Eugenika i przejawy jej recepcji w polskiej myśli politycznej do 1939 roku

• Authors: Radomski Grzegorz

Title variants

EN

Eugenics and indications - its reception in the Polish political thought

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The term eugenics was introduced by Francis Galton in the 19th century. It is a system ofviews declaringthe possibility of improvinghereditary characteristics of human beings by creating conditions favouring the maintenance and development of advantageous features. The basis for the development of the movement was fear of the biological degeneration of mankind. The disadvantageous outbreak of social pathologies thatcould havebeen observed in a number of countries was allegedly the harbinger. So, the purpose of the movementwas to create a perfectsocietyby gradual elimination of sick and socially notadapted individuals. It was divided into two sub- categories: positive and negative eugenics. In case of the latter, the purpose was the limitation of the development of disabled persons and as it was defined euphemistically the "less valuable” ones. The most brutal method of restricting the birth rate was the compulsory sterilization. In the article the following subjects have been presented inter alia: - beginning and development of eugenic thoughts on the Polish ground - reception of eugenic ideas in Poland - developmentof eugenics in the thirties of the 20th century Polish political thoughtversus German Sterilization Actof 1934 Attitude of the Catholic Church to eugenics, inter alia the encyclical Casti connubi.

Keywords

PL

Eugenika; myśl polityczna II RP,

• Publisher: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
• Journal: Historia i Polityka
• Year: 2010
• Issue: 4(11)
• Pages: 85-100

Contributors

author

Radomski Grzegorz

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

References

• Agamben G., Homo Sacer. Suwerenna władza i nagie życie, tł. M. Salwa, Warszawa 2008, s. 203.
• Barbarzyństwo, Czuwamy 1933, nr 48, s. 2.
• Baum E., Musielak M., Eugenika jako jeden z elementów schematu fabularnego antyutopii, Medycyna nowożytna. Studia nad kulturą medyczną 2007,t.14, z. 1-2, s. 83-98.
• Chodźko W., Prostytucja i choroby weneryczne jako zjawisko społeczne, Warszawa 1939.
• Dąbrowski S., Eugenika ze stanowiska katolickiego, Poznań 1935, s. 38-45.
• Doboszyński A., Gospodarka narodowa, Warszawa 1936, s. 311-312.
• Drugi Zjazd Eugeniczny Polskiego Towarzystwa Walki ze Zwyrodnieniami Rasy, Zagadnienia Rasy 1922, nr 1, s. 8-10.
• Freeden M., Eugenika a myśl postępowa: studium podobieństwa ideologicznego, tł. K. Marulewska, Dialogi Polityczne 2008, nr 10, s. 55.
• Fukuyama F., Koniec człowieka. Konsekwencje rewolucji biotechnologicznej, Kraków 2004, s. 119.
• Gawin M., Rasa i nowoczesność. Historia polskiego ruchu eugenicznego, Warszawa 2003, s. 25-39, 49, 54, 78, 110-111, 133-134, 137-139, 192, 210-212, 237.
• Giertych J., Kajakiem po Niemczech, Pelplin 1936, s. 85-86.
• Giertych J., My, nowe pokolenie. O harcerskiej służbie Polsce, Warszawa 1929, s. 98-99.
• Gołdyn P., Edmund Czapliński i jego literacki wkład w walkę z handlem kobietami i dziećmi, Poznańskie Zeszyty Humanistyczne 2004, t. 3, s. 123-130.
• Grygieńć J., „Okrucieństwo miłosierdzia". O źródłach popularności projektów eugenicznych w krajach anglosaskich u progu XX wieku, Dialogi Polityczne 2008, nr 10, s. 59-60.
• Habermas J., Przyszłość natury ludzkiej. Czy zmierzamy do eugeniki liberalnej?, Warszawa 2003.
• Imieliński K., Manowce seksu: prostytucja, Łódź 1990.
• Jedlicki J., Świat zwyrodniały. Lęki i wyroki krytyków nowoczesności, Warszawa 2000, s. 163.
• Kawalec K., Spór o eugenikę w Polsce w latach 1918-1939, Medycyna Nowożytna. Studia nad Kulturą Medyczną 2000, t. VII, z. 2, s. 83, 88.
• Kępińska M., Świadome macierzyństwo, Poznań 1934, s. 125.
• Marszał M., Włoski faszyzm i niemiecki narodowy socjalizm w poglądach ideologów Narodowej Demokracji 1926-1939, Łódź 2001, s. 184-185.
• Marulewska K., Eugenika w świetle idei postępu. Rozważania wokół fundamentów filozoficznych, Dialogi Polityczne 2008, nr 10, s. 81-83.
• Musielak M., Eugenika hitlerowska w interpretacji Karola Stojanowskiego - antropologa i ideologa narodowego, [w:] Między wielka polityką a narodowym partykularyzmem, red. B. Koszela, Poznań 2002, s. 162-168.
• Musielak M., Hędzelek D., Pojęcia i kryteria „osób małowartościowych" w poglądach eugenistów polskich i amerykańskich przed II wojną światową, [w:] Z dziejów zdrowia publicznego, red. J. Nosko, Łódź 2006, s. 329-352.
• Musielak M., Sterylizacja ludzi ze względów eugenicznych w Stanach Zjednoczonych, Niemczech i w Polsce(1899-1945). Wybrane problemy, Poznań 2008, s. 223.
• Mydlarski J., Kurpiński T., Strzałko J., Historia antropologii w Polsce, Przegląd Antropologiczny 1983, z. 1-2, s. 6.
• Nierób L., U początków ludzkiego życia, Kraków 1997, s. 103.
• Noiszewski K., Znaczenie człowieka chorego dla kultury i cywilizacji, Zagadnienie Rasy 1922, nr 4, s. 3.
• Organizujemy jedynie aryjczyków, Szczerbiec 1934, nr 6, s. 1.
• Rzymska I., Sterylizacja antykoncepcyjna, [w:] Wybrane aspekty sterylizacji ludzi ze względów eugenicznych, medycznych i społecznych, red. M. Musielak, Poznań 2009, s. 49-57.
• Stojanowski K., Rasiści i hitlerowcy, Tęcza 1930, nr 47, s. 2-3.
• Stojanowski K., Rasizm przeciw Słowiańszczyźnie, Poznań 1934, s. 81.
• Sucheni-Rutkowska M., Rodzina, [w:] Życie i śmierć dla narodu! Antologia myśli narodowo-radykalnej z lat trzydziestych XX wieku, red. A. Meller i P. Tomaszewski, Toruń 2009, s. 247.
• Uzarczyk K., Podstawy ideologiczne higieny ras i ich realizacja na przykładzie Śląska w latach 1924-1944, Toruń 2003, s. 5, 75-77.

Identifiers

DOI

http://dx.doi.org/10.12775/HiP.2010.015