business Model Generation, John Wiley & Sons Inc., Hoboken-New Jersey.
• Shafer S.M., Smith H.J., Linder J.C. (2005), The power of business models, “Business Horizons”, Vol. 48(3).
• Słownik Wyrazów Obcych (1997), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Smith W., Binns A., Tushman M. (2010), Complex Business Models: Managing Strategic Paradoxes Simultaneously, “Long Range Planning”, Vol. 43.
• Sorescu A., Frambach R.T., Singh J., Rangaswamy A., Bridges Ch. (2011), Innovations in Retail Business Models, “Journal of Retailing”, Vol. 87S(1).
• Ustawa z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. z 2014 r., poz. 1118 z późn. zm.).
• (www1) http://www.nonprofitmarketingguide.com/blog/2016/01/05/the-2016-nonprofitcommunications-trends-report-infographic [dostęp: 25.01.2017].