Grób z marmuru. Wokół dwóch wierszy do Stanisławy Hornowskiej

• Authors: Tomasz Chachulski

Title variants

EN

Marble tombstone. On two poems to Stanisława Hornowska

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł przynosi próbę interpretacji dwóch wierszy C. Norwida: [„A Pani cóż ja powiem?... oto, że w tym życiu...”] i [„W komnacie, gdzie Stanisław święty zasnął w Bogu...”], zawiera również uściślenie dotychczasowej wiedzy o adresatce obu wierszy, Stanisławie Hornowskiej, kuzynce poety, i okolicznościach, w jakich powstały oba utwory. Znaczny fragment szkicu poświęcony został rzymskim śladom św. Stanisława Kostki i miejscom związanym z jego obecnością w Wiecznym Mieście, a także wystrojowi tych miejsc, które odegrały ważną rolę w kształtowaniu się wyobrażenia Norwida o św. Stanisławie. Ostatnia część wskazuje na doskonale widoczne napięcie między statycznością realnie istniejącej rzeźby, przedstawiającej śmierć św. Stanisława, i zawieszonego nad nim obrazu Tommaso Minardiego, zatytułowanego Maryja w otoczeniu aniołów i świętych oczekująca na duszę św. Stanisława Kostki – a dynamicznie skonstruowaną wypowiedzią poetycką.

EN

The article is an attempt at the interpretation of two poems by C. Norwid: [“A Pani cóż ja powiem?... oto, że w tym życiu...”] – [What do I say to you, Lady?… that in this life…] and [„W komnacie, gdzie Stanisław święty zasnął w Bogu...”] – [In the room where St. Stanislaus fell asleep in God’s peace...]. It also clarifies the current state of knowledge about the addressee of both poems, Stanisława Hornowska, the poet’s cousin, and the circumstances in which both works were created. A significant part of this contribution is devoted to the Roman traces of St. Stanislaus Kostka and the places associated with his presence in the Eternal City, as well as the decor of those places which played an important role in the formation of Norwid’s image of St. Stanislaus. The last part of this article points to the perfectly visible tension between the static equilibrium of the real sculpture presenting the death of St. Stanislaus and the image of Tommaso Minardi hanging over it, titled Mary with Angels and Saints Waiting for the Soul of St. Stanislaus Kostka – and the dynamically constructed poetic vision.

Keywords

PL

Cyprian Norwid; Stanisława Hornowska; św. Stanisław Kostka; Rzym; liryka

EN

Cyprian Norwid; Stanisława Hornowska; St. Stanislaus Kostka; Rome; lyricpoetry

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Studia Norwidiana
• Year: 2017
• Volume: 35
• Pages: 141-161

Contributors

author

Tomasz Chachulski

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
• Instytut Badań Literackich PAN

References

• Bibliografia interpretacji wierszy Cypriana Norwida, oprac. A. Cedro, P. Chlebowski, J. Fert przy współudziale M. Busia i J. Leociaka, Lublin 2001.
• Chrzanowski T., Kornecki M., Polskie pomniki w świątyniach Rzymu. Monumenta Poloniae in Italia, Warszawa 1994.
• Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564-1995, oprac. L. Grzebień SJ przy współpracy zespołu jezuitów, Kraków 1996.
• Falkowski S., Stępień P., Ciężkie norwidy czyli subiektywny przewodnik po literaturze polskiej, Warszawa 2009.
• Fert J., Poeta sumienia. Rzecz o twórczości Norwida, Lublin 1993.
• Koszutski H., Święty Stanisław Kostka, patron Królestwa Polskiego i jego wiek, Poznań 1882.
• Mszał rzymski w polskim przekładzie, wydanie zupełne na wszystkie niedziele, święta i dni całego roku kościelnego, opracował, uwagami i wstępami poprzedził ks. M. Kordel, Kraków 1936.
• Norwid C., Pisma wszystkie, zebrał, tekst ustalił, wstępem i uwagami krytycznymi opatrzył J.W. Gomulicki, t. I-XI, Warszawa 1971.
• Norwid C., Pisma zebrane, wydał Z. Przesmycki, t. A, cz. 1: Pisma wierszem, dział pierwszy, cz. pierwsza i druga, Warszawa–Kraków 1911.
• Pagaczewski J., Ze studiów nad ikonografią św. Stanisława Kostki, Kraków 1927.
• Szeja M., Glosa o Stanisławie Hornowskiej, „Studia Norwidiana” 30(2012).
• Trojanowiczowa Z., Dambek Z., przy współudziale Czarnomorskiej J., Kalendarz życia i twórczości Cypriana Norwida, t. I-III, Poznań 2007.
• Wojtyło E., „Msza wieczna świata” w historiozoficznych lirykach Cypriana Norwida, „Acta Universitatis Wratislaviensis” nr 985. Prace Literackie 28(1987).
• Zieliński J., Obraz pogodnej śmierci. Norwid – Rafael – Maratti i „Śmierć świętego Józefa”, Lublin 2010.
• Żyduch I., Zakon Franciszkanek Najświętszego Sakramentu w Polsce w latach 1871-1939, Lublin 1981.

Identifiers

DOI

10.18290/sn.2017.35-9