Zachowania zdrowotne nauczycieli wychowania fizycznego jako element kompetencji zdrowotnych

• Authors: Kubińska Zofia , Pańczuk Anna

Title variants

EN

Health behaviours of physical education teachers as an element of their health competence

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest ukazanie zachowań zdrowotnych nauczycieli wychowania fizycznego w zależności od płci i stażu pracy, jako istotnego elementu predyspozycji i kompetencji do realizacji edukacji zdrowotnej w szkole. Metodą sondażu diagnostycznego przebadano 150 nauczycieli. Według uzyskanych wyników większość badanych ma dobre relacje rodzinne i zawodowe, dba o własny rozwój, sprawność fizyczną i dobre samopoczucie. Wystąpiły też zachowania, które nie są pożądane w pracy nauczyciela, takie jak: picie alkoholu, stosowanie używek, sporadyczne dokształcanie się z edukacji zdrowotnej i sporadyczne udzielanie pomocy potrzebującym. Mężczyźni istotnie częściej aniżeli kobiety spożywają alkohol oraz stosują używki. Z kolei kobiety częściej dbają o urodę i zgrabną sylwetkę. Regularne udzielanie pomocy częściej wskazywały osoby z najdłuższym oraz najkrótszym stażem pracy. Dobre relacje rodzinne najczęściej deklarowały osoby z najdłuższym stażem pracy, a dbanie o urodę i zgrabną sylwetkę z najkrótszym stażem.

EN

The aim of the following paper is to present health behaviours of physical education teachers, relating them to their gender and work experience, and to discuss them as significant elements of their predispositions and competence for realization of the health education programme at school. 150 teachers were tested with the diagnostic survey method. According to the obtained results, the majority of respondents have good family and professional relations, care about their development, physical fitness and good physical and mental state. Nevertheless, there were observed some undesirable behaviours in teachers’ work, such as alcohol drinking, taking substances, insufficient self-education or unsatisfactory help for people in need. Men drink alcohol or use other substances significantly more often than women. Women, in turn, more often take care about their looks and slim figures. Regular helping the needy is declared most frequently by the persons with the longest and the shortest work experience. Those with the longest work experience mostly declare good family relations, whereas caring for their looks and slim figure is declared first of all by the persons with the shortest work experience.

Keywords

PL

zachowania zdrowotne; kompetencje zdrowotne; nauczyciel wychowania fizycznego

EN

health behaviours; health competence; physical education teacher

• Publisher: Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
• Journal: Rozprawy Społeczne
• Year: 2016
• Volume: 10
• Issue: 3
• Pages: 78-85

Dates

published

2016

Contributors

author

Kubińska Zofia

• Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej, Zakład Fizjoterapii

author

Pańczuk Anna

• Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej, Zakład Fizjoterapii

References

• Caussidier C., El Hage F., Munoz F., Remki L., Larribi R., Khzami S.E., Berger D., de Carvalho G.S., Favre D. (2011), In search of a health education model: teachers’ conceptions in four Mediterranean countries. Global Health Promotion, 18(4), s. 5-15.
• Duda-Zalewska A. (2012), Zachowania zdrowotne nauczycieli a staż pracy w zawodzie. Hygeia Public Health, 47(2), s. 183-187.
• Iwanowicz E. (2009), „Health Literacy” jako jedno ze współczesnych wyzwań zdrowia publicznego. Medycyna Pracy, 60(5), s. 427–437.
• Kasl S.V., Cobb S.(1966), Health Behavior, Illness Behavior, and Sick-role Behavior. Archives of Environmental Health. 12(4), s. 531-541.
• Kisilowska M (2008), Health information literacy. Biblioteki na zdrowie! Seria III: ePublikacje Instytutu INiB UJ. Red. Maria Kocójowa Nr 5. Biblioteka: klucz do sukcesu użytkowników. http://eprints.rclis.org/14302/1/kisilowska-n.pdf (data dostępu: 20.07.2015).
• Komisja Europejska (2012), Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów. Nowe podejście do edukacji: Inwestowanie w umiejętności na rzecz lepszych efektów społeczno-gospodarczych. Strasburg. http://biblioteka-krk.ibe.edu.pl/opac_css/doc_ num.php?explnum_id=562 (data dostępu: 20.07.2015).
• Lipowski M., Szczepańska-Klunder Ż. (2013), Zachowania zdrowotne nauczycieli wychowania fizycznego, W: Z. Jastrzębski (red.), Teoria i praktyka wychowania fizycznego i sportu. T 1. Wyższa Szkoła Sportowa w Łodzi, s. 9-26.
• Majchrowska A. (2003), Zachowania zdrowotne aspekty socjologiczne, W: A. Majchrowska (red.), Wybrane elementy socjologii. Wyd. Czelej, Lublin s. 293-316.
• Niedźwiecka B. (2013), Zdrowotne kompetencje informacyjne jako ważna składowa kompetencji zdrowotnych. Zdrowie Publiczne, 123(1), s. 98-103.
• Nowak P.F. (2012), Model edukacji zdrowotnej w polskiej szkole w opiniach nauczycieli. Hygeia Public Health, 47(2), s. 207-210.
• Nutbeam D. (2000), Health literacy as a public health goal: a challenge for contemporary health education and communication strategies into the 21st century. Health Promotion International, 15(3), s. 259-267.
• Piotrowicz R., Podolec P., Kopeć G., Drygas W., Mamcarz A., Stańczyk J., Zdrojewski T., Kozek E., Godycki-Ćwirko M., Naruszewicz M., Undas A., Pająk A., Czarnecka D., Opala G., Grodzicki T. (2010), Wytyczne Polskiego Forum Profilaktyki dotyczące aktywności fizycznej. W: P. Podolec (red.) Podręcznik Polskiego Forum Profilaktyki. T.2. Medycyna Praktyczna, Kraków, s. 435-491.
• Prażmowska B., Dziubak M., Morawska S., Stach J. (2011), Wybrane zachowania zdrowotne nauczycieli szkół średnich. Problemy Pielęgniarstwa, 19(2), s. 210-218.
• Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Dz.U.2009, Nr 4, poz. 1.
• Syrek E. (2000), Zdrowie w aspekcie pedagogiki społecznej. Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Śmiglewska M., Cieślicka M., Lewandowski A., Stankiewicz B. (2013), Wychowanie fizyczne a kompetencje zdrowotne według opinii studentów pierwszego roku wybranych wyższych uczelni. Rozprawy Naukowe AWF we Wrocławiu, 40, s. 27-36.
• Titkow A. (1990), Zachowania związane ze zdrowiem i chorobą jako element wiedzy o społeczeństwie. W: A. Ostrowska (red.), Wstęp do socjologii medycyny. IFiS PAN IS UW, Warszawa.
• Wojciechowska K. (2014), Nauczyciel przewodnikiem w procesie promowania zdrowia w szkole. Roczniki Pedagogiczne, t. 6(42), nr 2, s. 127-141.
• Włoch A. (2011), Społeczny wymiar edukacji europejskiej. Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie, t. 18, nr 1, s. 225-241.
• Woynarowska B. (2011), Cechy współczesnej edukacji zdrowotnej. W: B. Woynarowska (red.), Organizacja i realizacja edukacji zdrowotnej w szkole. Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa, s. 13-18.
• Woynarowska-Sołdan M., Tabak I. (2013), Zachowania prozdrowotne nauczycieli i innych pracowników szkoły. Medycyna Pracy, 64(5), s. 659-670.
• Woynarowska-Sołdan M., Węziak-Białowolska D. (2012), Samoocena zdrowia i dbałość o zdrowie u nauczycieli. Problemy Higieny i Epidemiologii, 93(4), s. 739-745.
• Wszędyrówny M. (2002), Zachowania zdrowotne w warunkach biedy. W: J. Barański, W Piątkowski (red.), Zdrowie i choroba. Wybrane problemy socjologii medycyny. Oficyna Wydawnicza Atut, Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław, s. 223-234.
• Zysnarska M., Bernad D. (2007), Zachowania prozdrowotne nauczycieli w województwie wielkopolskim część I. Problemy Higieny i Epidemiologii, 88(2), s. 183-187.

Identifiers

ISSN

2080-6081