Przełom, przejścia, przesunięcia. Rodzina w procesie zmian

• Authors: Ostrouch-Kamińska Joanna

Title variants

EN

The turn, transitions, shifts A family in the process of changes

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Współcześnie obserwuje się dynamiczne zmiany w rodzinie, które pojawiają się na skutek przemian ekonomicznych, kulturowych i społecznych. Znajdują one odzwierciedlenie zarówno w funkcjonowaniu współczesnych rodzin i sposobach pełnienia ról rodzinnych, w przedstawianiu rodziny oraz zmian w niej i wokół niej zachodzących, i w sposobach eksploracji problematyki dotyczącej rodziny. W artykule ukazano przełom we współczesnych badaniach nad rodziną wraz z towarzyszącymi mu przejściami (np. ujmowanie rodziny) oraz przesunięciami (np. w sferze aksjonormatywnej), osadzony w kontekście przemian współczesnego świata jako źródła różnego podejścia w badaniach nad rodziną, a także dokonano analizy jego specyfiki, charakteryzując obecne tendencje badawcze.

EN

Today we can observe the dynamic changes in a family which appear as a result of economic, cultural and social changes. They are reflected both in the functioning of contemporary families and ways of performing family roles, in the the ways of presenting a family and changes inside it and around it, as well as in the ways of exploration of the issues relating to the family. In the article it is shown a turn in contemporary research on a family accompanied by transitions (eg. in the way of recognizing a family) and shifts (eg. in the axionormative sphere), situated in the context of contemporary world’s transformations as a source of different approaches in research on a family, and it is made the analysis of its specificity by characterization of current trends of research on a family.

Keywords

PL

Rodzina; relacje rodzinne; przemiany rodziny; przemiany rodziny; zmiana społeczna

jakościowe badania rodziny

EN

A family; family relations; changes of a family; changes of a family; social change; qualitative research on a family

• Publisher: Pedagogium Wyższa Szkoła Nauk Społecznych w Warszawie
• Journal: Pedagogika Społeczna
• Year: 2017 (R. XVI)
• Issue: 2(64)
• Pages: 83-93

Contributors

author

Ostrouch-Kamińska Joanna

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

References

• Adamski F., (2002), Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy, Wydawnictwo UJ, Kraków.
• Balcerzak-Paradowska B., (2004), Rodzina i polityka rodzinna na przełomie wieków, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa.
• Bauman Z., (2007), Płynna nowoczesność, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Beck U., (2004), Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
• Beck U., Beck-Gernscheim E., (2002), Individualization. Institutionalized Individualism and its Social and Political Consequences, SAGE, London.
• Becker G.S., (1990), Ekonomiczna teoria zachowań ludzkich, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Biernat T., (2008), Transformacja czy kryzys rodziny?, [w:] Miłość, wierność i uczciwość na rozstajach współczesności. Kształty rodziny współczesnej, Muszyński W., Sikora E. (red.), Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Borkowska S. (red.), (2011), Ile pracy, ile życia poza nią?, [w:] Programy praca-życie. Z teorii i praktyki, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa.
• Boss P., Doherty W.J., LaRossa R., Schumm W.R., Steinmetz S.K. (red.), (1993), Sourcebook of Family Theories and Methods. A Contextual Approach, Plenum Press, New York.
• Bradley H., (2008), Płeć, Wydawnictwo Sic!, Warszawa.
• Coontz S., (2000), Historical perspectives on family diversity, [w:] Handbook of family diversity, D.H. Demo, K.R. Allen, M.A. Fine (red.), Oxford University Press, New York–Oxford.
• Cudak H., (1998), Funkcjonowanie rodziny a nieprzystosowanie społeczne dzieci i młodzieży, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Kielce.
• Dakowicz A., (2014), Powodzenie małżeństwa. Uwarunkowania psychologiczne w perspektywie transgresyjnego modelu Józefa Kozieleckiego, Trans Humana, Białystok.
• Dąbrowska Z., (2002), Przegląd polskich badań familiologicznych z lat dziewięćdziesiątych, część I–III, „Małżeństwo i Rodzina”, nr 1–3.
• Denzin N., Lincoln Y., (2009), Rywalizujące paradygmaty i perspektywy, [w:] Metody badań jakościowych, t. 2, Denzin N.K., Lincoln Y.S. (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa.
• Doniec R., (2001), Rodzina wielkiego miasta. Przemiany społeczno-moralne w świadomości trzech pokoleń, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Flandrin J.L., (1998), Historia rodziny, Oficyna Wydawnicza VOLUMEN, Warszawa.
• Giddens A., (1998), Socjologia. Zwięzłe, lecz krytyczne wprowadzenie, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań.
• Giddens A., (1999), Trzecia droga. Odnowa Socjaldemokracji, Książka i Wiedza, Warszawa.
• Giddens A., (2006), Przemiany intymności. Seksualność, miłość i erotyzm we współczesnych społeczeństwach, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Giza-Poleszczuk A., (2005), Rodzina a system społeczny. Reprodukcja i kooperacja w perspektywie interdyscyplinarnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Guba E.G., Lincoln Y.S., (2009), Kontrowersje wokół paradygmatów, sprzeczności i wyłaniające się zbieżności, [w:] Metody badań jakościowych, t. 1, Denzin N.K., Lincoln Y.S. (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa.
• Gubrium J.F., Holstein J.A., (1990), What Is Family?, Mayfield Publishing Company, Mountain View.
• Hejnicka-Bezwińska T., (2006), Konsekwencje badawcze wynikające z uznania dyskursów edukacyjnych przedmiotem pedagogiki, [w:] Metodologia pedagogiki zorientowanej humanistycznie, Kubinowski D., Nowak M. (red.), Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
• Izdebska J., (2000), Dziecko w rodzinie u progu XXI wieku. Niepokoje i nadzieje, Wydawnictwo Trans Humana, Białystok.
• Jabłoński D., Ostasz L., (2001), Zarys wiedzy o rodzinie, małżeństwie, kohabitacji i konkubinacie.
• Perspektywa antropologii kulturowej i ogólnej, Adiaphora, Olsztyn.
• Kawula S., (2003), Mozaikowatość rodziny. Szkic do portretu współczesnych form rodzinno-małżeńskich, Adiaphora, Olsztyn.
• Kawula S., (2006), Kształt rodziny współczesnej. Szkice familologiczne, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Kawula S., Brągiel J., Janke A., (2001), Pedagogika rodziny, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Klein D., White J., (1996), Family Theories. An Introduction, SAGE Publications, Thousand Oaks, London–New Delhi.
• Kocik L., (2002), Wzory małżeństwa i rodziny: od tradycyjnej jednorodności do współczesnych skrajności, Krakowska Szkoła Wyższa im. A. Frycza-Modrzewskiego, Kraków.
• Kocik L., (2006), Rodzina w obliczu wartości i wzorów życia ponowoczesnego świata, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków.
• Kotowska I.E. (red.), (1999), Przemiany demograficzne w Polsce w latach 90. w świetle koncepcji drugiego przejścia demograficznego, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa.
• Kromolicka B., (1998), Rodziny zrekonstruowane, Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
• Kwak A., (2005), Rodzina w dobie przemian. Małżeństwo i kohabitacja, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
• Kwieciński Z., (2000), Mimikra czy sternik? Dramat pedagogiki w sytuacji przesilenia formacyjnego, [w:] Tropy – Ślady – Próby. Studia i szkice z pedagogii pogranicza, Wydawnictwo EDYTOR, Poznań–Olsztyn.
• Lyotard J.F., (1997), Kondycja ponowoczesna. Raport o stanie wiedzy, Fundacja Aletheia, Warszawa.
• Majewska E., (2009), Feminizm jako filozofia społeczna. Szkice z teorii rodziny, Difin SA, Warszawa.
• Majkowski W., (1997), Czynniki dezintegracji współczesnej rodziny polskiej. Studium socjologiczne, Wydawnictwo Księży Sercanów, Kraków.
• Mariański J., (1995), Młodzież między tradycją a ponowoczesnością, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin.
• Marynowicz-Hetka E., (1985), Praca socjalno-wychowawcza z rodziną niepełną, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa.
• Marzec-Holka K., (1999), Przemoc seksualna wobec dziecka. Studium pedagogiczno-kryminologiczne, Wydawnictwo WSP, Bydgoszcz.
• Mikołajczyk-Lerman G., (2006), Mężowie i żony. Realizacja ról małżeńskich w rodzinach wielkomiejskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Mitchell W.J.T., (1981), On narrative, University of Chicago Press, Chicago.
• Nikitorowicz J., (1997), Rodzina wobec wyzwań edukacji międzykulturowej, Wydawnictwo Trans Humana, Białystok.
• Nowak-Dziemianowicz M., (2002), Doświadczenia rodzinne w narracjach. Interpretacje sensów i znaczeń, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Olubiński A., (2001), Konflikty rodzice–dzieci. Dramat czy szansa?, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Opozda D., (2012), Struktura jednostkowej wiedzy o wychowaniu. Studium pedagogiczne wiedzy rodziców i jej korelatów, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin.
• Ostrouch-Kamińska J., (2011), Rodzina partnerska jako relacja współzależnych podmiotów. Studium socjopedagogiczne narracji rodziców przeciążonych rolami, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
• Plopa M., (2004), Psychologia rodziny: teoria i badania, Wydawnictwo Elbląskiej Uczelni Humanistyczno-Ekonomicznej, Elbląg.
• Podemski K., (2009), Przedmowa do polskiego wydania, [w:] Metody badań jakościowych, t. 1,
• Denzin N.K., Lincoln Y.S. (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa.
• Popenoe D., (1993), American Family Decline, 1960–1990: A Review and Appraisal, „Journal of Marriage and the Family”, Vol. 55, nr 3.
• Rostowska T., (2008), Małżeństwo, rodzina, praca a jakość życia, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
• Rostowska T. (red.), (2009), Aktywność zawodowa małżonków a jakość ich życia, [w:] Psychologia rodziny. Małżeństwo i rodzina wobec współczesnych wyzwań, Difin SA, Warszawa.
• Rostowski J., (1987), Zarys psychologii małżeństwa. Psychologiczne uwarunkowania dobranego związku małżeńskiego, PWN, Warszawa.
• Sadowska-Snarska C. (red.), (2007), System instytucjonalnej opieki nad dzieckiem w aspekcie godzenia życia zawodowego z rodzinnym, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku, Białystok.
• Skowrońska-Zbierzchowska A., (2010), Doświadczenia małoletnich rodziców. Aspekty socjopedagogiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Slany K., (2002), Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie, Zakład Wydawniczy „NOMOS”, Kraków.
• Smolińska-Theiss B., (2014), Dzieciństwo jako status społeczny: edukacyjne przywileje dzieci klasy średniej, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa.
• Straś-Romanowska M., Bartosz B., Żurko M. (red.), (2010), Psychologia małych i wielkich narracji, Wydawnictwo ENETEIA, Warszawa.
• Strauss A., Corbin J., (1990), Basics of Qualitative Research. Grounded Theory Procedures and Techniques, SAGE, Newbury Park, CA.
• Szlendak T., (2002), Architektonika romansu. O społecznej naturze miłości romantycznej, Wydawnictwo Oficyna Naukowa, Warszawa.
• Szlendak T., (2010), Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Tyszka Z., (2002), Rodzina we współczesnym świecie, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
• Ziemska M., (1973), Rodzina a osobowość, PWN, Warszawa.
• Żarnowska A., Szwarc A. (red.), (2004), Kobieta i małżeństwo. Społeczno-kulturowe aspekty seksualności. Wiek XIX i XX, Wydawnictwo DiG, Warszawa.
• Żyta A., (2011), Życie z zespołem Downa. Narracje biograficzne rodziców, rodzeństwa i dorosłych osób z zespołem Downa, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.

Identifiers

ISSN

1642-672X