Connotation Disorders as an Indicator of Disintegration of the Language System

• Authors: Lipski Wojciech
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The present study focuses on disorders of speech coherence and describes them using the concept of connotation. Connotation is the term that has become established in science with several meanings. The author makes a review of these meanings and shows how the phenomenon of connotation is associated with language disorders. Early studies on connotation in the philosophicallogical dimension go back to the 19th century and are connected with the works by J.S. Mill, while K. Bühler is regarded as the founder of the linguistic theory of connotation. Within linguistics, connotation was perceived in different ways, and knowledge about it developed with the development of this discipline. Studies by N. Chomsky show that it is formal and semantic relationships between words used in an utterance that determine its coherence. Chomsky himself did not use the concept of connotation but he presented two levels of coherence disorders in his works. The principles of connotation are presented there as rules of subcategorization and selection. The author of the paper emphasizes that the connotation properties of verbs are a factor that determines the syntactic pattern. The paper shows the proposal of including investigations on connotation in the issues of logopedics. The author draws attention to the occurrence of connotation disorders in schizophasia, aphasia, and dementia. It should be stressed that the disintegration of connotation relationships looks different in each of these disorders. Connotation disorders are related to the improper functioning of the brain, particularly to disorders in the frontotemporal region.

Keywords

EN

connotation; schizophrenia; schizophasia; aphasia; dementia; Alzheimer’s disease

• Publisher: Polskie Towarzystwo Logopedyczne
• Journal: Logopedia
• Year: 2018
• Volume: 47 EN
• Issue: 1
• Pages: 79-98

Dates

published

2018-01-01

Contributors

author

Lipski Wojciech

• Department of Logopedics and Applied Linguistics Maria Curie-Skłodowska University in Lublin

References

• Apresjan J.D., 1980, Semantyka leksykalna. Synonimiczne środki języka, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
• Bobrowski I., 1998, Zaproszenie do językoznawstwa, Wydawnictwo IJP PAN, Kraków.
• Bühler K., 2004, Teoria języka. O językowej funkcji przedstawiania, TAiWPN Universitas, Kraków.
• Borkowska A., 2001, Dysfunkcje poznawcze w schizofrenii w ocenie neuropsychologicznej i neurofizjologicznej, Wydawnictwo Uczelniane AM, Bydgoszcz.
• Borkowska A., 2006, Neuropsychologiczne i neurobiologiczne aspekty pamięci operacyjnej, „Neuropsychiatria i Neuropsychologia”, 1: 31–42.
• Borkowska A. (red.), 2012, Zaburzenia funkcji poznawczych w schizofrenii. Aspekty neuropsychiatryczne i neuropsychologiczne, Polskie Towarzystwo Psychiatryczne, Kraków.
• Chaika E., 1982, A unifield explanation for the diverse structural deviations reported for adult schizophrenics with disrupted speech, “Journal of Communication Disorders”, 15: 167–189.
• Chomsky N., 1965, Aspects of the Theory of Syntax, MIT Press, Cambridge, MA.
• Chomsky N., 1982, Zagadnienia teorii składni, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
• Czernikiewicz A., Woźniak T., 2012, Diagnoza psychogennych zaburzeń mowy, [in:] Diagnoza logopedyczna. Podręcznik akademicki, red. E. Czaplewska, Milewski, GWP, Sopot.
• Damasio A.R., 1992, Aphasia, “The New England Journal of Medicine”, 326: 531–539.
• DSM-5, 2013, Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, fifth edition, American Psychiatric Publishing, Washington.
• DSM-5, 2018, Zaburzenia należące do spectrum schizofrenii I inne zaburzenia psychotyczne, Edra Urban & Partner, Wrocław.
• Domagała A., 2007, Zachowania językowe w demencji. Struktura wypowiedzi w chorobie Alzheimera, UMCS, Lublin.
• Felthan C., Horton I., 2013, Psychoterapia i poradnictwo, t. 2, GWP, Sopot.
• Gołąb Z., 1967, Próba klasyfikacji syntaktycznej czasowników polskich (na zasadzie konotacji), „Biuletyn PTJ”, 25: 3–43.
• Gołąb Z., Heinz A., Polański K., 1968, Słownik terminologii językoznawczej, PWN, Warszawa.
• Grabias S., 1981, O ekspresywności języka. Ekspresja a słowotwórstwo, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin.
• Grabias S., 1994, Logopedyczna klasyfikacja zaburzeń mowy, „Audiofonologia”, 6: 7–22.
• Grochowski M., 2012, Główne kierunki badań syntaktycznych w Polsce w drugiej połowie XX wieku i na początku XXI wieku, [in:] Językoznawstwo w Polsce: kierunki badań i perspektywy rozwoju: materiały z sesji jubileuszowej Komitetu Językoznawstwa PAN, red. M. Grochowski, Bel Studio, Warszawa.
• Grzegorczykowa R., 1995, Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, PWN. Warszawa.
• Grzegorczykowa R., 2004, Wykłady z polskiej składni, PWN, Warszawa.
• Grzegorczykowa R., 2007, Wstęp do językoznawstwa, PWN, Warszawa.
• Grzywa A., 1986, Myślenie chorych na schizofrenię jako wyraz zaburzeń w procesie przetwarzania informacji, „Psychiatria Polska”, 3: 215–224.
• Hjelmslev L., 1953, Prolegomena to a theory of language, Waverly Press, Baltimore.
• Hunca-Bednarska A., 1997, Skojarzenia werbalne w schizofrenii, Czelej, Lublin.
• Jones L.V., Goodman M.F., Wepman J.M., 1963, The classification of parts of speech for the characterization of aphasia, “Language and Speech”, 6: 94–107.
• Kaczmarek B.L.J., 1995, Mózgowa organizacja mowy, Agencja Wydawniczo-Handlowa, Lublin.
• Kingsbourne M., Warrington E.K., 1963, Jargon aphasia, “Neuropsychologia” 1.
• Klemensiewicz Z., 1937, Składnia opisowa współczesnej polszczyzny kulturalnej, PAU, Kraków.
• Klemensiewicz Z., 1957, Zarys składni polskiej, PWN, Warszawa.
• Klemensiewicz Z., 1969, O tzw. przejęzyczeniach, [in:] Ze studiów nad językiem i stylem, Z. Klemensiewicz, PWN, Warszawa, 29–36.
• Kosyl C., 1978, Metaforyczne użycie nazw własnych, [in:] Z zagadnień współczesnego języka polskiego, red. M. Szymczak, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN, Wrocław.
• Kurcz I., 1976, Psycholingwistyka: przegląd problemów badawczych, PWN, Warszawa.
• Kurcz I., 1987, Język a reprezentacja świata w umyśle, PWN, Warszawa.
• Kurcz I., 2005, Psychologia języka i komunikacji, Scholar, Warszawa.
• Leech G., 1983, Semantics, Penguin Books, Harmondsworth.
• Liddle P.F., 1996, Syndromes in schizophrenia and their neuropsychological and neuroanatomical correlates, [in:] Schizophrenia: A Neuropsychological Perspective, C. Pantelis, H. Nelson, T. Barnes (eds.), Wiley, Chichester, 299–316.
• Lipski W., 2017, Wieloznaczność rozumienia terminu „konotacja” i jego aplikatywność w badaniach nad zaburzeniami mowy, „Logopedia Silesiana”, 6: 57–72.
• Łuczywek E., 1996, Zaburzenia aktywności poznawczej osób w późnym wieku. Problemy demencji, [in:] Zaburzenia w funkcjonowaniu człowieka z perspektywy neuropsychologii klinicznej, red. A. Herzyk, D. Kądzielawa, UMCS, Lublin.
• Łuria A.R., 1967, Zaburzenia wyższych czynności korowych wskutek ogniskowych uszkodzeń mózgu. Wprowadzenie do neuropsychologii, PWN, Warszawa.
• Łuria A.R., 1976, Problemy neuropsychologii i neurolingwistyki, PWN, Warszawa.
• Majer-Baranowska U., 1988, Z historii użycia terminu „konotacja”, [in:] Konotacja, red. J. Bartmiński, UMCS, Lublin.
• Maruszewski M., 1970, Mowa a mózg, PWN, Warszawa.
• Meyer L.B., 1974, Emocja i znaczenie w muzyce, PWM, Warszawa.
• Mill J.S., 1962, System logiki dedukcyjnej i indukcyjnej, t. 1., PWN, Warszawa.
• Panasiuk J., 2012a, Afazja – typologia zaburzenia. Interpretacja afazji z perspektywy interakcyjnej, [in:] Logopedia. Teoria zaburzeń mowy, red. S. Grabias, M. Kurkowski, UMCS, Lublin.
• Panasiuk J., 2012b, Afazja a interakcja. TEKST – metaTEKST – konTEKST, UMCS, Lublin.
• Pisarkowa K., 1976, Konotacja semantyczna nazw narodowości, „Zeszyty Prasoznawcze”, 1: 5–26.
• Polański K. (red.), 2003, Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
• Polański K., 1966, Główne typy struktur zdaniowych w języku polskim, „Zeszyty Naukowe WSP w Katowicach”, „Prace Językoznawcze” t. 3, Katowice.
• Rutter D.R., 1979, The reconstruction of schizophrenic speech, “The British Journal of Psychiatry”, 134(4): 356–359.
• Skubalanka T., 1966, Słownictwo poezji miłosnej J. Słowackiego na tle tradycji, UMK, Toruń.
• Sławiński J. (ed.), 2005, Słownik terminów literackich, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
• Szober S., 1959, Gramatyka języka polskiego, PWN, Warszawa.
• Szulc A., 1984, Podręczny słownik językoznawstwa stosowanego. Dydaktyka języków obcych, PWN, Warszawa.
• Tokarski R., 1987, Znaczenie słowa i jego modyfikacje w tekście, UMCS, Lublin.
• Tokarski R., 1988, Konotacja jako składnik treści słowa, [in:] Konotacja, red. J. Bartmiński, UMCS, Lublin.
• Wepman J.M., Bock R.D., Jones L.V., Van Pelt D., 1956, Psycholinguistic study of aphasia: A revision of the concept anomia, “Journal of Speech and Hearing Disorders”, 21: 468–477.
• Wierzbicka A., 1999, Język – umysł – kultura, PWN, Warszawa.
• Woźniak T., 2000, Zaburzenia języka w schizofrenii, UMCS, Lublin.
• Woźniak T., 2002, Kreatywność a destrukcja zachowań u osób chorych na schizofrenię, „Logopedia”, 30: 143–154.
• Woźniak T., 2005, Narracja w schizofrenii, UMCS, Lublin.
• Woźniak T., 2013, Językoznawstwo w świetle logopedii, [in:] Język. Człowiek. Społeczeństwo, red. J. Panasiuk, T. Woźniak, UMCS, Lublin.
• Woźniak T., Czernikiewicz A., 2002/2003, Krótka Skala Oceny Schizofazji (KSOS), „Badania nad schizofrenią”, IV(4): 569–576.
• Zgusta L., 1971, Manual of Lexicography, Academia, Praha.