„Wokoło lecą szmaty zapalone”. O zdeprecjonowanym świecie rzeczy w twórczości Norwida

• Authors: Krzysztof Trybuś

Title variants

EN

“Rags on fire are floating around”. On the deprecated world of things in Norwid’s writing

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest próbą opisu i określenia roli i funkcji, jaką pełnią w poezji Norwida rzeczy zdeprecjonowane. Autor wskazuje, że ich materialna ułomność jest piętnem współczesności, w której istnieją, zwraca uwagę na to, że poddane destrukcji przedmioty-symbole o znamionach alegorii są nośnikiem pamięci kulturowej, wkraczającej w codzienność Norwidowskich bohaterów. Dominanta problemowa rozważań wiąże się z analizą różnych odmian pamięci w twórczości poety, ich zakłóceń w procesie percepcji rzeczy. Autor odwołuje się m.in. do poglądów Heideggera, dotyczących stanu „awarii” rzeczy w ich codziennym bytowaniu. Kontekstowo w swych rozważaniach przywołuje twórczość Mickiewicza i Baudelaire’a.

EN

The article is an attempt at describing and defining the role and function of depreciated things in Norwid’s poetry. The author points out that their material imperfection is the stigma of the contemporary world. He also points out that the destroyed things-symbols bearing the hallmarks of allegory are the carriers of cultural memory that is an integral part of everyday life of Norwid’s heroes. The main concern of this analysis involves the examination of different types of memory in the poet’s works, their disturbance in the process of perception of things. The author refers, among others, to Heidegger’s views on the “failure” of things in their existence. In his reflections, he contextually evokes the works by Mickiewicz and Baudelaire.

Keywords

PL

Cyprian Norwid; Drugie Cesarstwo Francji; konfederatka; płaszcz; szmaty; Biblia; pamięć; Benjamin; Heidegger; sztuka

EN

Cyprian Norwid; Second French Empire; confederate cap; coat; rags; Bible; memory; Benjamin; Heidegger; art

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Studia Norwidiana
• Year: 2017
• Volume: 35
• Pages: 41-53

Contributors

author

Krzysztof Trybuś

• Instytut Filologii Polskiej UAM w Poznaniu

References

• ASSMANN A., Erinnerungsräume. Formen und Wandlungen des kulturellen Gedächtnisses, München 1999.
• BAUDELAIRE Ch., Malarz życia nowoczesnego, przekł. J. Guze, przedm. Cz. Miłosz, Gdańsk 1998.
• BAUDELAIRE Ch., Żywa pochodnia, przekł. A. Międzyrzecki, [w:] Kwiaty zła, wybór M. Leśniewska, J. Brzozowski, oprac. J. Brzozowski, Kraków 1990, s. 115.
• BENJAMIN W., Ulica jednokierunkowa, przekł. A. Kopacki, Warszawa 1997.
• BROZOWSKI S., Cyprian Norwid. Próba, [w:] Kultura i życie, wstęp A. Walicki, Warszawa 1973.
• Człowiek i rzecz. O problemach reifikacji w literaturze i sztuce, red. S. Wysłouch, B. Kaniewska, Poznań 1999.
• ŁAPIŃSKI Z., Norwid, Kraków 1984.
• PNIEWSKI D., Między obrazem i słowem. Studia o poglądach estetycznych i twórczości literackiej Norwida, Lublin 2005.
• OLSEN B., W obronie rzeczy. Archeologia i ontologia przedmiotów, przekł. B. Shallcross, Warszawa 2013.
• Słownik języka Adama Mickiewicza, t. III, red. K. Górski, S. Hrabiec, Wrocław 1968.
• TROJANOWICZOWA Z., Rzecz o młodości Norwida, Poznań 1968.
• TRYBUŚ K., Sarmatyzm i romantyzm – dzisiaj, [w:] Nowoczesność i sarmatyzm, red. P. Czapliński, Poznań 2011.
• WITKIEWICZ S., Mickiewicz jako kolorysta. Sztuka i krytyka u nas, [w:] Pisma zebrane, t. I, wstęp i oprac. M. Olszaniecka, Kraków 1971, s. 284-285.
• Wokół Pasaży Waltera Benjamina, red. P. Śniedziewski, K. Trybuś, M. Wilczyński, Poznań 2009.
• WYKA K., Cyprian Norwid. Poeta i sztukmistrz, Kraków 1948.

Identifiers

DOI

10.18290/sn.2017.35-3