Żywa nauka Franciszka Siedleckiego

• Authors: Hellich Artur

Title variants

EN

The Vivacious Science of Franciszek Siedlecki

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł omawia spuściznę wybitnego polskiego badacza literatury, strukturalisty, wersologa, eseisty i poety Franciszka Siedleckiego, zmarłego przedwcześnie w 1942 roku. Autor stawia tezę, że dzieło Siedleckiego – ale wyłącznie postrzegane jako całość, a więc niedzielone na studia naukowe, eseje, wiersze i listy – może być rozpatrywane jako model twórczości nowoczesnego literaturoznawcy teoretycznego. Dzieje się tak z uwagi na Siedleckiego „bycie pomiędzy” – zarówno między literaturą a literaturoznawstwem, jak i nauką i polityką, przy czym jedno jest zależne od drugiego. Charakterystyczna dla nowoczesnego literaturoznawstwa teoretycznego dwuręczność pisarska, jak dowodzi autor, najwyraźniej mogła posiadać (i posiadała) czytelny wymiar polityczny i społeczny. Analiza opiera się w dużej mierze na tekstach mniej znanych lub w ogóle nieznanych – esejach publikowanych w przedwojennych periodykach, a także listach odnalezionych w archiwach w Warszawie, Wilnie i Nowym Jorku – i traktuje je jako kontrnarracje wywracające na nice powszechne przekonania zarówno na temat samego Siedleckiego, jak i początków polskiego strukturalizmu, podważając rzekomo autonomiczny status tego ostatniego. Widziany z tej perspektywy, Siedlecki staje się interesującym badaczem i pisarzem również dzisiaj.

EN

The article examines the work of an eminent Polish literary scholar, structuralist, versologist, essayist, and poet Franciszek Siedlecki, who died prematurely in 1942. The author claims that Siedlecki’s oeuvre taken only as a whole, unseparated into scientific studies, essays, poems, and letters—can be considered as a model of the modern literary theory scholar’s life and work. This is because of Siedlecki’s being “betwixt and between” in two meanings: literature and literary studies, and between science and politics, where both meanings are dependent on each other. The “double-handed” writing, proper for the modern literary theory studies, as the author argues, apparently can and does have a clear political and social dimension. The analysis takes into account mainly the less known or even unknown texts by Siedlecki—essays published in prewar periodicals as well as his letters found in the archives in Warsaw, Vilnius, and New York—and treats them as counter-narratives that splinter the widely accepted beliefs about both Siedlecki’s legacy and the origins of Polish structuralism, undermining the allegedly autonomical status of the latter. Seen this way, Siedlecki also today is becoming a surprisingly interesting scholar and writer.

Keywords

PL

literaturoznawstwo; dwuręczność; strukturalizm; kulturowa historia nauki; autonomia

EN

literary studies; double-handed writing; structuralism; cultural history of science; autonomy

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2021
• Volume: 112
• Issue: 1
• Pages: 131-161

Dates

printed

2021-03-26

Contributors

author

Hellich Artur

• Uniwersytet Warszawski

Identifiers

ISSN

0031-0514

EISSN

2719-5376

DOI

10.18318/pl.2021.1.9