Poczucie koherencji a style radzenia sobie ze stresem u alumnów wyższego seminarium duchownego

• Authors: Terelak Jan F. , Borzyńska Magdalena

Title variants

EN

Sense of coherence and the ways of coping with stress among the seminarists of a higher theological seminary

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The aim of the present article is to define the relationship between the level of the sense of coherence and the ways of coping with stress at a higher theological seminary. In order to validate the presented hypotheses, two questionnaires were used: the Questionnaire of the Sense of Coherence (SOC-29) of Antonovski and the Coping Inventory for Stressful Situations (CISS) of Endler and Parker. The research was conducted among a group of 43 seminarists and 43 university students. The analysis concentrated on the links between the sense of coherence and the ways of coping with stress. With respect to the sense of being understood, resourcefulness and a general feeling of sense, the results were significantly higher among the seminarists than among the students from the control group. It has also been shown that seminarists were significantly less likely than the control group to deal with stress by concentrating on emotions or resorting to avoidance strategies.

EN

Celem pracy jest określenie związków między poczuciem koherencji ze stylami radzenia sobie ze stresem u alumnów Wyższego Seminarium Duchownego. Do weryfikacji hipotez zastosowano dwa kwestionariusze: Kwestionariusz Orientacji Życiowej SOC-29 A. Antonovsky’ego oraz Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych (CISS) Endlera i Parkera. Zbadano 43 seminarzystów i 43 studentów uniwersytetu. Testowano związki między poczuciem koherencji a stylami radzenia sobie ze stresem. Stwierdzono statystycznie wyższe wyniki seminarzystów w porównaniu do grupy kontrolnej w skalach poczucia zrozumiałości, zaradności i sensowności niż studenci z grupy kontrolnej. Ponadto alumni istotnie rzadziej radzą sobie ze stresem, koncentrując się na emocjach czy na strategiach unikowych poprzez angażowanie się w czynności zastępcze.

Keywords

PL

Poczucie koherencji; radzenie sobie ze stresem; alumni

EN

Sense of coherence; coping with stress; seminarists

• Publisher: Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
• Journal: Seminare. Poszukiwania naukowe
• Year: 2016
• Volume: 37
• Issue: 1
• Pages: 117-129

Dates

published

2016-03-31

Contributors

author

Terelak Jan F.

author

Borzyńska Magdalena

• Instytut Psychologii, UKSW

References

• Antonovsky Aaron. 1987. Unraveling The Mystery of Health - How People Manage Stress and Stay Well. San Francisco: Jossey-Bass Publishers.
• Antonovsky Aaron. 2005. Rozwikłanie tajemnicy zdrowia. Jak radzić sobie ze stresem i nie zachorować. tłum. H. Grzegołowska-Klarkowska. Warszawa: Wydawnictwo Fundacja IpiN.
• Endler Norman S., Parker James D.A. 1990. „Multidimensional Assessment of Coping: A Critical Evaluation”. Journal of Personality and Social Psychology 58(5): 844-854.
• Endler Norman S., Parker James D.A. 1994. „Assessment of multidimensional coping: Task, emotion and avoidance strategies”. Psychological Assessment 6(1): 50-60.
• Eriksson Monica, Lindström Bengt. 2006. “Antonovsky ’s Sense of Coherence Scale and the relation with health - a systematic review”. Journal of Epidemiological Community Health 60(2): 376-381.
• Folkman Susan. 2001. Revised coping theory and process of bereavement. W Handbook of bereavement: Consequences, coping, and care. red. M.S. Stroebe at al Washington, DC: 563-584. American Psychological Association Press.
• Frankl Viktor E. 2009. Człowiek w poszukiwaniu sensu: Głos nadziei z otchłani Holokaustu. tłumacz: Wolnicka Aleksandra, Warszawa: Czarna Owca.
• Galanter Marc. 2005. Spirituality and the Healthy mind: Science, Therapy, and the Reed for personal meaning. Oxford: University Press.
• Grinker Richard R., Spiegel John P. 1945. Men under stress. Philadelphia: Blakiston St.
• Heszen Irena. 2013. Psychologia stresu. Korzystne i niekorzystne skutki stresu życiowego, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Heszen-Niejodek Irena, Gruszczyńska Ewa. 2005. “Wymiar duchowy człowieka, jego znaczenie w psychologii zdrowia i j ego pomiar”. Przegląd Psychologiczny 47(1),5-31.
• 12. Jan Paweł II. 1992. Adhortacja „Pastores dabo vobis ”, Watykan.
• 13 Jarosz Marek. 2006. “Wartość i znaczenie badań psychologicznych w seminariach”. Ateneum Kapłańskie 585(2): 273-287.
• Jarosz Marek, Bartczuk Rafał. 2006. “Funkcja religijności w procesie radzenia sobie ze stresem. Koncepcja Kennetha i Pargament”. Roczniki Psychologiczne 9(1): 37-52.
• Jelonkiewicz Irena. 1996. “Przegląd badań nad korelatami i regulacyjnymi funkcjami poczucia koherencji (przegląd literatury)”. Alkoholizm i Narkomania 22(1): 19-26.
• Kaczmarek Łukasz. 2006. Związek między poczuciem koherencji a afektem pozytywnym i negatywnym w zależności od poziomu stresu. W Psychologia zdrowia - Teoria, metodologia, empiria, red. H. Sęk, T. Pasikowski. 73-84. Paznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
• Knox Sarah, Virginia Stephen G., Lombardo John P. 2002. “Depression and anxiety in Roman Catholic secular clergy”. Pastoral Psychology 52(5): 345-358.
• Kossakowska Marlena, Basińska Beata. 2000. “Poczucie koherencji a style radzenia sobie ze stresem u chorych na stwardnienie rozsiane”. Forum Psychologiczne 5(2): 186-195.
• Lazarus Richard. 1999. Stress and emotion: A new synthesis. New York: Springer Publishing Company.
• Lazarus Richard, Folkman Susan. 1984. Stress appraisal and coping. New York: Springer.
• Lamiell, James T. 2010. “Why was there no place for personalisitic thinking in 20th century psychology?” New Ideas in Psychology 28(1): 135-142.
• Lines Dennis. 2006. Spirituality in counseling and psychotherapy. London: SAGE Publications.
• McDowell Ian., Newell Claire. 1987. Measuring health: A guide to rating scales and questionnaires. New York: Oxford University.
• Paweł VI. 1986. Dekret o formacji kapłanów Optatam totius, Sobór Watykański II. Konstytucje, Dekrety, Deklaracje. 286-300. Tekst polski Poznań.
• Pasikowski Tomasz. 2001. Salutogeneza i funkcjonalne właściwości poczucia koherencji. W Zdrowie-Stres-Zasoby. O znaczeniu poczucia koherencji dla zdrowia. red. Helena Sęk, Tomasz Pasikowski. 23-42. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
• Popielski Kazimierz. 1994. Noetyczny wymiar osobowości. Lublin: Wyd. Towarzystwo Naukowe KUL.
• 27. Selye Hans. 1975. Stress and distress. New York: J.B. Lippincott Co.
• Sęk Helena, Pasikowski Tomasz. 2001. red. Zdrowie-Stres-Zasoby. O znaczeniu poczucia koherencji dla zdrowia. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
• Sobór Watykański II. Konstytucje, Dekrety, Deklaracje. Dekret o formacji kapłanów „Optatam totus”. tekst polski, Poznań 1986, s. 286-300.
• Terelak Jan. 1983. “Psychologiczny mechanizm zachowań agresywnych w sytuacji długotrwałej izolacji małej grupy zadaniowej”. Medycyna Lotnicza 78(1): 28-30.
• Terelak Jan F. 2009. Pismo Święte jako źródło mądrości przednaukowej w zakresie radzenia sobie ze stresem na przykładzie Księgi Hioba: Studium przypadku. W Czy rozum jest w konflikcie z wiarą?: W X rocznicę ogłoszenia Encykliki „Fides et ratio’ red. Jan Krokos, Maria Ryś. 283-3004. Warszawa: Wyd. Instytutu Papieża Jana Pawła II.
• Terelak Jan F. 2014. “Miejsce i rola polskiej psychologii duchowości w XX wiecznej psychologii pozytywistycznej: Ujęcie teorio-poznawcze. Studia Leopoliensia 7(1): 33-40.
• Terelak Jan F. 2011. Dzięgielewska, Justyna, Strategie radzenia sobie ze stresem a skuteczność terapii uzależnień alkoholików. Seminare: Poszukiwania Naukowe, Kraków-Warszawa 29,105-122.
• 33, Terelak Jan, Ruta Andrzej. 1982. Stymulacyjny mechanizm adaptacji w warunkach deprywacji sensorycznej. Postępy Astronautyki 15(4): 19-28.
• 34. Total Fitness for the 21st Century. Conference. San Diego (USA) 2009, December 6-9. Report Institute for Alternative Futures. s. 1-26.
• Wrześniewski Kazimierz. 2000. Style a strategie pomiaru radzenia sobie ze stresem. Problemy pomiaru. W Człowiek w sytuacji stresu. Problemy teoretyczne i metodologiczne. 44-64. red. Itrna Heszen, Zofia Ratajczak. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Żelazny Mirosław. 2011. Filozofia i psychologia egzystencjalna. Toruń: Wyd. Naukowe UMK.

Identifiers

DOI

http://doi.org/10.21852/sem.2016.1.10