Nowe formy wiary i duchowości w kontekście publicznej obecności religii w życiu publicznym, postrzegane z perspektywy wybranych teoretyków cywilizacji

• Authors: Piekarski Romuald M.

Title variants

EN

The new forms of faith and spirituality in the context of the public presence of religion in public life, viewed from the perspective of selected theorists of civilization

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wielcy filozofowie czy teoretycy cywilizacji uznawali (i uznają) doniosłą rolę doświadczenia sacrum w budowaniu podstaw więzi moralnych, duchowych, jak również politycznych. Mam na myśli np. Ostwalda Spenglera, Arnolda Toynbee, oraz Erica Voegelina. Wymienieni myśliciele nie przewidywali poważnego rozwoju i ważniejszej roli publicznej tych nowych form wiary i duchowości, o jakich donoszą w ostatnich dekadach socjolodzy religii. Jednakże formy te nie byłyby dla nich prawdopodobnie specjalnie zaskakujące, gdyż spoglądali oni raczej sceptycznie na po-oświeceniowy sekularyzm. W niniejszym artykule dokonuję przeglądu opinii wymienionych filozofów, religioznawców i badaczy nowych form duchowości, a także ich długofalowych prognoz (powiązanych z publiczną obecnością religii) dotyczących przyszłości Cywilizacji Zachodu.

EN

Great philosophers and theorists of civilization recognized (and recognize) the magnitude of the experience of sacrum in building the foundations of moral, spiritual and political ties. I mean, for example, Ostwald Spengler, Arnold Toynbee and Eric Voegelin. These thinkers did not anticipate the serious development and public importance of new forms of faith and spirituality, as reported by religious sociologists in recent decades. However, these forms would probably not be surprising to them, for they were rather sceptical of post-Enlightenment secularism. In this article, I review the opinions of the mentioned philosophers, religion scholars and researchers of new forms of spirituality, as well as their long-term predictions (related to the public presence of religion) concerning the future of Western civilization.

Keywords

PL

Ostwald Spengler; Arnold Toynbee; Eric Voegelin; doświadczenie sacrum; nowe formy ruchów religijnych oraz duchowości; cywilizacja Zachodu

EN

Ostwald Spengler; Arnold Toynbee; Eric Voegelin; experience of sacrum; new forms of faith and spirituality; Western civilization

• Publisher: Spółdzielczy Instytut Naukowy G. Bierecki sp.j.
• Journal: Pieniądze i Więź
• Year: 2017
• Volume: 20
• Issue: 3(76)
• Pages: 5-17

Dates

published

2017-11

Contributors

author

Piekarski Romuald M.

• Uniwersytet Gdański, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Filozofii Socjologii i Dziennikarstwa, Zakład Metafizyki, Filozofii Religii i Filozofii Współczesnej, ul. Bażyńskiego 4, 80-309 Gdańsk, Poland

References

• Barker Eilen, Nowe ruchu religijne, tłum. T. Kunz, NOMOS, Kraków 2002.
• Bell Daniel, Sprzeczności kulturowe kapitalizmu, Warszawa 1994.
• Besançon Alain, Współczesne problemy religijne, tłum. W. Dłuski, wyd. Teologia Polityczna, Warszawa 2017.
• Bohdanowicz Jadwiga, Wierzenia religijne w dziejach ludzkości, wyd. UG, Gdańsk 2006.
• Buksiński Tadeusz, New Age a postmodernizm, [w:] M. Gołaszewska (red.), Oblicza nowej duchowości, Kraków 1995.
• Burleigh Michael, Święta racja. «Świeckie religie» XX wieku, tłum. M. Jatczak, Świat Książki, Warszawa 2011.
• Burleigh Michael, Ziemska władza. Polityka jako religia. Od Rewolucji Francuskiej do I wojny światowej, tłum. J. Korpanty, Świat Książki, Warszawa 2011.
• Dostojewski Fiodor, Listy, tłum. Z. Podgórzec, Warszawa 1979.
• Lévinas Emanuel, Trudna wolność. Eseje o judaizmie, tłum. A. Kuryś, Gdynia 1991.
• Santagada Osvaldo D. i in., Wspólnoty kościelne, niezależne grupy religijne, sekty na przykładzie Ameryki Łacińskiej, tłum. Ks. A. Kajzerek, Verbinum, Wydawnictwo Księży Werbistów, Warszawa 1994.
• Sogomonow Aleksander, Rosja: «misjonarskie desanty», „Biuletyn KAI” 1994, nr 70.
• Spengler Oswald, Lata decyzji. Niemcy a bieg dziejów powszechnych, tłum. B. Baran, wyd. Aletheia, Warszawa 2015.
• Stachowski Zbigniew (red.), Nowe ruchy religijne. Wybrane problemy, Wyższa Szkoła Społeczno-Gospodarcza w Tyczynie. Polskie Towarzystw Religioznawcze, Warszawa-Tyczyn 2000.
• Taylor Charles, Wiara po śmierci Boga (rozmowę przeprowadził Richard Kearney), „Znak” 2016, nr 734–35.
• Toynbee Arnold J., A study of history. Reconsiderations, Volume 12, A Galaxy Book, New York – Oxford University Press 1964.
• Toynbee Arnold J., Studium historii. Skrót dokonany przez D.C. Somervella, tłum. J. Marzęcki, PiW, Warszawa 2000.
• Voegelin Eric, Die geistige und politische Zukunft der westlichen Welt. Polski przekład (pt. Duchowa i polityczna przyszłość Zachodu), http://www.gilsonsociety.pl/czlowiek-wkulturze/czlowiek-w-kulturze-wydanie-online-on-line-edition/nr-15/.
• Waldenfels Hans, Religie odpowiedzią na pytanie o sens istnienia człowieka, tłum. E. Perczak SVD, Verbinum Księży Werbistów, Warszawa 1986.

Identifiers

ISSN

1506-7513