Postawy rodzicielskie matek i ojców wobec synów i córek w różnych fazach adolescencji

• Authors: Monika Dominiak-Kochanek , Urszula Gosk

Title variants

EN

Mothers’ and fathers’ parental attitudes toward their sons and daughters at various stages of adolescence

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W badaniach testowano hipotezę ograniczonej socjalizacji stereotypowej. Hipoteza ta zakłada, że rodzice podejmują zachowania stypizowane płciowo tylko wówczas, gdy jest to korzystne dla psychospołecznej adaptacji synów i córek. Aby zweryfikować to założenie, porównano natężenie pięciu postaw rodzicielskich matki i ojca wobec dorastających synów i córek, reprezentujących trzy różne fazy adolescencji. Do pomiaru postaw rodzicielskich użyto Skali Postaw Rodzicielskich Mieczysława Plopy (2005), która umożliwia ustalenie natężenia pięciu następujących kategorii postaw: akceptacja-odrzucenie, autonomia, nadmierne ochranianie, nadmierne wymaganie oraz niekonsekwencja. W badaniach wzięło udział 215 dorastających, w tym 86 chłopców i 129 dziewcząt w wieku od 13. do 17. roku życia. Wyniki pokazały, że źródłem socjalizacji stypizowanej płciowo byli ojcowie, który przejawiali większe natężenie postawy nadmiernego ochraniania oraz mniejsze natężenie postawy autonomii wobec dorastających córek niż wobec synów. Ponadto ojcowie, w przeciwieństwie do matek, gorzej radzili sobie z procesem dorastania dzieci, czego przejawem był spadek postawy akceptacji dzieci reprezentujących późną adolescencję w porównaniu do wczesnej adolescencji. W przeciwieństwie do ojców, matki nie tylko były źródłem egalitarnej socjalizacji, całkowicie niezależnej od płci dziecka, lecz także wykazały właściwe rozwojowo zmiany w zachowaniu, przejawiające się we wzroście natężenia dawanej dzieciom autonomii wraz z ich dorastaniem.

EN

The study tested the hypothesis about reduced stereotypical socialization. This hypothesis assumes that parents engage in sex-typed behaviors only when it is beneficial for the psychosocial adaptation of their sons and daughters. In order to verify this assumption, the Authors compared the intensity of mothers’ and fathers’ five parental attitudes toward their adolescent sons and daughters representing three different stages of adolescence. The Parental Attitudes Scale by Mieczysław Plopa (2005) was used to measure parental attitudes. The tool made it possible to determine the intensity of the five following categories of attitudes: acceptance-rejection, autonomy, overprotection, overdemandingness and inconsistency. 215 adolescents took part in the study, including 86 boys and 129 girls aged 13 through 17. The findings showed that fathers were the source of the sex-typed socialization: They demonstrated a higher intensity of overprotection and a lower intensity of autonomy toward their adolescent daughters as compared to their sons. Moreover, fathers – unlike mothers – did not cope that well with the process of their children growing up, which often manifested in a lower accepting attitude toward their children in late adolescence as compared to early adolescence. In contrast with fathers, mothers were not only the source of egalitarian socialization – entirely independent of the child’s gender, but they also demonstrated developmentally appropriate changes in their behaviors, which manifested in a higher degree of autonomy given to their children as they grew up.

Keywords

PL

postawy rodzicielskie; płeć dziecka; socjalizacja,; adolescencja

EN

parental attitudes; child’s gender; socialization; adolescence

• Publisher: Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
• Journal: Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo
• Year: 2014
• Issue: 4(26)
• Pages: 69–84

Contributors

author

Monika Dominiak-Kochanek

• Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej ul. Szczęśliwicka 40 02-353 Warszawa tel. [phone]

author

Urszula Gosk

• Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej ul. Szczęśliwicka 40 02-353 Warszawa tel. [phone]