Ksiądz Franciszek Reinhold Nawrot – nieznany sługa wielkiej sprawy Bożej

• Authors: Jasinski Mirosław

Title variants

EN

Rev. Franciszek Reinhold Nawrot – the unknown servant of the great

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Podczas swojej podróży apostolskiej do Polski papież Jan Paweł II pozostawił Polakom zadanie zebrania świadectw i utrwalenia pamięci o polskich męczennikach XX w. Uznając okres II wojny światowej za „czas bardzo bolesnego doświadczenia”, wskazał na szczególną powinność zebrania wszystkich świadectw o tych, którzy dali życie za Chrystusa. Prezentowany artykuł jest odpowiedzią na to wezwanie Jana Pawła II. Autor artykułu przedstawia mało dziś znaną postać ks. Franciszka R. Nawrota (ur. 1903), kapłana archidiecezji gnieźnieńskiej, który ze względu na swoje szczególne predyspozycje i walory został przez kard. Augusta Hlonda skierowany do pracy w Bytomiu. W pierwszych tygodniach II wojny światowej ks. Franciszek Nawrot został aresztowany i osadzony w obozie koncentracyjnym w Dachau, gdzie zmarł 18 maja 1942 r.

EN

During his apostolic trip to Poland, Pope John Paul II left to all Polish people the task of collecting testimonies and immortalizing the memory of the Polish martyrs of the twentieth Century. The period of the Second World War was recognized as a “time of very painful experience”, he pointed out the special duty to gather all the testimonies of those who have given their lives for Christ. The article is a response to the call of Pope John Paul II. The author presents the figure of rev. Franciszek R. Nawrot (born in 1903), the priest of the Archdiocese of Gniezno, which due to their specific abilities and qualities was sent by Cardinal August Hlond to work in Bytom. In the first weeks of the Second World War, Nawrot was arrested and imprisoned in the concentration camp in Dachau, where he died on May 18th 1942.

Keywords

PL

ks. Franciszek R. Nawrot (1903–1942); polscy męczennicy XX w.; duchowieństwo archidiecezji gnieźnieńskiej; polscy kapłani w Dachau;

EN

Rev. Franciszek R. Nawrot (1903–1942); Polish martyrs of the twentieth Century; clergy of the archdiocese of Gniezno; Polish priests in Dachau;

• Publisher: Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
• Journal: Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
• Year: 2016
• Volume: 36
• Issue: 36/2
• Pages: 167-185

Contributors

author

Jasinski Mirosław

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

References

• Dokumenty i teksty źródłowe
• Akta Kurii Metropolitalnej w Gnieźnie, Martyrologium, t. I: Zestawienie ofiar sporządzone zaraz po wyzwoleniu przez jednego z współwięźniów, ks. Dezyderego Wróblewskiego (1893–1978).
• Dokumenty przechowywane w Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu IPN w Katowicach, Akta główne prokuratora w sprawie bezprawnego pozbawienia wolności w kwietniu i maju 1940 r. Mariana Główkę, Czesława Klaję (sic!) i innych, w ramach zorganizowanej akcji wyniszczenia polskich elit, w szczególności działaczy politycznych, powstańców śląskich, działaczy organizacji społecznych, ważnych sędziów, księży katolickich, i umieszczenia ich w obozach koncentracyjnych, sygn. 88/10/Zn, t. VI, karty 1130–1180.
• Zbiory prywatne, List ks. Franciszka Nawrota do Władysława Ziarnka wysłany z Oranienburga 1.12.1940 r.
• Zbiory prywatne, List ks. Franciszka Nawrota do Władysława Ziarnka wysłany z Dachau 19.04.1941 r.
• Zbiory prywatne, List ks. Franciszka Nawrota do Władysława Ziarnka wysłany z Dachau 4.10.1941 r.
• Zbiory prywatne, List ks. Franciszka Nawrota do Władysława Ziarnka wysłany z Dachau 7.03.1942 r.
• Zbiory prywatne, List ks. Franciszka Nawrota do Władysława Ziarnka wysłany z Dachau 16.05.1942 r.
• Vladislavien et Aliarum. Beatificationis seu Declarationis Martyrii Servorum et Servarum Dei. Antonii Juliani Nowowiejski, archiepiscopi, Henrici Kaczorowski et Anicet Kopliński sacerdotum, Mariae Anne Biernacka laicae atque centum trium sociorum in odium fidei, uti fertur, annis 1939–1945 interfectorum. Positio super martyrio, t. I: Decreta Congregationis Causarum Sanctorum, Roma 1997.
• Opracowania
• Białkowska M., Sukienka ze spadochronu, Poznań 2013.
• Garść szczegółów ilustrujących neopogańskie prześladowanie Kościoła (kapłanów i wiernych) w Polsce [z 20 stycznia 1940 r.], w: K. Jasiewicz (red.), Bóg i Jego polska owczarnia w dokumentach 1939–1945, Warszawa – Londyn 2009, s. 35–47.
• Historia wsi – majątku ziemskiego rodziny Von Borcków – obozu hitlerowskiego w Szczeglinie koło Mogilna. Zebrał i opracował Antoni Nowakowski – nauczyciel, uzupełnił dodatkowymi wspomnieniami i wstępem Leon Niewiadomski – dyrektor byłej Szkoły Podstawowej nr 1 w Mogilnie, w: A. Łaganowski, O obozie przejściowym w Szczeglinie, http://www.faramogilno.pl/szczeglin.htm (3.09.2016).
• Jan Paweł II, „Świadkowie żywej wiary, niezachwianej nadziei i ofiarnej miłości”. Homilia podczas Mszy św. beatyfikacyjnej na placu Józefa Piłsudskiego (Warszawa, 13 czerwca 1999), OsRomPol (wyd. specjalne) 8 (1999), nr 215, s. 74–76.
• Jan Paweł II, Pielgrzymka Apostolska Ojca Świętego Jana Pawła II do Polski, 5–17 czerwca 1999. Przemówienia. Dokumentacja. Tekst autoryzowany, M. Dąbrowska (red.), Poznań 1999.
• Jan Paweł II, List apostolski „Tertio Millennio Adveniente”, Watykan 1994.
• Januchowski F., Kalwaria ostatnich lat, „Przewodnik Katolicki” 14 (1975), s. 2–3.
• Januchowski F., W XXX rocznicę zwycięstwa nad faszyzmem, Kościół pomagał przetrwać, „Msza Święta” 7–8 (1975), s. 182–184.
• Jasiewicz K. (red.), Bóg i Jego polska owczarnia w dokumentach 1939–1945, Warszawa – Londyn 2009.
• Łaganowski A., O obozie przejściowym w Szczeglinie, http://www.faramogilno.pl/szczeglin.htm (3.09.2016).
• Osmańczyk E., Pieśń Rodła, w: Encyklopedia I LO w Bytowie, http://enc.lo.bytow.pl/index.php?wpis=20&kategoria=nowa (20.10.2016).
• Piekarska-Foit D., Historia Szkoły. Historia I Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Smolenia w Bytomiu, http://1lo.bytom.pl/?page_id=596 (2.09.2016).
• Rospenk S., Rospenk-Spychała A., Warto pamiętać, „Okno Wiary” 2 (2016), nr 6, s. 14–21.
• Urbański A.Z., Duchowni w Dachau. Wspomnienia z przeżyć około dwóch tysięcy księży w hitlerowskim obozie koncentracyjnym, Kraków 1945.
• Wendel-Gilliar M., Das Reich des Todes hat keine Macht auf Erden. Priester und Ordensleute sowie evangelische Pastöre 1933–1945 KZ Dachau, t. II: Diözesen G–K sowie Evangelische Kirche, Rom 2002.
• Zadura R. (red.), Wspomnienia o bł. Wincentym Frelichowskim, Toruń 2009.
• Związek J., Bł. ks. Maksymilian Binkiewicz (1908–1942). Spokojny pośród niepokoju, http://www.swietyjozef.kalisz.pl/Dachau/34.html (10.09.2016).