Zjawisko collateral damage w działaniach lotnictwa

• Authors: Sławiński Maciej

Title variants

EN

Collateral Damage in Air Operations

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Konflikty zbrojne niosą ze sobą nieodłączne zagrożenie dla ludności cywilnej. Rozwój w obszarze strategii, sztuki operacyjnej, taktyki, sprzętu wojskowego, jak też środków bojowych potęgował ryzyko dla zwykłych ludzi. Chcąc zmniejszyć poziom strat wśród osób niezaangażowanych w działania sił zbrojnych, skodyfikowano międzynarodowe prawo humanitarne, chroniące cywili i obiekty z nimi związane. Prawo to jednakże nie gwarantuje całkowitej ochrony, dopuszczając pewien poziom strat, poniesionych na skutek działań, określanych terminem collateral damage. Określenie to budzi kontrowersje, gdyż postrzegane jest jako usprawiedliwienie zabijania ludzi, przy uwzględnieniu faktu, że ochrona ludności cywilnej nie zawsze była priorytetowym zadaniem dla walczących stron. Stąd w artykule zwrócono uwagę na sytuację oraz skalę zagrożenia dla cywili w kontekście działań lotnictwa wojskowego w wybranych konfliktach zbrojnych, od I wojny światowej począwszy.

EN

Military conflicts pose an inherent threat to civilians. The development in the field of strategy, operational art, tactics, military equipment, as well as munitions, has escalated the risk for regular people. In pursuit to lower the level of loses amongst people not involved in the military operations, the international humanitarian law has been codified for protection of civilians and related objects. The law, however, does not imply the full protection, allowing the possibility to cause some harm, as a result of military activity, called collateral damage. Keeping in mind that safety and security of civilians were not always the main concern for belligerents, the term, seen as a justifying of killing of human beings, is a subject of much controversy. Hence stress was put on the situation of and threat to civilians in the context of air operations through chosen military conflicts, starting with WW I.

Keywords

PL

Konflikty zbrojne, Lotnictwo, Ochrona praw człowieka

EN

Armed conflicts, Aviation, Human rights protection

• Publisher: Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach
• Journal: Zeszyty Naukowe Akademii Podlaskiej. Administracja i Zarządzanie
• Year: 2010
• Issue: 86
• Pages: 171-194

Contributors

author

Sławiński Maciej

• Akademia Obrony Narodowej w Warszawie

References

• 1. Cieślak E., Dowodzenie lotnictwem w operacjach wielonarodowych, Rozprawa habilitacyjna, AON, Warszawa 2008.
• 2. Clausewitz C., O wojnie, red. Anna Rudnicka, Mireki 2007, ISBN: 978-83- 89533-66-1.
• 3. Marud W., Targeting w praktyce sztabów sił powietrznych, AON, Warszawa 2009.
• 4. Murawski M., Obrona powietrzna III Rzeszy. Cz. 4. Działania nocne 1944-45, [w:] Kampanie lotnicze 16, AJ-PRESS 1999, ISBN 83-7237-028-1.
• 5. Zabłocki E., Siły powietrzne, AON, Warszawa 2007.
• 6. Cieślak E., Mróz P., Lotnictwo Izraela w wojnie libańskiej w 2006 roku, [w:] "Zeszyty Naukowe AON" 2 (75), Warszawa 2009.
• 7. Sławiński M., Ewolucja wsparcia lotniczego sił lądowych, [w:] "Przegląd Sił Powietrznych" nr 12/2009.
• 8. Mortality after the 2003 invasion of Iraq: a cross-sectional cluster sample survey, red. Gilbert Burnham, [dostep 15 marca 2010], Dostępny w Internecie: http://www.brusselstribunal.org/pdf/lancet111006.pdf.
• 9. Arkin W., Divining victory. Air power in the 2006 Israel-Hezbollah War, Air University Press, Maxwell AFB lipiec 2007, ISBN 1-58566-158-9, [dostęp 7 marca 2010], Dostępny w Internecie: http://aupress.maxwell.af.mil/books/arkin/arkin-small.pdf.
• 10. Bovard J., Iraqi sanctions and American intentions: Blameless carnage? Part 1, [dostęp 2 lutego 2010], Dostępny w Internecie: http://www.fff.org/freedom/fd0401c.pdf.
• 11. Cordesman A., The Afghan-Pakistan War: Casualties, the Air War, and "Win, Hold, Build", [dostęp 10 lutego 2010], Dostępny w Internecie: http://csis.org/files/publication/090515_af_pak_air_war.pdf.
• 12. Cordesman A., The lessons and non-lessons of the air and missile campaign in Kosowo, CSIS, wyd. wzn. sierpień 2000, [dostęp 3 lutego 2010], Dostępny w Internecie: http://csis.org/files/media/csis/pubs/kosovolessons-full.pdf
• 13. Fyfe J., The evolution of Time Sensitive Targeting: Operation Iraqi Freedom results and lessons, Airpower Research Institute, College of Aerospace Doctrine, Research and Education, Air University, Maxwell AFB, Research Paper 2005-02, [dostęp 7 marca 2010], Dostępny w Internecie: https://research.maxwell.af.mil/papers/ay2005/ari/CADRE_ARI_2005- 02.pdf.
• 14. Haas M., The use of Russian air power in the Second Chechen War. Defence Academy of the United Kingom, Conflict Studies Research Centre, styczeń 2003, ISBN 1-904423-18-3, [dostęp 7 marca 2010], Dostępny w Internecie: www.da.mod.uk/colleges/arag/documentlistings/ russian/B59.
• 15. Owen R., Deliberate Force A Case Study in Effective Air Campaigning, Air University Press, ISBN 1-58566-076-0, Maxwell AFB styczeń 2000, [dostęp 15 marca 2010], Dostępny w Internecie: http://aupress.au.af.mil/Books/Owen/Owen.pdf.
• 16. Reynolds J., Collateral damage on the 21st century battlefield: Enemy exploitation of the law of armed conflict, and the struggle for a moral high Grodnu, [w:] "Air Force Law Review" vol. 56 2005, [dostęp 11 lutego 2010], Dostępny w Internecie: www.afjag.af.mil/shared/media/document/AFD-081009-011.pdf.

Notes

PL

Pełny tekst artykułu umieszczono za zgodą wydawcy. Tekst ten jest również dostępny w internecie na stronie Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach