Roboty i automaty w roli usługodawców. O społeczno-kulturowym aspekcie digitalizacji III sektora gospodarki

• Authors: Nowak Paweł Piotr

Title variants

EN

Robots and automatic in the role of service providers. About social and cultural aspects of the digitization of the third sector of the economy

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł opisuje zmiany w klasycznym modelu usługowym, w którym akt świadczenia nierozerwalnie związany jest z bezpośrednią relacją pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą. Obecnie usługa staje się przede wszystkim samoobsługą realizowaną w formule e-service. Autor w pierwszej kolejności wskazuje na przyczyny tego przekształcenia: 1. kultura popularna lat 70. i 80., która wykształciła w ówczesnym młodym pokoleniu przeświadczenie o świecie przyszłości pełnym robotów. Dziś już dorosłe osoby, karmione w dzieciństwie twórczością science-fiction, zawodowo urealniają wizję cyber raju; 2. stworzone przez epokę industrialną mechanizmy usprawniania procesów biznesowych, realizowane przede wszystkim poprzez ich automatyzację; 3. big data odzwierciedlająca potrzebę orwellowskiej inwigilacji, która stała się podstawą do tworzenia algorytmów optymalizujących podejmowanie decyzji biznesowych, definiująca grupy społeczne w celu prowadzenia skuteczniejszych kampanii marketingowych. Wskazane źródła cyfrowej transformacji sektora usługowego prowadzą w opinii autora dowielu niekorzystnych zjawisk o charakterze społecznym i kulturowym: 1. zanik bezpośrednich relacji Ja – Ty (usługodawca – usługobiorca), których umiejętność budowania, w oparciu o filozofię przytoczonych w artykule myślicieli (G.H. Mead, M. Buber, J. Tischner, M. Heidegger), jest świadectwem człowieczeństwa; 2. problem wykluczenia cyfrowego. internet – współczesna platforma komunikacji, niezbędny element w procesie e-służenia stał się, wbrew pierwotnym założeniom, narzędziem reprodukcji podziałów i dystansów społecznych; 3. bezrobocie i styczne z nim patologie społeczne katalizowane przez programy wsparcia socjalnego; 4. olbrzymie dysproporcje pomiędzy bogatszą a biedniejszą częścią globalnego społeczeństwa. P.P. Nowak słowami najwyższych przedstawicieli Magisterium Kościoła nawołuje do powrotu do dawnych wartości – bezpośredniego spotkania Ja – Ty, które odnaleźć możemy w akcie świadczenia usługi. Cywilizacja usługowa jest bowiem bramą do cywilizacji miłości, o której nauczał Jan Paweł II.

EN

This article touches upon the topic of changes in the classic service provision model, in the case of which the very act of service rendering is strictly connected with the necessity of establishing a direct contact between a service provider and an ordering party. Currently, services evolve into the form of self-servicing realized by means of utilization of the e-service model. In the initial part of the article, the author presents reasons of such a transformation: 1. popular culture of the 70s and 80s, which made the contemporary young generation to believe that the future would be filled to the brim with robots. Those kids and adolescents are now mature individuals, who were exposed to science-fiction in their youth and now attempt to make the so-called “cyber paradise” a reality; 2. business process improvement mechanisms created during the industrial age, realized especially by business automation; 3. big data representing the need of Orwellian invigilation, which has become a starting point for designing algorithms optimizing the process of business decision making and defining social groups in the attempt to launch more efficient marketing campaigns. The indicated sources of the discussed digital transformation of the service sector have led, according to the author, to numerous negative societal and cultural phenomena: 1. disappearance of direct relationships between service providers and ordering parties, the ability of establishment of which is, according to thinkers discussed within the scope of the article (G. H. Mead, M. Buber, J. Tischner, M. Heidegger) the sign of humanity; 2. the issue of social exclusion. The internet – the modern communication platform and a vital part of the e-servicing process has become, contrary to its initial aim, a tool of reproducing social divisions and animosities; 3. unemployment and related social pathologies, which are catalyzed by social support programs; 4. exceptional disproportions between the representatives of the poorest and the wealthiest parts of the global society. Mr. P.P. Nowak, by quoting the recommendations of the representatives of the Ecclesial Magisterium, exhorts us to revert to former values – establishing direct relationships in the course of service provision. A service-oriented civilization can be perceived as a gate to the civilization of love, about which John Paul the Second was talking so frequently.

Keywords

PL

e-usługa; cyfryzacja; robotyzacja; relacja

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy
• Year: 2018
• Volume: 55
• Pages: 374-386

Contributors

author

Nowak Paweł Piotr

• Centrum Elektronicznej Gospodarki Instytut Logistyki i Magazynowania w Poznaniu

References

• Acemoglu D., Restrepo P., 2017, Robots and jobs: evidence from US labor markets, National Bureau of Economic Research, Working Paper 23285, Cambridge, http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2940245.
• Bednarczyk D., 2014, Przeciwdziałanie cyfrowemu wykluczeniu (e-integracja) w Polsce, Biuletyn EBIB [online], nr 9 (154).
• Buber M., 1992, Ja i Ty: wybór pism filozoficznych, Pax, Warszawa.
• Cebula M., 2014, Społeczne zróżnicowanie umiejętności informatycznych. Redukcja czy reprodukcja nierówności społecznych?, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, Vol. 76, Poznań.
• Dauth W. i in., The rise of robots in the German labour market, https://voxeu.org/article/rise-robots-german-labour-market (dostęp: 12.02.2018 r.).
• Eurostat, Harmonised unemployment rate by sex, http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&language=en&pcode=teilm020&tableSelection=1&plugin=1 (dostęp:12.02.2018 r.).
• GUS, 2016, Społeczeństwo informacyjne w Polsce. Wyniki badań statystycznych z lat 2012–2016, Informacje i opracowania statystyczne, Warszawa.
• GUS, Dane gospodarcze i finansowe dla Polski, http://stat.gov.pl/banki-i-bazy-danych/sdds/dane-gospodarcze-i-finansowe-dla-polski/ (dostęp: 12.02.2018 r.).
• GUS, Stopa bezrobocia w latach 1990–2017, http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/bezrobocie-rejestrowane/stopa-bezrobocia-w-latach-1990-2017,4,1.html(dostęp: 12.02.2018 r.).
• Hardoon D., An economy for the 99%, https://www.oxfam.org/sites/www.oxfam.org/files/file_attachments/bp-economy-for-99-percent-160117-en.pdf (dostęp: 12.02.2018 r.).
• Helliwell J. i in., World Happiness Report, http://worldhappiness.report/wp-content/uploads/sites/2/2017/03/HR17.pdf (dostęp: 12.02.2018 r.).
• Jan Paweł II, Encyklika „Laborem Exercens”, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/encykliki/laborem.html (stan na dzień 12.02.2018).
• Kawik A., Instagram w rękach Facebooka, https://socialpress.pl/2012/04/instagram-w-rekach-facebooka/ (dostęp: 12.02.2018 r.).
• Kotler P., 1999, Marketing. Analiza, planowanie, wdrażanie, kontrola, Gebethner i S-ka, Warszawa.
• Lange O., 1959, Ekonomia polityczna, PWN, Warszawa.
• Maroszek W., Inteligencje zsumowane. Przedsiębiorcy w wyścigu o połączenie człowieka z maszyną, https://www.forbes.pl/technologie/polaczenie-czlowieka-z-maszyna-rozwoj-technologii-bci-interfejsu-mozg-komputer/59jtfz7 (dostęp: 12.02.2018 r.).
• Mead G.H., 1975, Umysł, osobowość i społeczeństwo, PWN, Warszawa.
• Metz C., Why whatsapp only needs 50 engineers for its 900m users, https://www.wired.com/2015/09/whatsapp-serves-900-million-users-50-engineers/ (dostęp: 12.02.2018 r.).
• O’Neil C., 2017, Broń matematycznej zagłady. Jak algorytmy zwiększają nierówności i zagrażają demokracji, PWN, Warszawa.
• Ojciec święty Franciszek, Adhortacja Apostolska Evangelli Gaudium, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/franciszek_i/adhortacje/evangelii-w2_24112013.html#_Toc374139659 (dostęp: 12.02.2018 r.).
• Popiołek M., 2016, Nierówności cyfrowe i podziały cyfrowe drugiego rzędu jako wyzwanie dla gospodarki opartej na wiedzy, „Ekonomiczne Problemy Usług”, nr 122, Szczecin.
• Postman N., 1995, Technopol. Triumf techniki nad kulturą, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
• Rogoziński K., 2000 Usługi rynkowe, Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, Poznań.
• Rogoziński K., 2003, Cywilizacja usługowa – samorealizujące się niespełnienie. Szkice z pogranicza epok, Katedra Usług, Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, Poznań.
• Rogoziński K., 2012 Definicja usługi i to, co poniżej, Zeszyty Naukowe nr 722, „Ekonomiczne Problemy Usług”, nr 95, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin.
• Rogoziński K., Re-industarializacja, http://usluga.edu.pl/2018/01/29/re-industrializacja/(dostęp: 12.02.2018 r.).
• Stasiuk T., Instagram wart około 35 mld USD, https://www.pb.pl/instagram-wart-okolo--35-mld-usd-778471 (dostęp: 12.02.2018 r.).
• Tofler A., 1998, Szok przyszłości, Zysk i S-ka, Poznań.
• Turkle S., 2013, Samotni razem. Dlaczego oczekujemy więcej od zdobyczy techniki, a mniej od siebie nawzajem, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.

Identifiers

DOI

10.15584/nsawg.2018.3.26