Umiejętności plastyczne dzieci romskich – mity, stereotypy i fakty

• Authors: Iwona Cierkosz

Title variants

EN

The Artistic Skills of Romani Children – False Truths, Stereotypes and Facts

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Proponowany tekst dotyczy badań przeprowadzonych w celu ukazania specyfiki i poziomu rozwoju umiejętności dzieci romskich ze szczepu Bergitka Roma, zamieszkującego tereny Górnego Śląska (w tym przypadku Zabrza). Prezentacja faktycznych wyników badań poprzedzona została krótkim, aczkolwiek treściwym wprowadzeniem w tematykę dotyczącą Romów i ich społeczno-kulturowego funkcjonowania. W rozdziale „Romowie – kim są, dokąd zmierzają?” zaprezentowane zostały fakty dotyczące niejasnego pochodzenia Romów oraz konieczności prowadzenia przez nich żmudnej wędrówki, która według podań tejże społeczności etnicznej przybiera charakter wręcz pokutny. Rozdział następny pt. „Wewnętrzna różnorodność romskiej grupy mniejszościowej, czyli o czterech szczepach romskich”, stanowi prezentację czterech romskich szczepów, które różnią się między sobą przede wszystkim majętnością, dbałością o własną kulturę i język, czy nawet sposobem zarabiania i utrzymywania się. Znajomość specyfiki czterech szczepów romskich jest ważna w aspekcie przeprowadzonych badań dotyczących i bezpośrednio odnoszących się do grupy Bergitka Roma oraz ze względu na niejednoznaczność skojarzeniową dotyczącą tejże społeczności etnicznej (bieda vs. duży majątek, zarabianie wróżbiarstwem czy śpiewem i tańcem estradowym vs. żebractwo itd.). Po części typowo teoretycznej (wprowadzającej) ukazane zostały wyniki badań, które ze względu na przyjętą orientację jakościową nie zostały zgeneralizowane, ale przybrały formę prezentacji wybranych prac plastycznych, opatrzonych odpowiednim komentarzem, sformułowanym na podstawie analizy wytworu dziecięcego oraz obserwacji i wywiadu z nauczycielem. Na końcu rozważań przedstawione zostały również stwierdzenia postulujące słuszność istnienia idei indywidualizacji nauczania – szczególnie w przypadku dzieci romskich, które ze względu na czynniki rodzinne, kulturowe oraz materialne mają niezwykle utrudniony start edukacyjny.

This text is concerned with research conducted in order to present the characteristics and level of skill development of Romani children from the Bergitka Roma tribe, who reside in Upper Silesia (Zabrze, in this case). The presentation of the research results must be preceded by a short but substantial introduction to the subject of the Romani people and their sociocultural functioning. In the section entitled „The Romani people – who are they and where are they heading?”, facts concerning the unclear origins of the people are discussed; so is the resulting necessity to roam which, taking into account their folk legends, seems to almost resemble a kind of penitence. The next section, „The internal diversity of the Romani minority group – on four Romani tribes”, constitutes a presentation of four Romani tribes, which differ from one another when it comes to financial status, concern with their own culture and language, and even ways of earning their living. Understanding these four tribes is particularly vital to the author’s research, both because it concerns the Bergitka Roma tribe and because of the ambiguous character of the connotations typically associated with this ethnic community (poverty and wealth, living off fortunetelling or stage performances and begging, etc.). A more theoretical introductory part is followed by the results of the research. Due to the focus on quality, the results are not generalized, but are presented in the form of works of art. Commentary based on the analysis of a work, on observations, and on an interview with a teacher are provided after the images. Lastly, a conclusion is set out, supporting the idea of individualized teaching, especially in the case of Romani children who, due to family, cultural and financial factors, experience hindrances in their early education.

Keywords

PL

umiejętności plastyczne; Romowie na Śląsku; mniejszość etniczna; analiza rysunków; kultura romska

EN

artistic skills; Romani people in Silesia; ethnic minority; analysis of works of art; Roma culture

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie, Instytut Nauk o Wychowaniu, ul. Kopernika 26, 31-501 Krakow, Poland
• Journal: Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
• Year: 2014
• Issue: 2(32)
• Pages: 71-92

Contributors

author

Iwona Cierkosz

References

• Caban A., Najważniejsze tradycje i obyczaje Romów zamieszkujących Polskę, [w:] Romowie przewodnik, red. A. Caban, G. Kondrasiuk, Radomskie Stowarzyszenie Romów, Radom 2009.
• Caban A., Romowie w Polsce – ponad 500 lat historii, [w:] Romowie przewodnik, red. A. Caban, G. Kondrasiuk, Radomskie Stowarzyszenie Romów, Radom 2009.
• Fenton S., Etniczność, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2007.
• Ficowski J., Cyganie na polskich drogach, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1985.
• Ficowski J., Cyganie w Polsce, Interpress, Warszawa 1989.
• Ficowski J., Demony cudzego czasu, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1986.
• Gerlich M.G., Romowie. Przekraczanie granic własnego świata, Romski Instytut Wydawniczy, Oświęcim 2001.
• Łodziński S., Dyskryminacja czy nierówność. Problemy dyskryminacji osób należących do mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce po 1989 roku, [w:] Integracja czy dyskryminacja. Polskie wyzwania u progu wielokulturowości, red. K. Iglicka, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2003.
• Macrae C.N., Stangor Ch., Hewstone M., Stereotypy i uprzedzenia. Najnowsze ujęcie, GWP, Gdańsk 1999.
• Milewski J., Dylematy romskiej edukacji, [w:] Romowie przewodnik, red. A. Caban, G. Kondrasiuk, Radomskie Stowarzyszenie Romów, Radom 2009.
• Milewski J., O Cyganach/Romach słów kilka, [w:] Romowie przewodnik, red. A. Caban, G. Kondrasiuk, Radomskie Stowarzyszenie Romów, Radom 2009.
• Mróz L., Od Cyganów do Romów – z Indii do Unii Europejskiej, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2007.