Między Jezusem historii a Chrystusem wiary: Johna Shelby’ego Sponga demitologizacja fundamentalistycznych tez chrystologicznych

• Authors: Łukasz Skurczyński

Title variants

EN

Between the Jesus of History and the Christ of Faith' : John Shelby Spong's Demythologization of Christological Theses of Protestant Fundamentalism

DE

Zwischen dem Jesus der Geschichte und dem Jesus des Glaubens: John Shelby Spong’s Demythologisierung der fundamentalistischen christologischen Thesen

RU

Между Иисусом истории и Христом веры: демифологизация Джоном Шебли Спонгом фундаментальных христологических тезисов

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie polskiemu czytelnikowi krytyki chrystologii amerykańskich protestanckich środowisk fundamentalistycznych biskupa Episkopalnego Kościoła USA i protestanckiego teologa Johna Shelby’ego Sponga (ur. 1931 r.) oraz zaprezentowanie jego własnego ujęcia chrystologii. Fundamentaliści protestanccy w USA podzielają pięć wierzeń uznając je za podstawowe i niepodważalne dogmaty chrześcijaństwa, które należy rozumieć w sposób dosłowny: (1) werbalną bezbłędność Pisma Świętego, (2) dziewicze narodzenie i bóstwo Jezusa Chrystusa, (3) zastępczą ekspiacje Jezusa na krzyżu, (4) cielesne zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa oraz (5) powtórne Jego przyjście i Sąd Ostateczny. W swoich pracach opublikowanych na przestrzeni lat 1973-2007 John Shelby Spong dogmaty te podważa odwołując się do argumentów natury teologicznej (biblistycznej) i filozoficznej (ludzkiego rozumu) oraz metody hagadyjskiego midraszu zastosowanego do interpretacji czterech Ewangelii.

EN

The below article has as its purpose presentation to a Polish reader of the criticism of christology of American Protestant fundamentalist circles by a bishop of the Episcopal Church in the USA and a Protestant theologian John Shelby Spong (born in 1931) and then explanation of his own understanding of christology. Protestant fundamentalists in the USA share five core beliefs, considering them as basic and irrefutable Christian dogmas: (1) the inerrancy of the Bible, (2) the virgin birth and divinity of Jesus Christ, (3) the substitutionary atonement of Christ on the cross, (4) the bodily resurrection of Jesus Christ and (5) His return and the Last Judgment. In his works published between 1973 and 2007, John Shelby Spong refutes those beliefs, using theological (biblical) and philosophical (reason) arguments and the method of Haggadic midrash used to interpret the four Gospels.

Keywords

PL

John Shelby Spong; fundamentalizm; chrystologia; teologia progresywna

EN

John Shelby Spong; fundamentalism; christology; progressive theology

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
• Journal: Rocznik Teologiczny
• Year: 2012
• Volume: 54
• Issue: 1-2
• Pages: 83-112

Contributors

author

Łukasz Skurczyński

References

• Abelard P., The Philosophy of Peter Abelard, Cambridge 1997
• About John Shelby Spong, [w:] A New Christianity for a New World: Bishop Spong on the News and Christian Faith, (http://www.johnshelbyspong.com/about-bishop-spong (dostęp: 09.08.2009)
• Alexander Ph.S., Midrasz [w:] Słownik hermeneutyki biblijnej, red. wyd. oryginalnego R.J. Coggins, J.L. Houlden. red. wyd. polskiego W. Chrostowski, tłum. B. Widła, Warszawa 2005
• Bott M., Sarfari J., What’s Wrong With Spong? Laymen Rethink the Scholarship of John Shelby Spong [w:] Focus on John Shelby Spong, „Apologia. The Journal of the Wellington Apologetics Society (Inc.)” 2007, vol. 7 (2/3)
• Bultmann R., Neues Testament und Mythologie, [w:] Kerygma und Mythos, ed. Hans-Werner Bartsch vol. 1, Hamburg 1941
• Chwastek D., Człowiek w obliczu słowa. Nauka o usprawiedliwieniu Marcina Lutra a program demitologizacji Rudolfa Bultmanna, Lublin 2008
• Dupuis J., Wprowadzenie do chrystologii, Kraków 1999,
• Goodacre M.S., Goulder and the Gospels: an examination of a new paradigm, Sheffield 1996
• Goulder M., Midrash and Lection in Matthew: the Speaker's Lectures in Biblical Studies, 1969-71, London 1974
• Goulder M., The Evangelist’s Calendar: A Lectionary Explanation of the Development of Scripture, London 1978.
• Hartwig J., Kozioł ofiarny [w:] Antropologia religii, t. 1, Warszawa 1999
• Helminiak D.A., Co Biblia naprawdę mówi o homoseksualności, Gdynia 2002
• Herr M. D., Midrash [w:] Encyclopaedia Judaica: Second Edition, red. F. Skolnik, M.Berenbaum, vol. 14, Detroit - New York - San Fransisco - New Haven - Waterville - London 2007
• Hitchcock L., A Pebble In My Shoe: The Life and Times of John Shelby Spong, [w:] A Curtain Up. The Internet Theatre Magazine of Rewiews, (htpp://www.curtainup.com/pebbleinmyshoe.html (dostęp: 09.08.2009)
• Jonesa L.E., There is Power in the Blood, http://www.cyberhymnal.org/htm/t/h/therepow.htm (dostęp: 09.08.2009)
• Kozioł ofiarny, tłum. M. Goszczyńska, Łódź 1987, 1991
• Mędala R., Milerski B., Bultmann [w:] Religia. Encyklopedia PWN [CD-ROM], red. T. Gadacz i B. Milerski, Warszawa 2003
• Milerski B., Demitologizacja [w:] Religia. Encyklopedia PWN,
• Metzger B.M., Textual Commentary on the Greek New Testament, Stuttgart 1994
• Robinson J.A.T., Honest to God, London 1963
• Robinson J.A.T.Uczciwie wobec Boga [w:] Spór o uczciwość wobec Boga: wybór tekstów, red. A. Morawska, Kraków 1966
• Skurczyński Ł.P., Biskup John Shelby Spong jako krytyk fundamentalizmu protestanckiego, ChAT [praca magisterska], Warszawa 2009
• Spong J.S., Rescuing the Bible from Fundamentalism: A Bishop Rethink the Meaning of Scripture, New York 1990
• Spong J.S., Born of a Woman: A Bishop Rethink the Virgin Birth and the Treatment of Women in a Male-Dominated Church, New York 1994
• Spong J.S., Resurrection: Myth or Reality?: A Bishop Search for the Origins of Christianity, New York 1994
• Spong J.S., Liberating the Gospels: Reading the Bible with Jewish Eyes , New York 1996,
• Spong J.S., Why Christianity Must Change or Die: A Bishop Speaks to Believers In Exile, New York 1999
• Spong J.S., Here I Stand: My struggle for a Christianity of Integrity, Love, and equality, New York 2000
• Spong J.S., A New Christianity for a New World: Why Traditional Faith Is Dying and a How a New Faith Is Being Born, New York 2001
• Spong J.S., Jesus for the Non-Religious: Recovering the Divine at the Heart of the Human, New York 2007
• Spong J.S., A New Christianity for a New World: Why Traditional Faith is Dying and How a New Faith is Being Born, New York 2011
• Spong J.S., A Call for New Reformation, [w:] The Fourth R, August/July 1998, vol. 11/4 (http://www.westarinstitute.org/Periodicals/4R_Articles/spong_theses.html (dostęp: 09.08.2009)
• Terlikowski T., Nowa Reformacja Biskupa Sponga, [w:] Magazyn Teologiczny Semper Reformanda, (htpp://www.magazyn.ekumenizm.pl/article.php? story=20031016155654511 (dostęp: 22 .08.2009)
• Tillich P., Teologia systematyczna, tłum. J. Marzęcki, t. 1-3, Kęty 2004-2005
• Zieliński T.J., John A. T. Robinson: Uczciwie pytać o wiarę [w:] Leksykon wielkich teologów XX/XXI wieku, red. J. Majewski i J. Makowski, t. 2, Warszawa 2004