Wydatki króla Jana III Sobieskiego na renowację trumny hetmana Stanisława Żółkiewskiego poniesione w latach 1690–1692

• Authors: Jankowski Rafał

Title variants

EN

John III Sobieski expenditures on renovation of the coffi n of hetman Stanisław Żółkiewski, incurred in 1690–1692

• Conference: czasopismo naukowe; rocznik
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W latach 1690–1692 dokonano renowacji cynowej trumny hetmana i kanclerza wielkiego koronnego Stanisława Żółkiewskiego (1547–1620). Renowację tę zlecił i opłacił jego wnuk, król Jan III Sobieski (1629–1696). Renowacja miała miejsce we Lwowie, przy okazji budowy kościoła i klasztoru dla karmelitek bosych, również fundacji królewskiej. Trumna hetmana została przewieziona z kościoła parafialnego w Żółkwi do pobliskiego Lwowa. Tam poddano ją renowacji. Prace te wykonali rzemieślnicy lwowscy złotnik Żyd Dawid i konwisarz Aleksander. Koszt tych prac wyniósł 1299 złotych i 7 groszy. Naprawiona trumna 16 I 1692 r. wróciła do Żółkwi. Publikowane w powyższej edycji rachunki obrazują na trudności na jakie natrafili wykonawcy polecenia króla. W artykule opisano też późniejsze dzieje cynowej trumny Żółkiewskiego.

EN

In 1690–1692 tin coffi n of Grand Chancellor of the Crown and Hetman Stanisław Żółkiewski (1547–1620) was renovated. Renovation was commissioned and paid for by his grandson, King John III Sobieski (1629–1696). Renovation took place in Lviv, as part of construction of a church and monastery of Carmelite Sisters, also founded by the king. Hetman Żółkiewski’s coffi n was transported from parish church in Żółkiew to nearby Lviv, where it was renovated. Works were performed by Lviv artisans – goldsmith David the Jew and whitesmith Aleksander. Cost of works amounted to 1299 złoty and 7 grosz. On 16th January 1692, repaired coffi n was returned to Żółkiew. Bills published in the article illustrate diffi culties, encountered by those fulfi lling the orders of the king. Further history of Żółkiewski’s tin coffi n is also described.

Keywords

PL

Jan III Sobieski (fundacja),; hetman Stanisław Żółkiewski (trumna),; Żółkiew (kościół parafialny),; Lwów (klasztor karmelitanek bosych)

EN

John III Sobieski (foundations), hetman Stanisław Żółkiewski (coffi n),; Żółkiew (parish church),; Lviv (monastery of Carmelite Sisters)

• Publisher: Archiwum Główne Akt Dawnych i Wydawnictwo DiG
• Journal: Miscellanea Historico-Archivistica
• Year: 2017
• Volume: 24
• Pages: 251-262

Dates

published

2017-11-29

printed

2017-11-29

Contributors

author

Jankowski Rafał

• Archiwum Główne Akt Dawnych, Warszawa

References

• Adamczyk W., Ceny w Warszawie w XVI i XVII wieku, Lwów 1938.
• Aftanazy R., Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, cz. 2: Ziemie ruskie Korony, t. 7: Województwo ruskie. Ziemia halicka i lwowska, Wrocław 1995.
• Archiwum Główne Akt Dawnych, tzw. Archiwum Warszawskie Radziwiłłów, dz. VI, nr II–80a; dz. VIII, nr 212; „Rękopisy biblioteczne”, nr 104
• Bandyra W., Ostatni przedstawiciel rodu Żółkiewskich w Żółkiewce w XVII i I połowie XVIII wieku [w:] Żółkiewscy w ziemi chełmskiej, red. B. Kiełbasa, Żółkiewka 2011, s. 69–87.
• Barącz S., Pamiętnik miasta Żółkwi, Lwów 1877.
• Bernatowicz T., Królewska rezydencja w Żółkwi w XVIII wieku. Program funkcjonalny i architektura pałacu w świetle nieznanych inwentarzy zamku, „Ad Villam Novam” („Materiały do dziejów rezydencji”), t. 2, Warszawa 2009.
• Bernatowicz T., Mitra i buława. Królewskie ambicje książąt w sztuce Rzeczypospolitej (1697–1763), Warszawa 2011.
• Besala J., Stanisław Żółkiewski, Warszawa 1988.
• Chwalewik E., Zbiory polskie. Archiwa bibljoteki gabinety galerje muzea i inne zbiory pamiątek przeszłości w ojczyźnie i na obczyźnie w porządku alfabetycznym według miejscowości ułożone, t. 2, Warszawa-Kraków 1927.
• Czarnecki W., Szlachta ziemi chełmskiej do połowy XVI wieku, Białystok 2012.
• Dziedzicki L., Żółkiew [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 14, Warszawa 1895, s. 817–821.
• Gębarowicz M., Studia nad dziejami kultury artystycznej późnego renesansu w Polsce, Toruń 1962.
• Księga szafarska dworu Jana III Sobieskiego 1695–1696, oprac. J. Dumanowski, M. Próba, Ł. Truściński, Warszawa 2013.
• Kulikowski W. (W. Drogomir), Śmierć Żółkiewskiego (noc z 6 na 7 października 1620 roku), „Pamiętnik Kresowy”, z. 3, Warszawa 1938, s. 41–46.
• Lepszy K., Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od połowy XVI do połowy XIX wieku, Wrocław 1953.
• Linde M. S. B., Słownik, t. 1, cz. 2, s. 943.
• Mańkowski T., Budownictwo Jana III we Lwowie („Odbitka z czasopisma Ziemia Czerwińska, R. 2, z. 2), Lwów 1936, s. 3–32.
• Mańkowski T., Mecenat Jana III w Żółkwi, „Prace Komisji Historii Sztuki”, t. 9, Kraków 1948, s. 127–152.
• Nagielski M., Stanisław Żółkiewski herbu Lubicz (1547–1620) hetman wielki [w:] Hetmani Rzeczypospolitej Obojga Narodów, red. M. Nagielski, Warszawa 1995, s. 129–140.
• Nestorow R., Kościół p.w. Oczyszczenia Najśw. Panny Marii i dawny klasztor SS. Karmelitanek Bosych [w:] Materiały…, t. 19: Kościoły i klasztory Lwowa z okresu przedrozbiorowego (1), Kraków 2011, s. 279–284.
• Niesiecki K., Herbarz polski, t. 10, Lipsk 1845.
• Odsiecz wiedeńska 1683. Wystawa jubileuszowa w Zamku Królewskim na Wawelu w trzechsetlecie bitwy, t. 1: Tło historyczne i materiały źródłowe, Kraków 1990.
• Osiński M., Zamek w Żółkwi, Lwów 1933.
• Petrus J. T., Kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i klasztor OO. Dominikanów (OP), zwany Conventus Regalis [w:] Materiały…, t. 2, s. 90, 94, 102–104, il. 304-310;
• Petrus J. T., Kościół parafialny p.w. Św. Wawrzyńca męczennika [w:] Materiały…, t. 2, s. 15–19.
• Petrus J. T., Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej, red. J. K. Ostrowski, cz. 1: Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego, t. 2: Kościoły i klasztory Żółkwi, Kraków 1994.
• Podhorodecki L., Hetman Stanisław Żółkiewski, Warszawa 2011.
• Podhorodecki L., Sławni hetmani Rzeczypospolitej, Warszawa 1994.
• Podhorodecki L., Stanisław Żółkiewski, Warszawa 1988.
• Podhorodecki L., Wielki hetman Rzeczypospolitej. Opowieść o Stanisławie Żółkiewskim, Warszawa 1987.
• Prochaska A., Hetman Stanisław Żółkiewski, Warszawa 1927.
• Przyjaciel Ludu, R. 16, nr 18 (Leszno, 28 IX 1849 r.).
• Skrzypietz A., Królewscy synowie – Jakub, Aleksander i Konstanty Sobiescy, Katowice 2011.
• Skrzypietz A., Narodziny i śmierć dzieci w rodzinie Sobieskich [w:] Między barokiem a oświeceniem. Radości i troski dnia codziennego, red. S. Achremczyk, Olsztyn 2006.
• Sprawozdania z czynności i posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności, t. 47, 1946, nr 1, s. 4–7.
• Starża J. A., Stanisław Żółkiewski. Obraz historyczny z czasów Stefana i Zygmunta III królów, t. 1–2, Berlin 1851.
• Śliwiński A., Hetman Żółkiewski, Warszawa 1920.
• Ternes J., Żółkiewscy z ziemi chełmskiej w drugiej połowie XVI wieku [w:] Żółkiewscy w ziemi chełmskiej, red. B. Kiełbasa, Żółkiewka 2011, s. 53–64.
• Tygodnik Ilustrowany, t. 8, nr 201, Warszawa, 4 XI 1871 r.
• Żywoty hetmanów Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego z materyałów po Samuelu Brodowskim w Podhorcach znalezionych, wyd. Ż. Pauli, Lwów-Stanisławów-Tarnów 1850.