Zagadnienie pochodzenia idei Boga w ujęciach Kartezjusza i J. L. Wolzogena

• Authors: Kosiński Paweł

Title variants

EN

The issue of the origin of the concept of God: The Views of Descartes and Wolzogen Summary

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Temat artykułu dotyczy koncepcji wrodzoności idei Boga przedstawionej przez René Descartesa i krytyki tego poglądu dokonanej przez Jana Ludwika Wolzogena. Poddałem szczegółowej analizie treść Medytacji o pierwszej filozofii Kartezjusza oraz treść Uwag do Medytacji Metafizycznych René Descartesa Wolzogena, na tej podstawie dokonałem rekonstrukcji poglądów Wolzogena i Kartezjusza. Niezbędne było również ukazanie kontekstu historycznego rozważań obu filozofów. Kartezjusz twierdził, że idea bytu doskonałego i nieskończonego została umieszczona w umyśle przez Boga. Wolzogen chciał pokazać, że Kartezjusz nie dowiódł wrodzoności tej idei. Uważał, że wszystkie idee pochodzą z doświadczenia zmysłowego i idea Boga została ukształtowana przez umysł. Moim głównym celem było wykazanie, że Wolzogen przyjmował tomistyczny pogląd, zgodnie z którym ludzki umysł dysponuje niedoskonałym pojęciem Boga.

EN

My paper concerns René Descartes’s conception of innate idea of God and Johann Ludwig von Wolzogen’s critique of Descartes’s view. I gave a detailed analysis of the content of Meditations on First Philosophy by René Descartes and the content of Obiections to Descartes' Meditations by Wolzogen, and on that basis, I reconstructed Descartes and Wolzogen’s views. It was also necessary to show the historical context of both philosophers’ ideas. Descartes argued that the idea of a perfect and infinite being was placed in mind by God. Wolzogen wanted to show that Descartes didn’t prove the idea of innate God. He believed that all ideas derive from sense experience and the mind generates idea of God. My main purpose was to show that Wolzogen accepted Thomistic’s view in which the human mind has imperfect concept of God.

Keywords

PL

Natywizm kartezjański; Bóg; Umysł; Socynianizm; René Descartes; Jan Ludwik Wolzogen

EN

Cartesian nativism; God; Mind; Socinianism; René Descartes; Johann Ludwig Wolzogen

• Publisher: Fundacja Pro Scientia Publica
• Journal: Ogrody Nauk i Sztuk
• Year: 2015
• Issue: 5
• Pages: 23-31

Dates

published

2015

Contributors

author

Kosiński Paweł

• Uniwersytet Wrocławski Pl. Uniwersytecki 1, 50-137 Wrocław

References

• Bibliografia:
• [1] Alquié F., Kartezjusz, Warszawa 1989
• [2] Augustyn W., Podstawy wiedzy u Descartesa i Malebranche’a, Warszawa 1973
• [3] Chmaj L., Wolzogen przeciw Descartes’owi: przyczynek do charakterystyki związku arianizmu polskiego z myślą filozoficzną Zachodu, „Archiwum Komisji do Badania Historii Filozofii w Polsce”1915, T. 1, cz. 1
• [4] Copleston F., Historia filozofii, T. 2, Warszawa 2000
• [5] Czajkowski S., Dowody na istnienie Boga z jego skutków u Kartezjusza, „Kwartalnik filozoficzny”, 1936, T. 13, z. 1-2
• [6] Descartes R., Medytacje o pierwszej filozofii wraz z zarzutami uczonych mężów i odpowiedziami autora oraz rozmowa z Burmanem, T. 1, Warszawa 1958
• [7] Descartes R., Prawidła kierowania umysłem, Poszukiwanie prawdy poprzez światło przyrodzone rozumu, Warszawa 1958
• [8] Drozdowicz Z., Bóg w filozofii Kartezjusza, [w:] Janeczek S. (red.), Oblicza filozofii XVII wieku, Lublin 2008
• [9] Drozdowicz Z., Kartezjusz a współczesność, Poznań 1980
• [10] Kołakowski L., Iluzje demitologizacji, [w:] Tenże, Moje słuszne poglądy na wszystko, Kraków 1999
• [11] Kołakowski L., Świadomość religijna i więź kościelna. Studia nad chrześcijaństwem bezwyznaniowym XVII wieku, Warszawa 1997
• [12] Kopania J., Funkcje poznawcze Descartesa teorii idei, Białystok 1988
• [13] Kopania J., Szkice kartezjańskie, Kraków 2009
• [14] Machamer P., McGuire J. E., Descartes’s Changing Mind, Princeton 2009
• [15] Nolan L., The Third Meditation: causal arguments for God’s existence, [w:] D. Cunning, The Cambridge Companion to Descartes’ Meditations, Cambridge 2014
• [16] Ogonowski Z., Socynianizm a oświecenie, Warszawa 1966
• [17] Ogonowski Z, Socynianizm polski, Warszawa 1960
• [18] Rodis-Lewis G., Kartezjusz i racjonalizm, Warszawa 2000
• [19] Wagner S. I., Squaring the Circle in Descartes’ Meditations, Cambridge 2014
• [20] Wąsik W., Kartezjusz w Polsce, „Przegląd Filozoficzny” 1937, r. 40, z. 2
• [21] Wolzogen J. L., Uwagi do Medytacji Metafizycznych René Descartes’a, Warszawa 1959
• Netografia:
• [22] Kołakowski L., O rozumie i innych rzeczach, www.tygodnik.onet.pl/zmysły/o-rozumie-i-innych-rzeczach/f3lhb, 28.10.2014
• [23] Śliwiński T., Religijność Kartezjusza, czyli o ostatecznym Testamencie Boga, http://www.nowakrytyka.pl/spip.php?article393, 15.11.2014

Identifiers

ISSN

2299-2014

DOI

10.15503/onis2015.23.31