Problemy i wyzwania dotyczące rozwoju obszarów metropolitalnych na przykładzie Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego

• Authors: Aleksander Noworól

Title variants

EN

Dilemmas and Challenges in the Development of Urban Metropolitan Areas – the Case of the Cracow Metropolitan Area

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono sprzeczności rozwojowe związane z procesem metropolizacji. Polegają one na tym, że zjawiskom rozwoju społeczno-gospodarczego w obszarze metropolitalnym towarzyszą negatywne skutki związane z suburbanizacją. Wiąże się z tym dążność do wypracowania narzędzi równoważenia procesu rozwoju w skali miejskiego obszaru funkcjonalnego. Na podstawie zmian w podejściu do polityki regionalnej przedstawiono nowe, oparte na dialogu społecznym, narzędzia zarządzania terytorialnego, będące jednocześnie – w warunkach niskiego kapitału społecznego w Polsce – trudnymi wyzwaniami. We wnioskach zarysowano rekomendacje dla samorządu krakowskiego w sferze uwzględniania wymiaru metropolitalnego w polityce rozwoju lokalnego.

EN

The paper presents contradictions related to the process of metropolisation. They consist in the co-existence of certain phenomena, like an improved economic situation and living conditions, but also the consequences of suburbanisation. Against this background, a dilemma emerges that encourages the elaboration of tools for controlling urbanisation processes in suburban areas. Based on the insight into changing approaches to regional policy, the paper presents new instruments for managing urban functional areas. Those instruments depend on social dialogue and multi-sectorial cooperation which, due to the low level of social capital in Poland, are difficult challenges. The paper’s final section presents recommendations for Cracow’s government in respect of the metropolitan dimension of local development policy.

Keywords

PL

metropolizacja; suburbanizacja; rozwój społeczno-gospodarczy; zarządzanie terytorialne

EN

metropolisation; suburbanisation; social and economic development; territorial management

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
• Journal: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
• Year: 2014
• Issue: 12(936)
• Pages: 79-93

Contributors

author

Aleksander Noworól

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Katedra Gospodarki Regionalnej, ul. Rakowicka 27, 31-510 Kraków, Poland

References

• Castels M. [2011], Społeczeństwo sieci, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Davoudi S., Evans N., Governa F., Santangelo M. [2008], Territorial Governance in the Making. Approaches, Methodologies, Practices, „Boletín de la A.G.E.”, nr 46.
• Dawson R. [2008], Living Networks. Leading Your Company, Customers, and Partners in the Hyper – Connected Economy, Lulu Press Inc., http://www.rossdawsonblog.com/LivingNetworks_Chapter7.pdf (dostęp: 19.04.2015).
• Domański R. [2006], Gospodarka przestrzenna. Podstawy teoretyczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Elander I. [2002], Partnerships and Urban Governance, UNESCO, Blackwell Publishers.
• Gorzelak G. [2011], Doctrines of Regional Policies – Their Virtues and Limitations [w:] Territorial Dimension of Development Policies, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
• Kleer J. [2013], Wizja przyszłości Polski: Raport Polska 2050, „Biuletyn PTE”, nr 2 (61).
• KPZK 2030. Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju 2030. Uchwała nr 239/2011 Rady Ministrów z dnia 13.12.2011 r. [2011], Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
• Krakowski Obszar Metropolitalny w latach 2004–2011 [2013], Urząd Statystyczny w Krakowie, Kraków.
• Kudłacz T. [2013], Dylematy polityki rozwoju zrównoważonego w układach regionalnych, „Studia KPZK PAN”, nr 152.
• Luo X. i Shen J. [2009], A Study on Inter-city Cooperation in the Yangtze River Delta Region, China, „Habitat International” nr 33.
• Markowski T., Marszał T. [2006], Metropolie. Obszary metropolitalne. Metropolizacja. Problemy i pojęcia podstawowe, KPZK PAN, Warszawa.
• Markowski T. [2011], Dylematy terytorialnego wymiaru w krajowych i regionalnych dokumentach strategicznych, „Studia PAN KPZK”, t. 137.
• Noworól A. [2013a], Diagnoza obszaru strategicznego „Kraków Metropolitalny” opracowana w procesie aktualizacji Strategii Rozwoju Krakowa, http://www.bip.krakow.pl/zalaczniki/dokumenty/n/113569/karta (dostęp: 4.12.2014).
• Noworól A. [2013b], Ku nowemu paradygmatowi planowania terytorialnego, CeDeWu, Warszawa.
• Noworól A. [2014], Functional Urban Area as the City of the Future/Miejski obszar funkcjonalny jako miasto przyszłości, „Technical Transactions, Architecture/Czasopismo Techniczne, Architektura”, nr 1-A, http://dx.doi.org/10.4467/2353737XCT.14.009.2459.
• Paelinck J.H.P., Klaassen L.L.H. [1979], Spatial Econometrics, Saxon House, http://isbndb.com (dostęp: 14.05.2014).
• Plan zagospodarowania przestrzennego województwa małopolskiego (PZP WM) [2003], Uchwała Nr XV/174/03 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 22 grudnia 2003 r.
• Polska polityka architektoniczna. Polityka jakości krajobrazu, przestrzeni publicznej, architektury [2011], Polska Rada Architektury, SARP, TUP, Izba Architektów RP, Warszawa.
• Produkt krajowy brutto. Rachunki regionalne w 2012 r. [2014], GUS – US w Katowicach, Katowice.
• Rewitalizacja miast w Wielkiej Brytanii [2009], red. R. Guzik, Rewitalizacja Miast Polskich, t. I, Instytut Rozwoju Miast, Kraków.
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006.
• Sektor usług biznesowych w Małopolsce. Stan i perspektywy rozwoju [2013], Małopolskie Obserwatorium Rynku Pracy i Edukacji], Wojewódzki Urząd Pracy, Kraków.
• Sroka J. [2009], Deliberacja i rządzenie wielopasmowe. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Szlachta J. [2009], Doktryna OECD w sferze polityki rozwoju regionalnego [w:] Polska wobec wyzwań cywilizacji XXI wieku, red. A. Kukliński, K. Pawłowski, J. Woźniak, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Kraków.
• Śleszyński K. [2013], Delimitacja Miejskich Obszarów Funkcjonalnych stolic województw, „Przegląd Geograficzny”, vol. 85(2), http://dx.doi.org/10.7163/PrzG.2013.2.2.
• Trafas K., Zborowski T. [2003], Metropolia Krakowa – Krakowski obszar metropolitalny (KOM), Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków (raport niepublikowany).
• Umowa partnerstwa, programowanie perspektywy finansowej 2014–2020 [2014], dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 8 stycznia 2014 r., Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, Warszawa.
• White M.P., Alcock I., Wheeler B.W., Depledge M.H. [2013], Would You Be Happier Living in a Greener Urban Area? A Fixed-effects Analysis of Panel Data, „Psychological Science”, nr 24 (6), http://dx.doi.org/10.1177/0956797612464659.
• Wyzwania inwestycyjne głównych miast Polski – perspektywa 2035 [2012], PwC, Warszawa.