The Neolithic chocolate flint mine “Oszybka” in Pakosław, Mazowieckie voivodeship, in the light of the survey of Marcin Bednarz – new approach to old fieldwalk materials

• Authors: Szubski Michał , Budziszewski Janusz , Jakubczak Michał , Iwański Mateusz

Title variants

PL

Neolityczna kopalnia krzemienia czekoladowego „Oszybka” w Pakosławiu w województwie mazowieckim w świetle badań Marcina Bednarza – nowe spojrzenie na stare materiały terenowe

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Kopalnia “Oszybka” w Pakosławiu województwo mazowieckie została odkryta w 1992 roku przez Marcina Bednarza w czasie badań powierzchniowych realizowanych przez studentów z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego. W kolejnych trzech sezonach badawczych pozyskano około 1750 przedmiotów krzemiennych. Ten duży zbiór zawierał nie nie tylko charakterystyczne rdzenie, ale także produkty debitażu. Wstepne analizy materiału wskazywały na chronologię związaną z późnym mezolitm lub wczesnym neolitem. Po latach zespół archeologów z Instytutu Archeologii z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego z Warszawy powrócił do studiów nad tymi materiałami. Dzięki szczegółowej dokumentacji z lat 90-tych była możliwa digitalizacja i implementacja wyników do środowiska GIS. Rezultem tej procedury była możliwość analizy przestrzennej materiałów krzemiennych połączona ze studiami technologicznymi i typologicznymi.

EN

The flint mine “Oszybka” in Pakosław, Mazowieckie voievodeship was discovered by Marcin Bednarz in 1992 during a field survey on an outcrop of chocolate flint conducted by students practice from Institute of Archaeology University of Warsaw. During the next three seasons about 1750 flint artifacts were collected from the site. This large assemblage contains not only the characteristic forms like cores but also debitage products. Initial research made it possible to determine the chronology of site as belonging to late Mesolithic and/or early Neolithic. Further studies were sadly interrupted by the premature death of Marcin Bednarz. After some years, according to Marcin wishes, team from the Institute of Archaeology Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw returned to the studies of flint materials from the “Oszybka” flint mine. Thanks to very detailed documentation from the 90s of the last century has become possible to digitalize and integrate it into a GIS environment. As a result, we acquired many spatial analysis of flint materials and combined them with research in terms of technology and typology.

Keywords

PL

kopalnie krzemienia; badania powierzchniowe; GIS; analizy przestrzenne; Marcin Bednarz

EN

Flint mining; fieldwalk survey; GIS application; spatial analysis

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe
• Journal: Acta Archaeologica Lodziensia
• Year: 2017
• Volume: 63
• Pages: 113-120

Dates

published

2017

Contributors

author

Szubski Michał

• Institute of Archaeology Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw

author

Budziszewski Janusz

• Institute of Archaeology Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw

author

Jakubczak Michał

• Institute of Archaeology Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw

author

Iwański Mateusz

• Institute of Archaeology Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw

References

• Budziszewski J. 1991. Krzemieniarstwo ludności Wyżyny Środkowomałopolskiej we wczesnej epoce brązu. W: J. Gurba (ed.), Schyłek neolitu i epoka brązu w Polsce Środkowoschodniej (materiały z konferencji), Lubelskie Materiały Archeologiczne, t. 6, Lublin, 181-208.
• Budziszewski J. 1998. Świętokrzyski Okręg Pradziejowej Eksploatacji Krzemieni w dobie kultury trzcinieckiej. In: A. Kośko, J. Czebreszuk (eds.) „Trzciniec” – system kulturowy czy interkulturowy proces? Poznań, 301-328.
• Budziszewski J. 2000. Metodyka badań płytkich kopalni krzemienia. In: W. Borkowski, Metody badań archeologicznych stanowisk produkcyjnych – górnictwo krzemienia. Metodyka Badań Archeologicznych, t.4. Warszawa, 19-62.
• Budziszewski J. 2008. Stan badań nad występowaniem i pradziejową eksploatacją krzemieni czekoladowych. In: W. Borkowski, J. Libera, B. Sałacińska, S. Sałaciński (eds.). Krzemień czekoladowy w pradziejach. Materiały z konferencji w Orońsku, 08-10.10.2003. Studia nad gospodarką surowcami krzemiennymi w pradziejach tom 7, Warszawa-Lublin, 33-106.
• Budziszewski J., M. Bednarz. 1994. Wstępne badania kompleksu środkowo- i górnopaleolitycznych stanowisk na wychodni krzemienia czekoladowego w Seredzicach, gm. Iłża, woj. Radom. In: M. Bienia (ed.) Najważniejsze odkrycia archeologiczne w Polsce środkowowschodniej w 1993 roku. Biała Podlaska, 7-10.
• Ginter B. 1974. Wydobywanie, przetwórstwo i dystrybucja surowców i wyrobów krzemiennych w schyłkowym paleolicie północnej części Europy Środkowej. Przegląd Archeologiczny, t. 22, 5-122.
• Kondracki J. 2002. Geografia regionalna Polski. Warszawa.
• Kruk K. 2007. Krzemienne noże tylcowe ludności kultury łużyckiej na ziemiach poslskich. In: W. Dzieduszycki (ed.) Opuscula archaeologica. Opera dedicata in Professorem Thaddeum Malinowski, Zielona Góra, 201-244.
• Krukowski S. 1920. Pierwociny krzemieniarskie górnictwa, transportu i handlu w holocenie Polski. Wnioski z właściwości surowców i wyrobów. Wiadomości Archeologiczne, t. 5, 185-206.
• Krukowski S. 1922. Pierwociny krzemieniarskie górnictwa, transportu i handlu w holocenie Polski cz. 2. Wiadomości Archeologiczne, t. 7(1),1 34-57.
• Krukowski S. 1939-1948. Paleolit. In: Encyklopedia polski PAU, t. 4, nr 1: Prahistoria ziem polskich. Kraków, 1-117.
• Lech H., J. Lech. 1984. The Prehistoric Flint Mine at Wierzbica “Zele”: a Case Study from Poland. World Archaeology, t. 16 (2), 186-203.
• Libera J., A. Zakościelna. 1990. Badania powierzchniowe w południowej części Niecki Magoń – Folwarczysko. Sprawozdania z badań terenowych Katedry Archeologii UMCS w 1990 roku. Lublin, 57-64.
• Małecka-Kukawka J. 2008. O mezolicie, neolicie i krzemieniu czekoladowym. In: W. Borkowski, J. Libera, B. Sałacińska, S. Sałaciński (eds.). Krzemień czekoladowy w pradziejach. Materiały z konferencji w Orońsku, 08-10.10.2003. Studia nad gospodarką surowcami krzemiennymi w pradziejach tom 7. Warszawa-Lublin, 185-202.
• Migal W. 2005. Materiały krzemienne z badań w Rybnikach – „Krzemiance” i Rybnikach – „Przy źródlisku”. In: W. Borkowski, M. Zalewski (eds.). Rybniki – „Krzemianka”. Z badań nad krzemieniarstwem w Polsce północno-wschodniej. Studia nad gospodarką surowcami krzemiennymi w pradziejach t. 5. Warszawa, 7-125.
• Pelegrin J. 2006. Long blade technology in the Old World: an experimental approach and some archaeological resoults. In: J. Apel, K. Knutsson (eds.) Skilled Production and Social Reproduction. Aspects of Traditional Stone-Tool Technologies, Stone Studies 2. Uppsala, 37-68.
• Przeździecki M., A. Grabarek, K. Pyżewicz. 2000. Nóż typu „Zele” ze stanowiska nr 1 w Adamowie, woj. Mazowieckie. Studia i Materiały do Badań nad Neolitem i Wczesną Epoką Brązu na Mazowszu i Podlasiu, t. 5, 159-172.
• Samsonowicz J. 1923. O złożach krzemieni w utworach jurajskich północno-wschodniego zbocza Gór Świętokrzyskich, Wiadomości Archeologiczne, t. 8 (1-2), 17-24.
• Samsonowicz J. 1934. Objaśnienie arkusza Opatów (pas 45, słup 33) ogólnej mapy geologicznej Polski w skali 1:100 000. Warszawa.
• Schild R. 1971. Lokalizacja prahistorycznych punktów eksploatacji krzemienia czekoladowego na północno-wschodnim obrzeżeniu Gór Świętokrzyskich. Folia Quaternaria 39, 1-61.
• Schild R. 1976. Flint mining and trade in Polish prehistory as seen from the perspective of the chocolate flint of central Poland. A second approach. Acta Archaeologica Carpathica, t. 16, 147-177.
• Schild R. 1991. Field work methods in the study of open flint mines and quarries. In: M. A. Bustillo, A. Ramos-Millan (eds.) VI Flint Symposium. Abstrracts. Spain, October 1991. Madrid, 178-180.
• Schild R., H. Królik, M. Marczak. 1985. Kopalnia krzemienia czekoladowego w Tomaszowie. Wrocław.
• Wąs M. 2011. “Janisławickie” i “wstęgowe” koncepcje rdzeniowania wiórowego. Próba konfrontacji technologicznej. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica, t. 28, 5-21.

Identifiers

DOI

10.26485/AAL/2017/63/9