Mediatyzacja komunikacji instytucjonalnej Kościoła katolickiego. Refleksje na marginesie kryzysu migracyjnego

• Authors: Leśniczak Rafał

Title variants

EN

Mediatization of Institutional Communication of the Catholic Church. Reflections on the Margins of the Migration Crisis

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Teoretyczny namysł nad zagadnieniem mediatyzacji komunikacji instytucjonalnej Kościoła katolickiego zostaje podjęty w kontekście kryzysu migracyjnego drugiej dekady XXI wieku w Europie. Cel/teza: Próba usystematyzowania najważniejszych konsekwencji procesów mediatyzacji dla właściwego rozumienia roli mediów w komunikacji instytucjonalnej Kościoła katolickiego. Metody badań: Metoda analizy i syntezy. Odwołano się do teoretycznych badań nad mediatyzacją m.in. W. Schulza, H. Knoblaucha, Ž. Pavića, F. Kurbanoviča, T. Levaka, ale również skorzystano z osiągnięć badaczy zajmujących się komunikowaniem Kościoła katolickiego (N. González Gaitano, D. Arasa, J.M. La Porte). Tekst ma charakter przeglądowy. Wyniki i wnioski: Istnieją granice wpływu procesów mediatyzacji w prezentacji i rozumieniu komunikacji instytucjonalnej Kościoła. Wzajemne relacje współczesnych przemian społecznych religii (np. procesów sekularyzacji) i procesów mediatyzacji komunikowania instytucji eklezjalnej nie przybierają formy automatycznego determinizmu. Kościół w procesach instytucjonalnej komunikacji podąża drogą komunikowania własnej tożsamości, dla którego wysoki poziom popularności wśród opinii publicznej nie jest racją jego obecności w mediach. W przypadku postawy papieża Franciszka, dotyczącej jego stanowiska wobec mediów w kontekście kryzysu migracyjnego, nie ma zastosowania teza Heidi Campbell o postawie nieufności instytucji eklezjalnej wobec nowych technologii. Wartość poznawcza: Podjęte badania ukazują użyteczność procesów mediatyzacji, jako klucza w lepszym poznaniu i zrozumieniu instytucjonalnych przekazów Kościoła katolickiego

EN

The theoretical reflection on the issue of mediatization of institutional communication of the Catholic Church is undertaken in the context of the migration crisis of the second decade of the 21st century in Europe. Scientific objective: An attempt to systematize the most important consequences of mediatization processes for a proper understanding of the role of the mass media in the institutional communication of the Catholic Church. Research methods: Method of analysis and synthesis. The author referred to theoretical research on mediatization, among others W. Schulz, H. Knoblauch, Ž. Pavić, F. Urbanovič, T. Levak, but also used the achievements of researchers involved in communication of the Catholic Church (N. González Gaitano, D. Arasa, J.M. La Porte). The text has overview character. Results and conclusions: There are the limits of the influence of mediatization processes in the presentation and understanding of the institutional communication of the Church. Mutual relations of contemporary social changes of religions (e.g. processes of secularization) and the processes of mediatization of communicating the ecclesiastical institution, they do not take the form of automatic determinism. In the processes of institutional communication, the Church follows the path of communicating one’s own identity, for which the high level of popularity among public opinion is not the reason for its presence in the media. In the case of Pope Francis’ attitude regarding his attitude towards the media in the context of the migration crisis, Heidi Campbell’s thesis on the attitude of distrust of an ecclesial institution towards new technologies is not applicable. Cognitive value: The studies undertaken show the usefulness of the mediatization processes as a key in better knowledge and understanding of the institutional messages of the Catholic Church.

Keywords

PL

komunikowanie instytucjonalne; Kościół katolicki; kryzys migracyjny; mediatyzacja; papież Franciszek

EN

institutional communication; Catholic Church; migration crisis; mediatization; Pope Francis

• Publisher: Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
• Journal: Studia Medioznawcze
• Year: 2019
• Issue: 3
• Pages: 237–246

Contributors

author

Leśniczak Rafał

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa

References

• ann/PAP/KAI. (2017). Ponad 40 mln osób obserwuje konto papieża Franciszka na Twitterze. Pobrane z https://wpolityce.pl/kosciol/361841-ponad-40-mln-osob-obserwuje-konto-papieza-franciszka-na-twitterze
• Altheide, D., & Snow, R.P. (1979). Media Logic. Beverly Hills: CA Sage.
• Arasa, D. (2018). A Communication Reflection from Evangelii Gaudium: Teachings for Church Institutional Communications. Łódzkie Studia Teologiczne, 27.1, 11–35.
• Biaggio, F. (2014). Accogliere Cristo nei rifugiati. Revista Interdisciplinar da Mobilidade Humana, 43, 189–210.
• Bova, V. (2016). Catholic Church and Charismatic Leadership. Rassegna Italiana di Sociologia, 57.4, 665–688.
• Campbell, H. (2006). Religion and the Internet. Communication Research Trends, 25.1, 3–24.
• Campbell, H. (2010). When Religion Meets New Media. New York: Routledge.
• Campbell, H. (2007). Who’s Got the Power? Religious Authority and the Internet. Journal of Computer-Mediated Communication, 12.3, 1043–1062.
• Carr-Lemke, T., & Glatzer, M. (2018). „You Are Instead a Gift”: Pope Francis’s Response to Global Migration and the Refugee Crisis. In A. Lyon, C. Gustafson, & P. Manuel (Red.), Pope Francis as a Global Actor (pp. 267–284). Cham: Palgrave Macmillan.
• Centrum Badania Opinii Społecznej. (maj 2004). Komunikat z badań CBOS. Pontyfikat papieża Franciszka w opinii Polaków nr 57/2014. Pobrane z https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2014/K_057_14.PDF
• Couldry, N., & Hepp, A. (2013). Conceptualizing Mediatization: Contexts, Traditions, Arguments. Communication Theory, 23, 191–202.
• Fazio, M. (2001). Storia delle idee contemporanee. Una lettura del processo di secolarizzazione. Roma: Edizioni Università della Santa Croce.
• Fazio, M. (2009). De Benedicto XV a Benedicto XVI. Los Papas contemporáneos y el proceso de secularización. Madrid: Ediciones Rialp.
• Fischer-Nielsen, P. (2012). The Internet Mediatization of Religion and Church. In S. Hjarvard, & M. Lövheim (Eds.), Mediatization and Religion. Nordic Perspectives (pp. 45–61), Göteborg: University of Göteborg.
• Fiut, I. (2007). Rozwój zrównoważony w aspekcie społeczeństwa medialnego. Problemy Ekorozwoju, 2.2, 85–93.
• Franciszek. (2013). Homilia wygłoszona na wyspie Lampedusa. Pobrane z http://www.radiomaryja.pl/kosciol/homilia-ojca-swietego-franciszka-wygloszona-na-wyspie-lampedusa/
• Franciszek. (2014). Przemówienie wygłoszone na Forum Rady Europy. Pobrane z http://www.radiomaryja.pl/kosciol/przemowienie-papieza-franciszka-wygloszone-na-forum-rady-europy/
• Gierycz, M. (2016). Polska debata o imigracji w perspektywie politologii religii. Chrześcijaństwo. Świat. Polityka. Zeszyty Społecznej Myśli Kościoła, 20, 73–84.
• Głuszek-Szafraniec, D. (2016). Celebrytyzacja polityki w czasie kampanii 2015 roku. W M. Kułakowska,
• P. Borowiec, P. Ścigaj (Red.), Oblicza kampanii wyborczych 2015 roku (s. 381–392), Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Goban-Klas, T. (2007). Nadchodzące społeczeństwo medialne. Chowanna, 29.2, 37–51.
• Gocko, J. (2017). Istotne aspekty teologii migracji. Teologia i Moralność, 1.21, 47–58.
• González Gaitano, N. (2016). Public Opinion in the Church. A Communicative and Ecclesiological Reflection. Church, Communication and Culture, 1.1, 173–205.
• González Gaitano, N. (2017). More than a Media System Failure? Reason, Faith and Mercy as Comprehensive Paradigms for Communication. Church, Communication and Culture, 1.2, 1–7.
• Grana, F.A. (2014). Vaticano, i primi cardinali di Bergoglio: schiaffo a Bertone e Bagnasco. Pobrane z https://www.ilfattoquotidiano.it/2014/01/05/vaticano-i-primi-cardinali-di-papa-francesco-tra-sorprese-eschiaffi-a-bertone-e-bagnasco/832217/
• Gualtieri, A. (2014). Tutti i numeri di Francesco: il pontificato dei record per fedeli alle udienze e follower su twitter. Pobrane z http://www.repubblica.it/esteri/2014/03/11/news/papa-80742137/
• Guzek, D. (2017). Chrzest Polski w mediach. Studia Medioznawcze, 1(68), 89–101.
• Guzik, P. (2018). Communicating Migration – Pope Francis’ Strategy of Reframing Refugee Issues. Church, Communication and Culture, 3.2, 109–135.
• Hepp, A. (2012). Mediatization and the ‘Molding Force’ of the Medias. Communications. The European Journal of Communication Research, 37.1, 1–28.
• Hjarvard, S. (2012). Three Forms of Mediatized Religion. Changing the Public Face of Religion. W S. Hjarvard, & M. Lövheim (Red.), Mediatization and Religion. Nordic Perspectives (pp. 21–44). Göteborg: University of Göteborg.
• Il Papa ‘conquista’ Strasburgo: „Europa ruoti sulla sacralità della persona, non sull’economia”. (2014). Pobrane z http://www.repubblica.it/esteri/2014/11/25/news/il_papa_al_parlamento_europeo-101355462/
• Ippolito, M. (2018). Perché il Papa non ha nominato cardinali i vescovi di Milano, Venezia, Torino, Bologna e Palermo. Pobrane z https://www.fanpage.it/perche-il-papa-non-ha-nominato-cardinali-i-vescovidi-milano-venezia-torino-bologna-e-palermo/
• Kamiński, R. (2017). Reforma papieskich instytucji do spraw komunikacji społecznej. Prawo Kanoniczne, 2, 35–52.
• Kloch, J. (Red.). (2011). Internet i Kościół. Warszawa: Elipsa Dom Wydawniczy.
• Kloch, J., & Przybysz, M. (2012). Edukacja medialna w seminariach duchownych. Dylematy i propozycje. W J. Morbitzer, & E. Musiał (Red.). Człowiek. Media. Edukacja (ss. 212–225). Kraków: Wydawnictwo Naukowe. Wyższa Szkoła Biznesu.
• Knoblauch, H. (2013). Communicative Constructivism and Mediatization. Communication Theory, 23, 297–315.
• Knoblauch, H. (2016). Über die kommunikative Konstruktion der Wirklichkeit. In G. Christmann (Ed.), Zur kommunikativen Konstruktion von Räumen. Theorie und Praxis der Diskursforschung (pp. 29–53), Wiesbaden: Springer VS.
• La Porte, J.M. (Ed.). (2009). Introduzione alla Comunicazione Istituzionale della Chiesa. Rome: Edizioni Università della Santa Croce.
• Leśniczak, R. (2016). Dziennikarstwo na rozdrożu – między deontologią i teleologią. Łódzkie Studia Teologiczne, 25.1, 71–81.
• Libero Quotidiano. (2017). Sondaggio del Tempo, Papa Francesco non piace più agli italiani. Pobrane z http://www.liberoquotidiano.it/news/italia/13223096/sondaggio-del-tempo-papa-francesco-non-piace-piu-agli-italiani-.html
• M. (2011). Mediatisation of Religion: A Critical Appraisal. Culture and Religion: An Interdisciplinary Journal, 12.2, 153–166.
• Mazurkiewicz, P. (2010). Polityka jako roztropna troska o dobro wspólne – koncepcja polityki w katolickiej nauce społecznej. W W. Wesołowski (Red.), Koncepcje polityki (s. 98–123), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• McPherson, G. (2018). Defending the Rights of Refugees: A Catholic Cause. Praxis: An Interdisciplinary Journal of Faith and Justice, 1.1, 47–54.
• Mielczarek, T. (2013). Misja czy komercja – ewolucja programu Telewizji Polskiej SA. Zeszyty Prasoznawcze, 56.4, 461–476.
• Molęda-Zdziech, M. (2013). Czas celebrytów. Mediatyzacja życia publicznego, Warszawa: Difin.
• Mościcka, D. (2017). Współczesne relacje między polityką a mediami – wybrane kwestie. W R. Kordonski, A. Kordonska, & D. Kamilewicz-Rucińska (Red.), Transformacja środowiska międzynarodowego i jego wielowymiarowość (s. 85–92), Lwów–Olsztyn: Lwowski Uniwersytet Narodowy im. Iwana Franki.
• Mrozek, A. (2017). Prorocki autorytet Papieża Franciszka. Studia Paedagogica Ignatiana, 5, 33–49.
• Pavić, Ž., Kurbanovič, F., & Levak, T. (2017). Mediatisation of Catholicism in Croatia: A Networked Religion? Revija za Sociologiju, 47.3, 241–270.
• Przybysz, M., & Marcyński, K. (Red.). (2011). Media i Kościół. Polityka informacyjna Kościoła. Warszawa: Elipsa Dom Wydawniczy.
• Przyczyna, W. (2017). Nauczanie papieża Franciszka o uchodźcach podczas Światowych Dni Młodzieży w Krakowie w relacjach dziennikarzy katolickich portali internetowych. Polonia Sacra, 49.4, 5–16.
• Rolandi, L. (2013). Bergoglio, il giorno di Lampedusa. Pobrane z http://www.lastampa.it/2013/0708/vaticaninsider/bergoglio-il-giorno-di-lampedusa-xcWIv2b1qaqWGc0p69xHFO/pagina.html
• Schulz, W. (2004). Reconstructing Mediatization as an Analytical Concept. European Journal of Communication, 19.87, 87–101.
• Shehata, A., & Strömbäck, J. (2014). Mediation of Political Realities: Media as Crucial Sources of Information. In F. Esser, & J. Strömbäck, Mediatization of Politics. Understanding the Transformation of Western Democracies (pp. 93–113). New York: Palgrave Macmillan.
• Strömbäck, J. (2008). Four Phases of Mediatization: An Analysis the Mediatization of Politics. International Journal of Press/Politics, 13, 228–246.
• Węgrzecki, J., Burgoński, P., Gierycz, M., Sowiński, S., Kacprzak, M., & Stępkowska, K. (2013). Obecność Kościoła katolickiego w sferze publicznej demokratycznego państwa prawa. Przykład współczesnej Polski. Warszawa: Instytut Politologii UKSW.
• Wojdyła, M. (2011). Tabloidy w badaniach medioznawczych. Oblicza Komunikacji, 4, 9–32.
• Zielińska-Pękał, D. (2015). Poradnictwo zapośredniczone w świetle koncepcji mediatyzacji Winfrieda Schulza. Dyskursy Młodych Andragogów, 16, 129–143.
• Zunes, S. (2017). Europe’s Refugees Crisis, Terrorism, and Islamophobia. Peace Review, 29.1, 1–6.

Identifiers

DOI

10.33077/uw.24511617.ms.2019.2.105