Population of Wieliczka in 1788 – Household Size and Structure*

• Authors: Jakub Pieczara

Title variants

PL

Ludność Wieliczki w 1788 roku – wielkość i struktura gospodarstw domowych

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The article aimed to determine the main demographic parameters for the inhabitants of Wieliczka, a mining town, in the 18th century, and to compare the results obtained with the results of studies by European researchers. The analysis was carried out via a database created on the basis of a census in the parish of St. Clemens, and Wieliczka birth, marriage and death certificates. The main methods used in the study were Peter Laslett’s typology of family households and Cezary Kuklo’s modification of it, and the Singulate Mean Age At Marriage (SMAM). The population living in Wieliczka in 1788 was a young, growing society of the progressive type according to Gustav Sundbärg’s classification. The average number of people living in a household was 4.7. Nuclear families run by a male head dominated in Wieliczka. The issue of a small number of single-person households is interesting. In comparison with other cities, it was noticed that a larger percentage of children and young people lived in Wieliczka than in large national cities, i.e., Krakow and Warsaw. Also given are the age differences between bachelors and spinsters resulting from an analysis of metrics and the SMAM study. Finally, the results for Wieliczka were compared with the results from European countries, which led to the conclusions that the European marriage model is too radical to capture specific local demographics in Europe.

PL

Artykuł ma na celu określenie głównych parametrów demograficznych dla mieszkańców Wieliczki w XVIII wieku oraz zestawienie otrzymanych wyników z rezultatami badań europejskich naukowców. Analiza została przeprowadzona na podstawie bazy danych utworzonej w na podstawie spisu ludności parafii św. Klemensa oraz wielickich ksiąg metrykalnych. Główne metody zastosowane w badaniu to typologia rodzinnych gospodarstw domowych Petera Lasletta i analiza średniego wieku w momencie rozpoczęcia pierwszego małżeństwa dla mężczyzn i kobiet, którzy wchodzili w sakramentalny związek do 50 roku życia (SMAM). Ludność mieszkająca w Wieliczce w 1788 roku była społeczeństwem młodym, rozwijającym się, reprezentującym typ progresywny zgodnie z klasyfikacją Gustava Sundbärga. Średnia liczba mieszkańców gospodarstwa domowego wynosiła 4,7 osób. W mieście górniczym dominowały rodziny nuklearne, na czele których stał mężczyzna. Interesująca pozostaje kwestia niewielkiej liczby jednoosobowych gospodarstw domowych. Porównując Wieliczkę z dużymi miastami, takimi jak Kraków i Warszawa, zauważono, że górnicze miasto zamieszkiwał większy odsetek dzieci i młodzieży. Przedstawiono także różnice wiekowe między grupami kawalerów i panien, wynikające z analizy wskaźników i zastosowania analizy SMAM. Ostatecznie, otrzymane rezultaty dla górniczego miasta zostały porównane z wynikami dla innych regionów i krajów europejskich, co pozwoliło postawić tezę, że Wieliczka reprezentuje przejściowy europejski model małżeństwa.

Keywords

EN

mining town; demographic structures; family; household; historical demography

PL

górnicze miasto; struktury demograficzne; rodzina; gospodarstwo domowe; demografia historyczna

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Przeszłość Demograficzna Polski
• Year: 2019
• Volume: 41
• Pages: 81-122

Contributors

author

Jakub Pieczara

• Pedagogical University in Krakow, Faculty of Humanities

References

• A’Hearn, Brian, Jörg Baten, and Dorothee Crayen. “Quantifying Quantitative Literacy. Age Heaping and the History of Human Capital.” Journal of Economic History 69, no. 3 (2009): 788.
• Baten, Joerg, Mikołaj Szołtysek, and Monica Campestrini. “‘Girl Power’ in Eastern Europe? The Human Capital Development of Central-Eastern and Eastern Europe in the Seventeenth to Nineteenth Centuries and its Determinants.” European Review of Economic History 21, no. 1 (2017): 29–63.
• Bello, Yusuf. “Error Detection in Outpatients’ Age Data Using Demographic Techniques.” International Journal of Pure and Applied Sciences and Technology 10, no. 1 (2012): 27–36.
• Bertocchi, Graziella, and Monica Bozzano. “Origins and Implications of Family Structure Across Italian Provinces in Historical Perspective.” In Cliometrics of the Family. Studies in Economic History, edited by Claude Diebolt, Auke Rijpma, Sarah Carmichael, Selin Dilli, and Charlotte Störmer, 121–147. Cham: Springer Nature, 2019.
• Bhrolchain, Maire Ni. “East–West Marriage Contrasts, Old and New.” European Population 2 (1991): 461–479.
• Bogucka, Maria. “Rodzina w mieście polskim w XVI–XVII w. Wprowadzenie w problematykę.” Przegląd Historyczny 74 no. 3 (1983): 499.
• Bogucka, Maria, and Henryk Samsonowicz. Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1986.
• Bołdyrew, Aneta. Matka i dziecko w rodzinie polskiej: ewolucja modelu życia rodzinnego w latach 1795–1918. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2008.
• Bourgeois-Pichat, Jean. “Évolution générale de la population française depuis le XVIIIe siècle.” Population (French edition) (1951): 635–662.
• Carmichael, Sarah G., Alexandra de Pleijt, Jan Luiten Van Zanden, and Tina De Moor. “The European Marriage Pattern and its Measurement.” The Journal of Economic History 76, no. 1 (2016): 196–204.
• Chayanov, Alexander. The Theory of Peasant Economy. Edited by Daniel Thorner, Basile Kerblay, R. E.F. Smith. Homewood, Ill., USA: Irwin, 1966.
• Cipolla, Carlo M. Before the Industrial Revolution: European Society and Economy 1000–1700. London: Routledge, 1993.
• Collomp, Alain, and Richard Wall. “From Stem Family to Nuclear Family: Changes in the Coresident Domestic Group in Haute Provence Between the End of the Eighteenth and the Middle of the Nineteenth Centuries.” Continuity and Change 3 (1988): 65–81.
• Czap, Peter. “The Perennial Multiple Family Household, Mishino, Russia 1782–1858.” Journal of Family History 7, no. 1 (1982): 5–26.
• Daszkiewicz-Ordyłowska, Danuta. “Rodzina w parafii toszeckiej w latach 1789–1877.” Śląskie studia demograficzne 5 (2001): 75–109.
• De Moor, Tine, and Jan Luiten Van Zanden. “‘Girl power’: The European Marriage Pattern and Labour Markets in the North Sea Region in the Late Medieval and Early Modern Period.” The Economic History Review 63, no. 1 (2010): 1–33.
• Dennison, Tracy, and Sheilagh Ogilvie. “Does the European Marriage Pattern Explain Economic Growth?” CESifo Working Paper 4244 (2013): 8–10.
• ———. “Does the European Marriage Pattern Explain Economic Growth?” The Journal of Economic History 74, no. 3 (2014): 651–693.
• Dennison, Tracy K., and Sheilagh Ogilvie. “Institutions, Demography, and Economic Growth.” The Journal of Economic History 76, no. 1 (2016): 205–217.
• Dobbie, Beatrice Marion Willmott. “An Attempt to Estimate the True Rate of Maternal Mortality, Sixteenth to Eighteenth Centuries.” Medical History 26, no. 1 (1982): 79–90.
• Dubert, Isidro. “Geografia form rodzinnych w Hiszpanii w latach 1752–1860.” Przeszłość Demograficzna Polski 24 (2003): 75–102.
• Falniowska-Gradowska, Alicja. “Szlachta województwa krakowskiego w świetle spisów parafialnych z lat 1790–1792.” In Ojczyzna dalsza i bliższa. Studia historyczne ofiarowane Feliksowi Kirykowi w sześćdziesiątą rocznicę urodzin, edited by Jacek Chrobaczyński, Andrzej Jureczko, and Michał Śliwa, 497–504. Kraków: Wydawnictwo i Drukarnia “Secesja,” 1993.
• Faragó, Tamás. Different Household Formation Systems in One Country at the End of the Eighteenth Century: Variations on John Hajnal’s Thesis, Conference Papers. “The Population of the Carpathian Basin at the Millennium,” on 9 November 2000.
• ———. “The Lodger Population in the Traditional World of the Mid-Eighteenth-Century Carpathian Basin.” Continuity and Change 31, no. 1 (2016): 9–46.
• Fauve-Chamoux, Antoinette. “Family Reproduction and Stem-Family System: From Pyrenean Valleys To Norwegian Farms.” The History of the Family 11, no. 3 (2006): 171–184.
• Foreman-Peck, James. “The Western European Marriage Pattern and Economic Development.” Explorations in Economic History 48, no. 2 (2011): 292–309.
• Foreman-Peck, James and Peng Zhou. “Late Marriage As a Contributor To the Industrial Revolution in England.” The Economic History Review 71, no. 4 (2018): 1073–1099.
• Frątczak, Ewa. “Modelowanie cyklu życia jednostki i rodziny: teoria i praktyka.” Monografie i Opracowania/Szkoła Główna Handlowa, 466 (1999).
• García-Perez, Jose Manuel. “La familia campesina en la Huerta de Valencia durante el siglo XVIII.” Revista de Demografía Histórica 6, no. 2 (1988): 8–9.
• Gehrmann, Rolf. Leezen 1720–1870. Ein historisch-demographischer Beitrag zur Sozialgeschichte des ländlichen Schleswig-Holstein. Neumünster: K. Wachholtz, 1984.
• Gossage, Peter. “Family Formation and Age at Marriage in Saint-Hyacinthe Quebec, 1854–1891.” Histoire sociale / Social History 24, no. 47 (1991): 61–84.
• Górny, Marek. Mieszkańcy parafii pępowskiej w 1777 roku. Analiza księgi status animarum. Wrocław, 1994.
• Gruber, Siegfried, and Mikołaj Szołtysek. “The Patriarchy Index: a Comparative Study of Power Relations Across Historical Europe.” The History of the Family 21, no. 2 (2016): 133–174.
• Guzowski, Piotr. “Geneza europejskiego modelu małżeństwa na przełomie średniowiecza.” Przeszłość Demograficzna Polski 31 (2012): 14.
• Guzowski, Piotr, Cezary Kuklo, and Radosław Poniat. “O metodach pomiaru natężenia epidemii i zaraz w preindustrialnej Europie w demografii historycznej.” In Epidemie w dziejach Europy. Konsekwencje społeczne, gospodarcze i kulturowe, edited by Krzysztof Polek, and Łukasz Sroka, 130–133. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Pedagogicznego, 2016.
• Hajnal, John. “Age at Marriage and Proportions Marrying.” Population Studies 7, no. 2 (1953): 111–136.
• ———. “European Marriage Patterns in Perspective.” In Population in History, edited by David V. Glass, and David E. C. Eversley, 101–143. Chicago: Aldine, 1965.
• ———. “Two Kinds of Preindustrial Household Formation System.” Population and Development Review (1982): 449–494.
• ———. “Two Kinds of Preindustrial Household Formation System.” In Family Forms in Historic Europe, edited by Richard Wall, Jean Robin, and Peter Laslett, 65–104. London: Cambridge University Press, 1983.
• Hareven, Tamara K. Transitions: The Family and the Life Course in Historical Perspective. Elsevier, 2013.
• Holzer, Jerzy Zdzisław. Demografia. 144. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne 1994.
• Horn, Maurycy. Regesty dokumentów i ekscerpty z Metryki Koronnej do historii Żydów w Polsce (1697–1795). vol. 2: Rządy Stanisława Augusta (1764–1795), pt. 1: 1764– 1779 (Wrocław 1984): 87.
• Kaser, Karl. Macht und Erbe: Männerherrschaft, Besitz und Familie im östlichen Europa (1500–1900). Vienna: Böhlau-Verlag, 2000.
• ———. “Patriarchy after Patriarchy: Gender Relations in Turkey and in the Balkans 1500–2000.” Studies on South East Europe 7. Münster: LIT Verlag, 2008.
• Kaźmierczyk, Ewa. “Struktura demograficzna ludności wyznania rzymskokatolickiego powiatu proszowickiego w końcu XVIII wieku.” Przeszłość Demograficzna Polski 39 (2017): 117–139.
• Kędelski, Mieczysław. Rozwój demograficzny Poznania w XVIII i na początku XIX wieku. Poznań 1992.
• ———. “Struktura ludności chrześcijańskiej miasta Poznania w latach 1777–1800 w świetle spisów.” Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych 53 (1992): 15–36.
• Kochanowicz, Jacek. “The Peasant Family as an Economic Unit in The Polish Feudal Economy of The Eighteenth Century.” In Family Forms in Historic Europe, edited by Richard Wall, and Jean Robin, P. Laslett, 153–166. London: Cambridge University Press, 1983.
• Kok, Jan. “Principles and Prospects of the Life Course Paradigm.” In Annales de Démographie Historique 1 (2007): 203–230.
• Kopczyński, Michał. Studia nad rodziną chłopską w Koronie w XVII–XVIII wieku. Warszawa, Wydawnictwo Krupski i S-ka, 1998.
• Kuklo, Cezary. Demografia Rzeczypospolitej Przedrozbiorowej. Warszawa, DiG, 2009.
• ———. “Gospodarstwo domowe mieszczan-rolników kłobuckich w końcu XVIII wieku.” In Celem nauki jest człowiek… Studia z historii społecznej i gospodarczej ofiarowane Helenie Madurowicz-Urbańskiej, edited by Piotr Franaszek, 161–165. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2000.
• ———. Kobieta samotna w społeczeństwie miejskim u schyłku Rzeczypospolitej szlacheckiej. Studium demograficzno-społeczne. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 1998.
• ———. “O potrzebie intensyfikacji badań nad strukturami demograficznymi rodzin na ziemiach polskich do początku XX wieku.” Przeszłość Demograficzna Polski 37 no. 1 (2015): 7–36.
• ———. “Rodzina staropolska na tle europejskim. Podobieństwa i różnice rytmów rozwoju.” Przeszłość Demograficzna Polski 26 (2005): 27–45.
• ———. Rodzina w osiemnastowiecznej Warszawie. Białystok: Wydawnictwo UwB, 1991.
• Lynch, Katherine A. “The European Marriage Pattern in the Cities: Variations on a Theme by Hajnal.” Journal of Family History 16, no. 1 (1991): 79–96.
• Laslett, Peter. “Characteristics of the Western Family Considered over Time.” Journal of Family History 2 (1977): 89–115.
• ———. “Family and Household as Work Group and Kin Group: Areas of Traditional Europe Compared.” In Family Forms in Historic Europe, edited by Richard Wall, Jean Robin, and Peter Laslett, 513–563. London: Cambridge University Press, 1983.
• ———. Family Life and Illicit Love in Earlier Generations: Essays in Historical Sociology, 26–27. London: Cambridge University Press, 1977.
• ———. “Family, Kinship and Collectivity as Systems of Support in Pre-Industrial Europe: a Consideration of the ‘Nuclear-Hardship’ Hypothesis.” Continuity and change 3, no. 2 (1988): 153–175.
• ———. “Introduction: the History of the Family.” In Household and Family in Past Time, edited by P. Laslett, and R. Wall, 1–89. London: Cambridge University Press, 1974.
• Mitterauer, Michael. Why Europe? The Medieval Origins of Its Special Path. Chicago: University of Chicago Press, 2010.
• Őri, Péter, and Pakot Levente, Census and Census-Like Material Preserved in the Archives of Hungary, Slovakia and Transylvania (Romania), 18th–19th Centuries.
• MPIDR Working Paper WP-2011-020, (December 2011): 8–11. Rostock: Max Planck Institute for Demographic Research, 2011.
• Palimąka, Anita. “Zmiany w sytuacji prawnej Żydów na ziemiach zaboru rosyjskiego w pierwszej połowie XIX wieku (do 1862 r.).” Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne 42, no. 1 (2009): 120–136.
• Pardeshi, Geeta S. “Age Heaping and Accuracy of Age Data Collected During a Community Survey in the Yavatmal District, Maharashtra.” Indian Journal of Community Medicine: Official Publication of Indian Association of Preventive & Social Medicine 35, no. 3 (2010): 391–395.
• Pieczara, Jakub. “Staropolskie księgi metrykalne parafii św. Klemensa w Wieliczce jako źródła do badań nad historią lokalną.” Małopolska–Regiony–Regionalizmy, XIX, 48. Kraków, 2017.
• Piotrowicz, Józef. “Dole i niedole Wieliczki za panowania ostatnich Jagiellonów i królów elekcyjnych (do ,,Potopu” Szwedzkiego).” Wieliczka: dzieje miasta (do 1980), edited by Stanisław Gawęda, Antoni Jodłowski, and Józef Piotrowicz, Kraków 1990.
• Plakans, Andrejs. Kinship in the Past – An Anthropology of European Family Life, 1500–1900. Oxford: Basil Blackwell, 1984.
• Poniat, Radosław. “A New Approach to the European Matrimonial Model.” Historyka. Studia metodologiczne 45 (2015): 193–199.
• ———. “Starość ludzi luźnych. Aspekty demograficzne i ekonomiczne.” In Ludzie starzy i starość na ziemiach polskich od XVIII do XXI wieku, vol. 1: Aspekty społeczno-kulturowe, edited by Agnieszka Janiak-Jasińska, Katarzyna Sierakowska, Andrzej Szwarc, 134. Warszawa, Wydawnictwo DiG, 2016.
• ———. “Wiek opuszczania rodzinnego gospodarstwa domowego w dobie stanisławowskiej w świetle zeznań sądowych.” Przeszłość Demograficzna Polski 35 (2014): 7–40.
• Reher, David S. “Family Ties in Western Europe: Persistent Contrasts.” Population and Development Review 24, no. 2 (1998): 203–234.
• Roigé Ventura, Xavier. Familia i grup domestic: Estrategies residencials al Priorat, (Segles XIX e XX). Lleida 1989.
• Ruggles, Steven. “Reconsidering the Northwest European Family System: Living Arrangements of the Aged in Comparative Historical Perspective.” Population and Development Review 35 (2009): 249–273.
• Schmidt, Joanna. “Wielkość istruktura gospodarstw domowych w Siemiatyczach w 1807 roku.” Przeszłość Demograficzna Polski 39, no. 1 (2017): 141–166.
• Siegel, Jacob S., and David A. Swanson, eds., The Methods and Materials of Demography. San Diego: Elsevier Academic Press, 2004.
• Struktury demograficzne rodziny na ziemiach polskich do połowy XX wieku: przegląd badań i problemów, eds. Piotr Guzowski, and Cezary Kuklo. Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy, 2014.
• Szołtysek, Mikołaj, and Barbara Zuber-Goldstein. “Historical Family Systems and the Great European Divide: the Invention of the Slavic East.” Demográfia English Edition 52, no. 5 (2009): 5–47.
• ———. “Komputerowa mikrosymulacja sieci krewniaczej a wzorce współmieszkania: rzecz o demograficznych uwarunkowaniach rodziny chłopskiej w okresie staropolskim.” Przeszłość Demograficzna Polski 37, no. 1 (2015): 122.
• ———. “Life-Cycle Service and Family Systems in the Rural Countryside: a Lesson from Historical East-Central Europe.” Annales de Démographie Historique 1 (2009): 53–94.
• ——— Rethinking East-Central Europe: Family Systems and Co-Residence in the Polish-Lithuanian Commonwealth. Bern: Peter Lang, 2015.
• Szołtysek, Mikołaj, and Bartosz Ogórek. “How Many Household Formation Systems Were There in Historic Europe? A View Across 256 Regions Using Partitioning Clustering Methods.” Historical Methods: A Journal of Quantitative and Interdisciplinary History 52 (2019).
• Szołtysek, Mikołaj, and Siegfried Gruber. “Stem Families, Joint Families, and the European Pattern: How Much of a Reconsideration do we Need?” Journal of Family History 37, no. 1 (2012): 105–125.
• Therborn, Göran. Between Sex and Power: Family in the World, 1900–2000. London, New York: Routledge, 2004.
• Viazzo, Pier Paolo, and Dionigi Albera. “The Peasant Family in Northern Italy, 1750–1930: A Reassessment.” Journal of Family History 15, no. 4 (1990): 461–482.
• Wyżga, Mateusz. “Mobilność i migracje chłopów do miast polskich doby preindustrialnej. Z badań nad mikroregionem krakowskim.” Przeszłość Demograficzna Polski 37, no. 2 (2015): 95–128.
• ———. Parafia Raciborowice od XVI do końca XVIII wieku. Studium o społeczności lokalnej. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2011.
• Wall, Richard. “Leaving Home and the Process of Household Formation in Pre–Industrial England.” Continuity and Change 2, no. 1 (1987): 88–90.
• Wnęk, Konrad. “Socjotopografia rodzin Krakowa w końcu XVIII wieku.” In Rodzina, gospodarstwo domowe i pokrewieństwo na ziemiach polskich w perspektywie historycznej – ciągłość czy zmiana?, edited by Cezary Kuklo, 209–241. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2013.
• Wojas, Zbigniew. “Wieliczka od połowy XVII wieku do roku 1772.” In Wieliczka, dzieje miasta (do roku 1980), edited by Stanisław Gawęda, Antoni Jodłowski, and Józef Piotrowicz, 181. Kraków: Oficyna Cracovia, 1990.
• Zielińska, Agnieszka. “Śluby w parafiach katolickich w XIX wieku: z zagadnień demograficznych Torunia.” Czasy Nowożytne: periodyk poświęcony dziejom polskim i powszechnym od XV do XX wieku 21 (2008): 55.
• Zyblikiewicz, Lidia. Kobieta w Krakowie w 1880 r. w świetle ankiet powszechnego spisu ludności: studium demograficzne. Kraków: Historia Iagellonica, 1999.
• Żołądź-Strzelczyk, Dorota. Dziecko wdawnej Polsce. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2002.

Identifiers

DOI

10.18276/pdp.2019.41-04